Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından milli ve yerli olarak geliştirilen ve üretilen çift motorlu AKSUNGUR Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) ilk olarak Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslim edilerek Türk Silahlı Kuvvetleri'nin envanterine girdi. AKSUNGUR SİHA sahip olduğu 750 kg faydalı yük kapasitesi ve 50 + saat havada kalış süresi ile Türk Donanmasının Mavi Vatan'daki yeni gözcüsü olacak.

Türk Deniz Kuvvetleri'nin Güçlenen SİHA Filosu

Türk Donanması 2018 yılından itibaren insanlı hava platformlarına ek olarak havadan istihbarat faaliyetlerini, TUSAŞ'ın ANKA tipi S/İHA ile Baykar Savunma'nın Bayraktar TB2 S/İHA sistemleriyle yürütmekteydi. Ekim 2021'de yine TUSAŞ'ın bir çözümü olan AKSUNGUR SİHA'nın envantere girmesiyle Türk Donanmasının SİHA filosunda nitelik ve nicelik olarak bir kazanım sağlanırken yeni bir dönem de başlamış oldu.

TUSAŞ, Türk Deniz Kuvvetleri'ne Ekim 2019'da 3 adet ve Ağustos 2020'de 1 adet ANKA İHA teslimatını gerçekleştirdi. Son olarak Şubat 2021'de 2 adet ANKA-S SİHA Türk Deniz Kuvvetleri'ne teslim edildi. Böylelikle TUSAŞ tarafından Türk Deniz Kuvvetleri'ne en az 2'si SAR ve EO/IR kameralı toplam 6 adet ANKA hava aracı teslim edildi. Türk Deniz Kuvvetleri'nin envanterine giren ilk İHA çözümü olan Bayraktar TB2 SİHA'lardan ise bugüne kadar 10 adet tedarik edildi. Bayraktar TB2'ler ilk olarak Çanakkale'de konuşlandırılmış ve Ege Denizi'nde ilk görevine Aralık 2018'de başlamıştı. Aralık 2019'da KKTC Geçitkale Havaalanı'na konuşlandırılan Bayraktar TB2, Ege Denizi ile eş zamanlı olarak Doğu Akdeniz'de görev yapmaktadır.

Deniz Karakol İHA'sı Olarak AKSUNGUR

Türk Deniz Kuvvetleri'nin envanterine alınan, ANKA Sistemi ile benzer aviyonik mimariye sahip, çift motorlu AKSUNGUR SİHA orta sınıf diyebileceğimiz İHA'ların kapasite açısından en üst sınırına ulaşmış formudur. CTech tarafından yerli olarak geliştirilen Hava Uydu Terminali (SATCOM) ile AKSUNGUR SİHA görüş hattı (LOS) bağlantının getirdiği menzil kısıtından da kurtularak teorik olarak bağlanılan uydunun kapsama alanı kadar geniş bir alanda yer kontrol istasyonu ile iletişim kurabiliyor ve daha geniş bir alanda, daha yüksek menzilde görev yapabiliyor. Türk Deniz Kuvvetleri'ne kabulü esnasında üzerinde 12 adet MAM-L mühimmatı bulunan AKSUNGUR SİHA, yüksek faydalı yük kapasitesi sayesinde, TÜBİTAK SAGE tarafından SİHA'lar için KGK-82 üzerinden özel geliştirilen KGK-SİHA-82 ile 55 km menzildeki hedefleri yüksek hassasiyetle vurulabilecek.

TUSAŞ tarafından AKSUNGUR İHA'nın temel, taarruz, sinyal istihbaratı ve deniz karakol konseptleri üzerine çalışılmaktadır. AKSUNGUR İHA'nın kazandıracağı kabiliyetleri açısından Türk Deniz Kuvvetleri için öne çıkanı ise şüphesiz deniz karakol konseptidir. Sahip olduğu güçlü kamera sistemi, sentetik açıklıklı radarı (SAR) ve entegre Otomatik Tanımlama Sistemi (AIS) yeteneğiyle AKSUNGUR SİHA, tüm deniz üstü unsurlarının kimlik bilgilerinin tespiti edebilmekte ve tüm radar, görüntü ve AIS istihbarat bilgilerini anlık olarak komuta merkezlerine iletebilmektedir. AKSUNGUR SİHA'nın SAR radarına ek olarak gelecekte kazanacağı sonobuoy podu ve manyetik anomali detektörü (MAD Boomu) taşıma kabiliyetleri ile güçlü bir deniz karakol İHA'sı olması bekleniyor. Deniz karakol konseptinin hayata geçirilmesi ile AKSUNGUR SİHA hem su üstü hem de su altı unsurlarına karşı denizaltı savunma harbi ve deniz karakol görevlerinde Türk Deniz Kuvvetleri için önemli bir güç çarpanı olacak.

Yunanistan'ın İsrail'den İHA Tedariki

Yunanistan, gelişen ikili ilişkileri üzerinden kronikleşen askeri sorunlarına çözümler bulmaya yönelik adımlar atmaktadır. Bu noktada Ege Denizi'ndeki çıkarlarını da gözetmek adına insanlı hava platformları ile birlikte kullanabileceği İHA sistemi tedarik etme arzusunu gerçekleştirdi. Yunanistan ve İsrail savunma bakanlıkları arasındaki ilk sözleşme olarak kayda geçen hizmet alımında İsrail, 2 adet Maritime Heron I İHA sistemini 3 yıllığına Yunanistan'a kiraladı ve anlaşma sona erdiğinde Yunanistan'a satın alma opsiyonu sunacak. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Türkiye ile herhangi bir silahlanma yarışı içinde olmadıklarını söylese dahi İsrail'den 2 adet daha Maritime Heron I İHA sistemi kiralayacaklarını açıkladı. İsrailli IAI tarafından üretilen İHA sistemleri, SAR radarı, kamera sistemi, İsrail yapımı istihbarat donanımları ile deniz yüzeyi tarama görevlerine yönelik yapılandırılmıştır.

Yunanistan'ın envanterine aldığı İHA sistemlerine karşın Ege Denizi'ndeki istihbarat faaliyetlerinin havadan icrası noktasında yine "insanlı" hava platformlarına yüksek düzeyde bağlılığı söz konusudur. Yunan güvenlik güçleri envanterinde, İsrail'den tedarik edilen 2 adet hava aracından teşkil ve deniz konfigürasyonundaki İHA'lar dışında, gelişmiş sistemlerle donatılmış İHA sistemleri bulunmamaktadır. Yunan Havacılık ve Uzay Sanayii (HAI) tarafından geliştirilen E1-79 Pegasus II İHA sistemi Yunanistan Silahlı Kuvvetleri tarafından Ege Denizi'nde kullanılıyor. Yunanistan'ın Sakız Adası'na 250 kg kalkış ağırlığına ve 15 saat havada kalış süresine sahip olan Pegasus II İHA sistemlerini konuşlandırdığı biliniyor.

Sonuç Yerine

Yakın bir zamanda kadar Ege Denizi'nde envanterinde MALE sınıfı İHA bulunduran ve işleten tek donanma Türk Deniz Kuvvetleri iken Yunanistan, İsrail'den tedarik ettiği Heron tipi İHA sistemleri ile çıkarlarını koruma gayreti içindedir. Ege Denizi'ndeki istihbarat faaliyetlerinde Türk Donanması tarafından yoğun olarak İHA sistemleri kullanılarak personel risk ortamı dışında tutulmaktadır. Unutulmamalıdır ki günümüzde İHA sistemleri deniz karakol uçaklarıyla tamamlayıcı nitelikte olup önemli güç çarpanıdır. Yunan Donanması tarafından insanlı hava araçları ağırlıkla kullanılmaktadır. Türk savunma sanayiinin sunduğu çözümlere karşın Yunan savunma sanayii kayda değer bir çözüm sunamamaktadır. Yunan firmaların kısa - orta vadede Türk savunma sanayiine denk bir çözüm getiremeyecek olması ise İsrail'den İHA sistemleri tedarikinin kapısını açmıştır. Nitekim Yunanistan'ın silahlandırdığı adalardaki mevcut ve yeni inşa edilen pistler, uzun vadede Türkiye'nin Mavi Vatan'ı ve bekçileri için istihbarat, gözetleme ve keşif başta olmak üzere yüksek tehdit potansiyeline sahiptir. İnşa edilen pistler gösteriyor ki Yunan Ordusunun çeşitli S/İHA sistemleriyle donatılması ve bölgedeki istihbarat kapasitesinin adalara konuşlandırılacak S/İHA sistemleriyle arttırılması hedefleniyor.