Anadolu Ajansı 1920 yılında kurulduğunda esas amacı Kurtuluş Savaşı'nın haklı gerekçelerini dünyaya duyurmak ve Batı medyasında üretilen iftiralara karşı Milli Mücadele'nin sesi olmaktı. O günün koşullarında önemli bir hamleydi Anadolu Ajansı. Bugüne gelindiğinde köprünün altından çok sular aktı ve dönemin koşulları yeni ihtiyaçları üretti. 2018 yılında geçilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi bünyesinde kurulan İletişim Başkanlığı da böyle bir ihtiyacın ürünü olarak doğdu. Büyüyen ve gelişen Türkiye'nin küresel ölçekteki girişimlerini hak ettiği şekilde yansıtabilecek kuşatıcı bir yapı ihtiyacını karşılıyordu İletişim Başkanlığı.

100. yıl coşkusu

Yahya Kemal Beyatlı'nın Akıncı isimli şiirindeki giriş dizesi coşkuyu ve heyecanı vurgulayan en güçlü anlatılardan biridir. Çoğu kez bu dizeler kullanılır ruh halini anlatmak için. Şair şöyle başlıyordu şiire:

"Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik

Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çağrısı üzerine Perşembe günü evlerinin balkonlarını ve pencerelerini dolduran insanlar da benzer bir heyecana sahiptiler. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tam 100 yıl önce 23 Nisan'da Ankara'da Yasin-i Şerif okunarak ve Kurban kesilerek dualarla açılmış ve Milli Mücadeleyi zafere taşımıştı.

Kuşkusuz bu Meclis ilk tecrübe değildi. Bir sürekliliği temsil ediyordu. Parlamento geleneği Osmanlı Devleti'nde Sultan İkinci Abdülhamit'in 1876'da Kanun-i Esasi'yi ilan etmesiyle başlamış ve kesintilere uğrayarak da olsa 1920'ye gelmişti. 28 Ocak 1920'de Misak-i Milli kararlarını ilan eden Meclis Osmanlı Devleti'nin Meclis-i Mebusan'ıydı. İngilizlerin 16 Mart 1920'de İstanbul'u fiilen işgal ederek Meclis-i Mebusan'ı çalışamaz hale getirmesinden sonra kaçabilen vekillerin bir kısmı Ankara'ya gelmiş ve burada yeni Meclis'in açılmasına iştirak etmişti.

O günden bu yana TBMM tek parti devrinin sıkıntılı atmosferi ve darbe dönemleri dışında milli iradenin temsilcisi olarak üzerine düşeni yapıyor. 15 Temmuz 2016'da FETÖ tarafından bombalanmasına rağmen açık kalması ise önemli bir dönüm noktasıdır.

Bu yüzden Başkan Erdoğan'ın çağrısı toplumun tüm kesimlerinde karşılık buldu ve aileler çoluk çocuk hep birlikte ortak bir coşkuyu yaşayarak İstiklal Marşı'nı okudu. TBMM'nin yüzüncü yılına Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile girilmesi ise hem Meclis hem de yeni sistemin diğer unsurlarının koordinasyonu bakımından önem taşıyor.

Bir taraftan TBMM'nin 100. yıl coşkusu yaşanırken diğer taraftan Türkiye'yi küresel ölçekte ön plana çıkartan ve karşılaştığı krizlerin çözümünde belirleyici bir zemin oluşturan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kurumsal yapısıyla ön planda. Sistemin önemli parçalarından birisi olarak İletişim Başkanlığı Türkiye'nin ihtiyacı olan içeriği ve enformasyonu üretmede, toparlamada ve dolaşıma sokmada önemli bir çıta yakalamış durumda.

Enformasyon savaşları

Bu tablo içinde diğer faktörlere ek olarak İletişim Başkanlığı'na ayrıca bir parantez açmak gerekir. Çünkü kitle iletişim araçlarının giderek daha fazla önem kazandığı, ancak kamuoyunun doğru ve düzenli şekilde bilgilendirilmesiyle hak edilen pozisyonun kazanılabileceği bir realite küresel ölçekte egemen. Algılar gerçeklerin önünde. Hem gerçekliği hem de algıyı eş zamanlı üretebilmek için zamanın ruhuna uygun şekilde planlama yapılmalı. Türkiye'nin de bu doğrultuda daha kuşatıcı bir yapı inşa etmesi oyunun kurallarına göre oynanması bakımından önemli bir hamleydi. Batı medyasının düzenli şekilde Türkiye karşıtlığını tırmandırdığı, haklı haksız ve doğru yanlış ayrımı yapmaksızın gündelik gelişmeleri Türkiye aleyhine olacak bir yerden ele aldığı bir dönemde İletişim Başkanlığı enformasyon savaşlarının tam ortasında bir yerde konumlanmış durumda.

Koronavirüs salgını sürecinde küresel sistemde fay hatlarının iyice çatırdamış olması İletişim Başkanlığı'nın kurumsal olarak değerini daha da artırdı. Dünya sistemindeki belirsizliği besleyen yetersizlik görüntüleri suları daha tehlikeli hale getirmiş görünüyor. Güvenli liman arayışları hız kazanacak. Böylesine hareketli bir okyanus ortamında Türkiye'nin mesaj üretimi, çoklu medya ortamının sağlanması, yabancı dilde yayınlardaki artış, devlet tarafından hazırlanan bilgilerin medya tarafından algılanabilir hale getirilerek sunulması ve kurumlar arası koordinasyon gibi konularda iletişim aklına daha çok ihtiyacı var. Çünkü iletişim etkileşimdir ve çok boyutludur. İletişim Başkanlığı tarafından gösterilen performansa bakıldığında bunun yapıldığı görülüyor.

Altun neden hedefte?

İletişim Başkanı Prof. Dr. Fahrettin Altun'un hem iletişim alanında akademik kariyer yapmış olması hem de çeşitli medya organlarında yönetici olarak bulunmasıyla mesleğin mutfağını biliyor olması önemli bir avantaj. Bu arka plan süreç yönetimlerine ciddi katkı sağlıyor ve hem kamusal ihtiyacın karşılanmasında hem de kurumsal iletişimin profesyonel ölçülerde sürdürülmesinde çıtayı yükseltiyor. İletişim yönetimi bir ürün yönetiminden farklı olarak fikri düzeyde cereyan ettiği için daha soyuttur. Bu soyutluğun mesleğe belli ölçülerde zorluk sağladığı söylenebilir. Buna rağmen Altun'un başarılı performansı son zamanlarda içeride ve dışarıda belirli kesimlerin onu hedefe koymasına neden olmuş durumda. Bir bütün olarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve onun bir parçası olarak İletişim Başkanlığı başarılı oldukça bu türden saldırıların devam edeceğini tahmin etmek zor değil. CHP Üsküdar İlçe Başkanı tarafından evinin gözetlenmesine kadar seviyenin düşürülmüş olması ise muhalefetin çapını gösteriyor. Türkiye adına talihsiz bir durum.

Stratejik iletişim yönetimi

Halbuki İletişim Başkanlığı, koronavirüs salgınıyla yoğun bakıma giren küresel sistemin yeniden şekillendirileceği bir ortamda Türkiye'nin en fazla ihtiyacı olan kurumlardan birisi. Dünya yeniden tasarlanıyorsa burada iletişimin yadsınmaz bir yeri olacak. Bunun ıskalanmaması gerekiyor. Muhalefetin yıkıcı olmak yerine yapıcı bir dili benimsemesi elzem. İletişim Başkanlığı kriz zamanlarındaki stratejik iletişim yönetimi ile toplumsal dayanışmayı güven duygusu etrafında bir araya getirebiliyor. Salgın sürecinde batılı toplumlarda ortaya çıkan panik havasının ülkemizde olmamasının arkasındaki faktörlerden biri de İletişim Başkanlığı tarafından bilgi paylaşımı konusunda hazırlanan teskin edici içeriklerdir. Öte yandan kamu diplomasisini iyi uygulayarak Türkiye'nin dışarıda daha pozitif şekilde algılanabilmesi için de önemli bir çaba ortaya koyuyor. Pek çok yazılı ve görsel yayın bu bağlamda hazırlandı ve muhataplarıyla paylaşıldı.

100. yıl marşı yarışması

Şimdiye kadar gerçekleştirilen önemli icraatlara ilaveten 2023'te kutlayacağımız Cumhuriyet'in ilanının 100. yılı için bir yüzüncü yıl marşı yarışması yapılması, yine Kurtuluş Savaşı'nı anlatan yüksek bütçeli filmlerin çekilmesi ve FETÖ tarafından gerçekleştirilen 15 Temmuz 2016 darbe girişimi konusunda gerek animasyon dalında gerekse uzun ve kısa metraj prodüksiyonlar alanında yarışmalar yapılması bugüne kadar verilen mesajları somutlaştırarak gelecek kuşaklara aktarmış olacaktır.

Dolayısıyla TBMM ile yaşıt olan Anadolu Ajansı'nın 1920'de Kurtuluş Savaşı'nın sesi olarak kurulması dönemin ihtiyaçlarının karşılanması bakımından ne ise İletişim Başkanlığı'nın Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin bir alt kuruluşu olarak 2020'de görev yapıyor olması mahiyeti bakımından eşittir.