Çocukluk hayallerinizi gözünüzün önüne getirin. Canavarlar, ejderhalar kısacası gerçek üstü pek çok kahraman hayalimizin bir parçası oldu. Hayal etmenizin için basit bir mum ışığı, sobanın alevinin duvara yansıyan ışığı yeterliydi. İşte dijital dünyanın her anını sorun çıktığında çözmek için dijital ikiz kullanmaya hazır olun. Şimdi dokunmatik ekranlardan sanal gerçeklik ekranına her detay hazır. Sonuçta dijital ikizler fabrikaların, ofislerin, insansız araçların, sağlıkla ilgili insanların, bitkilerin, hayvanların dijital ikizleriyle oluşan dünyada çok daha güvende olacağız. Şimdi işin ekonomisinden başlayarak dijital ikizlerin neler karşımıza çıkaracağını da unutmamak şart.
HEYECAN ARTTI MI DÜŞTÜ MÜ?
Tüketicilerin sanal gerçeklik içeriğine yaptığı harcamalar 2023'te 844 milyon dolara ulaştı. Analitik firması Omdia'nın yeni bir raporuna göre bu rakam yıllık bazda yüzde 10'luk bir düşüşü temsil ediyor. Ancak Apple'ın bu yıl sanal gerçeklik gözlüğü açıklandıktan sonra heyecan arttı. Evet şimdilik Apple Vision Pro versiyonu sahneye çıktı. Yani içerik hazırlayanlar için özel bir ürün. Üstelik 2024'te ürün piyasaya sunulacak. O yüzden etkisini daha sonra göreceğiz. Ancak tüketici ürünün karşımıza çıkmasıyla işin rengi değişecek. Omdia, düşüşü küresel enflasyon baskılarına ve Meta Quest 3, PSVR2 ve Pico 4 gibi kulaklıkların düşük performansına bağladı. Raporda, "Meta'nın sınırlı AR içeriği ve Quest 3'teki 500 dolarlık fiyat etiketi, yükseltmelerin cesaretini kırdı ve yeni benimseyenler çekmede başarısız oldu. PSVR2 ilgi çekici sürümlerden yoksundu, bu da selefine göre daha yavaş benimsenmesine yol açtı ve Sony'nin odak noktasını PS5 çevre birimlerini genişletmeye yöneltmesiyle daha da kötüleşti." Raporda dikkat çekilen tüm konular gelip içerik üretimine takılıyor. Bu açıdan bakınca Apple Vision Pro ile profesyonel içerik üreticileri hedeflemesi doğru. Eğer tüketici ürünü de bin doların altında bir fiyatla çıkarsa beklenen yükseliş gerçekleşebilir. İşin içine bir de üretici yapay zeka etkisi girerse umduğumuzdan hızlı içerik üretimi gerçekleşmiş olur. Dijital ikizler VR kullanımını destekler hale gelebilir. Burada ikinci önemli eşik pil ve işlemci performansı gibi görünüyor. Bu konudaki gelişmeler de umut verici.
UZAKDOĞU'DAN SES GELDİ
"Bu arada, ByteDance'in küçültülmüş VR hedefleri Pico'yu önemli ölçüde etkiledi ve bu da projelerin iptal edilmesine ve Pico 4 donanımının iyi karşılanmasına rağmen rekabetçi VR içeriğinin eksikliğine neden oldu." Omdia'nın kıdemli baş analisti George Jijiashvili, 2024'te Nintendo Switch 2, orta nesil sistem yenilemeleri ve Steam Deck OLED gibi yeni donanımların muhtemelen kulaklıkları tüketiciler için daha düşük bir öncelik haline getireceğini söyledi. Ayrıca yapay zekaya odaklanan ve VR'ye (Meta hariç) yatırım yapmayan teknoloji firmaları, tüketicilerin VR içeriğine yaptığı harcamalardaki düşüşü derinleştirmeye hazırlanıyor. Yine de Omdia'nın raporu, VR kulaklıkların aktif kurulu tabanının 2023'te 23,6 milyona ulaştığını kaydetti.
VR SATIŞLARINDA DÜŞÜŞ VAR
Bu arada VR kulaklık satışları, 2022 yılında satılanlara kıyasla yüzde 24 düşüşle 2023 yılında 7,7 milyon adede ulaştı. Omida, ileriye dönük olarak birim satışlarda 2024 ve 2025'te satışların yüzde 13 oranında düşeceğini öngörüyor. Bununla birlikte, VR içeriğine yönelik tüketici harcamalarının 2028 yılına kadar 2,3 milyar dolara ulaşacağı da tahmin ediliyor.
***
ŞEHİRLER VE EVLER HIZLI ŞARJ İÇİN HAZIR MI?
Elektrikli araçların yayılma hızı her yıl artıyor. Beraberinde pek çok ülkede elektrik şarj istasyonlarının sayısı da artıyor. Ev ve ofisler dışında halka açık şarj istasyonlarının artması elektrikli araç dönüşümü için önem taşıyor
Elektrikli araç sahibi olmasanız da elektrikli araç deneyiminiz var mı? Bir kez elektrikli araç deneyen genelde oldukça memnun kalıyor. Ancak elektrikli araç sayısı arttıkça oluşan yeni kültürün kurallara ihtiyacı var. Ancak kurallara uyma konusunda iyi bir sicilimiz yok. Bu yüzden teknolojiyle şarj deneyiminin takip edilmesi şart. Şarj talebinin büyük bir kısmı şu anda evde şarjla karşılansa da, geleneksel araçlara yakıt ikmali yapmakla aynı düzeyde rahatlık ve erişilebilirlik sağlamak için halka açık şarj cihazlarına giderek daha fazla ihtiyaç duyuluyor. Özellikle evde şarja erişimin daha sınırlı olduğu yoğun kentsel alanlarda, kamuya açık şarj altyapısı elektrikli araçların benimsenmesi için önemli bir kolaylaştırıcıdır. 2022'nin sonunda, dünya çapında 2,7 milyon halka açık şarj noktası mevcuttu ve bunların 900.000'den fazlası 2022'de kuruldu; 2021 stokuna göre yaklaşık yüzde 55'lik bir artış var.
YAVAŞ ŞARJLAR EVLERDE
Dünya çapında, 2022 yılında 360.000'i Çin'de olmak üzere 600.000'den fazla halka açık yavaş şarj noktası1 kuruldu ve ülkedeki yavaş şarj cihazı stoku 1 milyonun üzerine çıktı. 2022'nin sonunda Çin, küresel halka açık yavaş şarj cihazı stoğunun yarısından fazlasına ev sahipliği yapıyordu. Avrupa, 2022'de toplam 460.000 yavaş şarj cihazıyla bir önceki yıla göre yüzde 50 artışla ikinci sırada yer alıyor. Hollanda 117 bin kişi ile Avrupa'da başı çekerken, onu yaklaşık 74.000 ile Fransa ve 64.000 ile Almanya takip ediyor. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yavaş şarj cihazı stoğu 2022'de %9 arttı; bu, büyük pazarlar arasındaki en düşük büyüme oranıydı. Kore'de yavaş şarj stoku yıllık bazda iki katına çıkarak 184.000 şarj noktasına ulaştı.
HIZLI ŞARJ ALTYAPISI
Kamuya açık hızlı şarj cihazları, özellikle de otoyollarda bulunanlar, daha uzun yolculuklara olanak tanıyor ve elektrikli araçların benimsenmesinin önündeki engel olan menzil kaygısını giderebiliyor. Yavaş şarj cihazları gibi, halka açık hızlı şarj cihazları da özel şarja güvenilir erişimi olmayan tüketicilere şarj çözümleri sunuyor ve böylece nüfusun daha geniş bir kesiminde EV'nin benimsenmesini teşvik ediyor. Hızlı şarj cihazlarının sayısı 2022'de dünya çapında 330.000 arttı, ancak yine büyümenin çoğunluğu (neredeyse yüzde 90'ı) Çin'den geldi. Hızlı şarjın devreye alınması, yoğun nüfuslu şehirlerde ev tipi şarj cihazlarına erişim eksikliğini telafi ediyor. Çin'in hızlı EV dağıtımına yönelik hedeflerini destekliyor. Çin'de toplam 760 bin hızlı şarj cihazı bulunuyor ancak toplam kamu hızlı şarj yığınının yüzde 70'inden fazlası yalnızca on ilde bulunuyor. Avrupa'da genel hızlı şarj cihazı stoku, 2022 sonu itibarıyla 70 binin üzerine çıktı; bu, 2021'e kıyasla yaklaşık yüzde 55 artış gösterdi. En büyük hızlı şarj cihazı stoğuna sahip ülkeler Almanya (binin üzerinde), Fransa (9.700) ve Norveç'tir. (9 000). Avrupa Yatırım Bankası ile Avrupa Komisyonu arasındaki anlaşma, elektrikli hızlı şarj da dahil olmak üzere alternatif yakıt altyapısı için 2023 yılı sonuna kadar 1.5 milyar Euro'nun üzerinde bir miktarın kullanıma sunulmasını sağlayacak.
ŞARJ İLE VERİ BULUŞUYOR
Türk Telekom'un Kurumsal Girişim Sermayesi Şirketi TT Ventures, elektrikli araçlar için erişilebilir, güvenli, çevreci ve kesintisiz bir hizmet sunacak şarj istasyonlarını Türkiye'nin birçok noktasında devreye aldı. Enerjinin veriye dönüştüğü yerlerden biri de elektrikli araç şarj üniteleri oldu. Türkiye'de sayıları hızla artan şarj noktasına Türk Telekom da katkı sağlamaya başladı. Türkiye'nin dijital dönüşümüne liderlik ederken, aynı zamanda yenilenebilir enerji konusunda da yatırımlarına hız kesmeden devam ettiklerini belirten Türk Telekom CEO'su Ümit Önal, "Yeni nesil ve çevreci teknolojilerle, doğal kaynakların hızla tüketilmesinin önüne geçerken, çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik çalışmalarımıza aralıksız devam ediyoruz. Sürdürülebilirlik noktasında değer yaratmayı amaçladığımız şarj istasyonları projemiz ile elektrikli araç kullanıcılarına, her anlamda güvenli, çevreci ve jeneratörler ile beslenen kesintisiz bir şarj hizmeti sunuyoruz. Üstlendiğimiz her projede olduğu gibi, yarattığı çevresel problemleri en aza indirmeyi milli bir mesele olarak görüyoruz" dedi. Türk Telekom, Kurumsal Girişim Sermayesi Şirketi TT Ventures ile Türkiye'de otomotiv sektöründe yaşanan elektrifikasyon dönüşümünü destekliyor. Bu kapsamda TT Ventures, 'E4 Şarj-Elektrikli Araç Şarj Ağı' projesini hayata geçirerek, "Elektrikli Araç Şarj İşletmeciliği" pazarına "Şarj Ağı İşletmecisi" olarak adım attı.