Dünyadaki trendleri dijital mecralardan sorgulamak kolay gelir. Aslında Google ya da Amazon'da arananlar hayatımızın gündemini oluşturmaz. Bazen bir savaş, tartışma yaratan bir spor aktivitesi tüm bunların önüne geçebiliyor. İşte tüm bunlara rağmen 2023 yılında olanı biteni Google, gelecekte ne olmasını beklediğimizi Amazon'a sorabiliriz. Yapay zekanın biraz da çocuk eğitir gibi her veriden öğrendiği dönemde donanımlar tasarlarken ses yeni bir arayüz haline geliyor. Türkiye'nin internet ana omurgasının olduğu Türk Telekom'un veri merkezlerindeki değişim de Türkiye'deki veri odaklı değişimin de habercisi oluyor. Evlere kadar gelen Türk Telekom Fiber altyapı veri merkezleri aracılığıyla küresel ağa bağlanıyor. Kimilerimiz paylaşmaya kimilerimiz izlemeye devam ediyoruz. Ancak artan video izleme oranları dijital platformlarda geçirilen zamanın arttığını gösteriyor.
ÜRETİCİ YAPAY ZEKA TEMEL GÜNDEM
Open AI'ın Chat GPT ile başlayan her şeyi sorarak öğrenebilme özgürlüğü artık rakiperiyle de birlikte yakalama şansı ortaya çıkıyor. Ancak geriden gelseler de geleceği tahmin etmek için Amazon'un elinde yeterince veri var. Üstelik üretici yapay zeka pek çok mesleği geri dönüşü olmayacak kadar değiştirdi. Geçtiğimiz yıl, değişim hızı inanılmaz bir artış gösterdi. Bulut teknolojileri, makine öğrenimi ve üretken yapay zeka daha erişilebilir hale geldi ve e-posta yazmaktan yazılım geliştirmeye, hatta kanseri erken aşamada tespit etmeye kadar hayatımızın neredeyse her alanını etkiledi. Önümüzdeki yıllar, teknolojiye erişimi demokratikleştirmek ve günlük yaşamın artan hızına ayak uydurmamıza yardımcı olmak için tasarlanmış alanlarda inovasyonlarla dolu olacak ve bu, üretken yapay zeka ile başlayacak. Amazon Web Services (AWS) Başkan Yardımcısı ve CTO'su Werner Vogels, 2024 yılı ve sonrasına yönelik teknoloji öngörülerini paylaştı.
TEKNOLOJİYE KADIN DOKUNUŞU
Kadın liderliğindeki startup'larla yakın bir şekilde çalışıyoruz ve FemTech'teki (Kadın Teknolojisi) büyümeye birinci elden şahit oluyoruz. Yalnızca geçtiğimiz yıl, FemTech finansmanı yüzde 197 oranında artış gösterdi. Sermayeye erişimin artması, makine öğrenimi gibi teknolojiler ve kadınlar için özel olarak tasarlanmış bağlantılı cihazlar sayesinde yalnızca kadın bakımının algılanma biçiminde değil, aynı zamanda uygulanma biçiminde de benzeri görülmemiş bir değişimin eşiğindeyiz. Kadınların sağlık ihtiyaçlarına yönelik stigmalar ortadan kalktıkça ve sektöre daha fazla fon akışı sağladıkça, FemTech şirketlerinin daha önce göz ardı edilen koşulları ve ihtiyaçları tüm güçleriyle ele aldıklarını göreceğiz. Aynı zamanda, çevrim içi tıbbi platformlardan faydalanan hibrit bakım modelleri, düşük maliyetli teşhis cihazlarının varlığı ve tıp uzmanlarına isteğe bağlı erişim sayesinde kadınların sağlık hizmetlerine erişimi önemli ölçüde artacak. Kadın sağlığı için bir dönüm noktasındayız. Bilgisayar görüşü ve derin öğrenme gibi bulut teknolojileri sayesinde çok sayıda çeşitli veriye erişim, yanlış teşhisleri azaltacak ve günümüzde kadınları orantısız bir şekilde etkileyen ilaç yan etkilerini en aza indirmeye yardımcı olacak. Sonunda kadın bakımı arka sıralardan sıyrılıp ön plana çıkmaya başlıyor. Kadın liderliğindeki ekipler, çok çeşitli sağlık sorunlarını çözmeye sadece erkeklerden oluşanlar ekiplerden daha meyilli olduğundan, FemTech'in yalnızca kadınlara fayda sağlamakla kalmayıp, tüm sağlık sistemini yukarıya taşıdığını göreceğiz.
EĞİTİMDE KÖKLÜ DEĞİŞİMLER HAZIR
Yapay zeka asistanları, temel kod oluşturuculardan öteye geçerek, yazılım geliştirme yaşam döngüsü boyunca destek sağlayan öğretmenlere ve yorulmak bilmeyen işbirlikçilere dönüşecek. Bu asistanlar son derece özelleştirilebilir olacak ve birey, ekip veya şirket düzeyinde kişiselleştirilebilecek. Karmaşık sistemleri basit bir dille açıklayacak, hedefe yönelik iyileştirmeler önerecek ve tekrarlayan görevleri üstlenerek geliştiricilerin işlerinin en fazla etki yaratan kısımlarına odaklanmalarına olanak tanıyacaklar. Ürün yöneticileri, ön ve arka uç mühendisleri, veritabanı yöneticileri, UI/UX tasarımcıları, DevOps mühendisleri ve mimarlar arasındaki farklar bulanıklaşacak. Yapay zeka asistanları, sadece izole modülleri değil tüm sistemleri bağlamsal olarak anlayarak, peçete üzerine çizilmiş bir taslağı projenin iskelet koduna dönüştürmek, bir gereksinim belgesinden şablon oluşturmak veya belirli bir görev için en iyi altyapıyı önermek gibi insan yaratıcılığını destekleyen öneriler sunacak. Önümüzdeki yıllarda, yapay zeka asistanları tüm yazılım endüstrisinde bir yenilikten bir gerekliliğe dönüşecek ve böylece mühendislik ekipleri daha üretken hale gelecek, daha yüksek kaliteli sistemler geliştirecek ve yazılım yayınlama yaşam döngülerini kısalacak.
EĞİTİM TEKNOLOJİK İNOVASYONUN HIZINA AYAK UYDURACAK ŞEKİLDE GELİŞİYOR
Eğitim dünya genelinde köklü farklılıklar gösterse de en iyi insanları işe almak ve kendiniz için de en iyi işi bulmak için bir üniversite diplomasının şart olduğu yaygın olarak kabul ediliyor. Bu durum özellikle de teknoloji alanında geçerli. Ancak bu modelin hem bireyler hem de şirketler için geçerliliğini yitirdiğini görmeye başlıyoruz. Giderek daha fazla sektör kendi çalışanlarından uzmanlaşma talep ettikçe, okulda öğretilenler ile işverenlerin ihtiyaç duydukları arasındaki uçurum genişliyor. Yükseköğretim tek başına teknolojik değişimin hızına ayak uyduramıyor. Bu nedenle sektör liderleri tarafından sağlanan beceri temelli eğitim programlarının daha çok ortaya çıktığını göreceğiz. Hatta Amazon, dünya çapında 21 milyon teknoloji öğrencisini teknik beceriler konusunda eğittiğini duyurdu. Bu da kısmen Mechatronics and Robotics Apprenticeship ve AWS Cloud Institute gibi programlar sayesinde gerçekleşti. Sürekli öğrenmeye geçiş hem bireylere hem de şirketlere fayda sağlayacak. Ancak bunların hiçbiri geleneksel diplomaların ortadan kalkacağı anlamına gelmiyor. Bu bir "ya biri ya diğeri" durumdan ziyade istediğiniz yolu seçebilmekle ilgili. Teknolojide bu tür akademik öğrenmenin kritik olduğu alanlar olmaya devam edecek. Ancak teknolojinin etkisinin geleneksel eğitim sistemlerini geride bıraktığı birçok sektör de olacak. İş dünyasının taleplerini karşılamaya yönelik sektör liderliğindeki eğitim fırsatlarının artışta olduğu yeni bir dönem göreceğiz.
NE ARIYORSAN NE ALIYORSAN O SENSİN
Kafanızı karıştıran pek çok olayı 1 yıl içinde yaşamaya mı başladınız? Evet yapay zeka aklımızı başımızdan almaya niyetli. Ancak şunu unutmayın, kuralları insanların inşa ettiği bir gelecek hala elimizde. Avrupa Birliği yapay zeka konusunda çıkardığı yasa kimi araştırma çevrelerinde çok iyi niyetli karşılanmasa da hayatımızda olanlara ve gelecekte olacaklara yakından bakmakta fayda var. Her yıl dünya çapında yapılan öne çıkan aramaları paylaşan Google, yılın trend olan aramalarını açıkladı. 2023 yılının özeti niteliğindeki listeler kaybettiklerimizi, yaşadıklarımızı, merak ettiklerimizi, hislerimizi, yemek tariflerini, dizileri ve çok daha fazlasını gözler önüne serdi. Ayrıca bu yıl Google Arama'nın 25. yılı vesilesiyle dünya çapında 25 yıla yayılan trend aramaları da yayınlandı.
25 YILDA NELER ARADIK?
Yılın Arama Trendleri ile dünyayı etkileyen gelişmelerden pop kültürü ve yaşam tarzı, spor, müzik, haberler ve daha pek çok konuda trend olan konuların derlendiği yüzlerce liste 60'tan fazla ülkede kullanıcılarla buluşuyor. Bu yıl hem Türkiye'de hem de dünya çapında açıklanan 2023 Yılı Arama Trendleri'ne ek olarak Google Arama'nın 25'inci yılı vesilesiyle dünya çapında 25 yıla yayılan popüler arama trendleri kullanıcılarla paylaşıldı. 25 yıllık listelerde dünya çapında en çok aranan performans "Beyoncé" olurken, en çok aranan moda ikonu "Rihanna", en çok aranan sporcu "Cristiano Ronaldo", en çok aranan süper kahraman ise "Spider Man" oldu. 1980'lerin en çok aranan on yıllık dönem olduğu listelerde, kalp emojisi de en çok aranan emoji olarak dikkat çekti. Türkiye'nin 2023 Yılının Arama Trendleri listelerinde ise Şubat ayında yaşanan deprem felaketi ve Mayıs ayında yapılan Genel Seçimler ve Cumhurbaşkanlığı Seçimleri öne çıkarken gündeme, popüler kültüre ve günlük hayata dair yıl boyunca merak edilenler de listede kendine yer buldu.
ÜLKENİN GÜNDEMİ ARAMA TRENDLERİNİ ŞEKİLLENDİRDİ
Türkiye'nin 2023 arama trendleri, "isimler", "kaybettiklerimiz", "diziler", "tarifler", "burçlar", "ne giyilir", "şarkı sözleri", "nerede", "nasıl", "ne zaman", "hissediyorum" ve "nerenin plakası" başlıkları altında toplandı. Türkiye'nin son bir yıl içerisindeki gündemini gözler önüne seren listelerde "deprem nerede oldu", "deprem nasıl oluşur" ve "İstanbul depremi ne zaman" gibi yaşanan deprem felaketi; "oy nasıl kullanılır", "seçim ne zaman?" ve "nerede oy kullanacağım", gibi trend aramalarla da seçim gündemlerinin etkisi hissedildi. "Taha Durmaz", "Metin Uca" ve "Özkan Uğur" aramaları ile kaybettiklerimizi de andığımız bir yılı geride bırakırken; "Icardi" ve "Yalı Çapkını" aramaları iki yıl üst üste kendi kategorilerinde listelerde yer almayı başardı.