31 Mart 2024 yerel seçimleri bazı siyasetçi ve siyasi partilerin kaderini etkileyecek bir ehemmiyet kazanmış durumda. Bu yerel seçimin böyle etkili siyasi sonuçlar üretebilme potansiyeli barındırmasının birkaç sebebi var. Bunlardan biri 2019'da muhalefetin ittifakla oluşturduğu sinerjinin bu seçimde devam etmeyeceği… İkincisi bu seçimle yerel olmanın ötesinde ulusal ölçekte birer siyasetçiye dönüşen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş'ın performanslarına bağlı olarak şekillenecek siyasi kariyerlerinin akıbetleri… Üçüncüsü de 2019 ittifakının arkasındaki isim olan Meral Akşener ve İyi Parti'nin ittifakın dağılmasıyla beraber siyasi geleceğinin ne olacağı…

İyi Parti'nin ve Meal Akşener'in siyasi akıbetleri 31 Mart 2024 yerel seçimlerinin sonuçlarından ziyadesiyle etkilenecek. M. Duverger, Siyasi Partiler isimli klasikleşen eserinde siyasi partilerin büyük kriz zamanlarında kuruluş dönemlerine döneceğini ifade eder. İyi Parti 14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçim sürecinde Cumhurbaşkanı adayı ve milletvekilleri aday belirme sürecinde büyük bir siyasi türbülansın içine girdi. Önce Cumhurbaşkanlığı adaylığında Kemal Kılıçdaroğlu'na karşı "kazanabilecek aday" argümanıyla çıktı. Kemal Kılıçdaroğlu Altılı Masa'nın diğer küçük partilerinin de desteğiyle Meral Akşener ve İyi Parti'yi tecrit etti. Akşener bu tecride masadan kalkarak cevap vermek istese de, artık geri dönülemez noktaya geldiğini CHP medyasının ağır linçi eşliğinde partisinin bir kısmının da baskısı altında fark etti. Masaya geri dönmek ve Kemal Kılıçdaroğlu'nun adaylığını kabul etmek zorunda kaldı. Belediye başkanı ve siyasi aktör olmalarına büyük katkı verdiği Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş'ın kendisini değil, Kılıçdaroğlu'nu tercih ettiğini acı bir şekilde gördü. Bu şekilde Meral Akşener'in siyasi hesap ve pazarlık yaparken, gerçek güç dengelerini esas almadığını kendi partisi içindekiler de dahil herkes görmüş oldu. Bunun önce genel kamuoyunda, sonra da İyi Parti'nin kendi kamuoyunda Meral Akşener'e büyük zarar verdiği ve vereceği ortadadır.

Merak Akşener aday bahsinde tek hesap hatasını Cumhurbaşkanı adayın belirlenmesinde değil, İyi Parti milletvekili aday listesinin belirlenmesinde de yaptı. Bu iki hatanın bir arada yapılması, İyi Parti'nin içine girdiği siyasi türbülansı siyasi krize çevirmeye yetti. 14 Mayıs 2023'te TBMM çoğunluğunun Cumhur İttifakı'nda olacağının anlaşılması ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kaldığının anlaşılmasıyla beraber, Akşener daha ikinci tur gerçekleşmeden İyi Parti'nin seçimlerden hemen sonra Haziran ayında kongresini toplayacağını ilan etti. Böylece İyi Parti'nin gündemini Cumhurbaşkanlığı ikinci turu yerine kongre kararı teşkil etti.

Asıl şaşırtıcı siyasi kriz İyi Parti'nin 24 Haziran 2023 tarihindeki kongresinde yaşandı. Şaşırtıcı olan Akşener'in ittifakın sona erdiğini iddia etmesi değil, parti içine yönelik çok sert açıklamalarıydı. Akşener'in parti içinde eleştirilere fırsat vermeden, başarısızlıkları parti içi muhalefete yükleyecek bir hesaplaşma stratejisi belirlediği anlaşılıyordu. Akşener bunu daha ileri noktalara taşıdı ve grup toplantısında yaptığı konuşmalarda kamuoyunun hiç bilmediği yakası açılmadık çok ağır iddia ve ithamları bizzat kendisi kamuoyuna açıkladı. Partide en yakınında bulunmuş isimleri hedef haline getirdi.

Akşener'in ittifaktan gerçekten ayrıldığına kamuoyunu ve partisini ikna etmesi belli bir zaman aldı. Bunun kesin bir karar olduğunun anlaşılmasıyla başlamış olan istifa süreci, hala devam eden bir dalgaya dönüştü. Bu dönem, İyi Parti açısından bir başka yıkıcı gerçekle yüzleşmenin de başlangıcıydı. İyi Parti 2019'da yerel yönetimler düzeyinde kurduğu ve kazandırdığı büyükşehir belediyelerinin imkanlarından kadro vs. düzeyinde faydalandığı bir ilişki kurmuştu. Aradan geçen zamanda kurulan bu ilişki sayesinde İyi Partili kadroların artık İyi Parti'nin değil Büyükşehir Belediye Başkanlarının emirleri ve mahiyetleri altına girdikleri anlaşıldı. Bu kadro ve onlarla ilişkili İyi Parti tabanının artık genel başkanlarının ve kurumsal kimliğinin talimatlarını kabul etmediğinin görülmesi, Akşener ve İyi Parti'yi, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş'a karşı daha da bileyledi. Akşener gittikçe saha sert açıklamalarla İmamoğlu ve Yavaş'a karşı pozisyon aldı. İmamoğlu ve Yavaş da İyi Parti üzerlerindeki nüfuzlarını kullanarak İyi Parti'nin başta İstanbul ve Ankara olmak üzerine teşkilatlarında istifa ve transferleri organize ederek Akşener'e cevap verdiler.

Akşener ve İyi Parti bu şekilde kendisine güç veren ittifaktan ayrılmış, kendi içinde hesaplaşmalar yaşayan ve CHP ve kendisinden ayrılmış Zafer Partisi tarafından kadroları ve tabanı eritilen bir siyasi parti haline geldi. İyi Parti bu şekilde ittifaktan ayrıldıktan sonra "hür" ve "müstakil" olmanın tadını almak yerine, beka tehdidi yaşayan daimi bir kriz hali yaşamaya başladı. Kongre ve sonrasında ifade edilen "üçüncü yol"un içi doldurulamadı. İyi Parti'nin merkez sağa mı milliyetçi sağa mı evrileceğine ilişkin bir hat inşa edilemedi. İyi Parti her bakımdan bir "yönsüzlük", istikametsizdik hali yaşamaya başladı. Ancak İyi Parti'nin kuruluşundaki Erdoğan karşıtlığı ve Batı'nın bir tür uydu müttefiki olmak projesinde de değişiklik olduğuna ilişkin bir değerlendirme yapılmadı. İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in Ukrayna'nın işgali başladığında yaptığı Batı'dan dahi daha Batıcı ve Türkiye'nin tamamen Batı'ya teslim olması anlamına gelecek aşağıdaki açıklamasında belirtilen politikanın değiştiğine dair herhangi bir açıklama yapılmadı:

"Türkiye ise Rusya ile kurduğu asimetrik ilişki modelinden sıyrılmalı, kendisini kırılgan hale getiren S400'lerden acilen kurtulmalı, Akkuyu nükleer santralini derhal millileştirmeli, bölgesel istikrara risk oluşturabilecek Kanal İstanbul projesini durdurmalıdır."

İyi Parti yerel seçim beyannamesinin açıklandığı toplantıda medyaya açıklama yapan parti sözcüsü Prof. Dr. Kürşat Zorlu'nun beyannamenin temel prensiplerinin sorulması üzerine söylediği ilk sözün "Suriyelileri göndereceği" şeklinde olması, İyi Parti'deki siyasi boşluğu ve Zafer Partisi'ne doğru savrulma ihtimalini ciddiye almayı mecbur hale getiriyor.