Şu sıralar sık referans verdiğim bir film var: 1998 senesinde gösterime girmiş, Terrence Malick başyapıtı İnce Kırmızı Hat... Guadalcanal'a çıkarma yapan Amerikan askerleriyle orada düşmanı bekleyen Japonlar arasındaki muharebeleri anlatır.
Felsefi yönü çok kuvvetli bir savaş filmidir The Thin Red Line'. Gazze Şeridi, İsrail-Filistin Savaşı bağlamında şimdi bir İnce Kırmızı Hat'ta dönüşmüş vaziyette. Ve o hattın ötesinde dünya savaşı riski var.
Vicdanlı bir filmdir İnce Kırmızı Hat. Felsefi olup da vicdanlı olmaması mümkün değil zaten. Ama her Hollywood filmi öyle değildir, malumunuz. Misal World War Z diye bir film var. Orada Filistinlileri zombi gibi göstermişlerdi. Sanatsal ırkçılığın dik âlâsıydı. Brad Pitt oynuyordu filmde, keşke oynamasaymış. Türkçe'de Dünya Savaşı diye yayınlandı. Batı dünyasında da vicdanlı isimler de var tabii ama Batı'da karar vericilerin bir kesimi işte böyle gösteriyor Filistinlileri.
Hamas'ın 7 Ekim'de sabah 07:30'ta başlattığı Aksa Tufanı'ndan sonra İsrail'in, Filistinlileri; siviller, hatta hastanede yatan yaralılar, çocuklar, yaşlılar, kadınlar demeden katletmesiyle savaşın bile raconu bozuldu. İsrail bunu üç çeyrek asırlık ömrü boyunca hep yapmış bir devlettir, ama şimdi iyice 'terör örgütü' gibi davranmaya başladılar.
Ülkemizin perifiresinde, yani çevremizde pek çok savaş var. Karadeniz'in üstünde, malum Rusya-Ukrayna Savaşı var. Suriye, Irak zaten karışık; bir de buna İsrail-Filistin eklendi. Ki yıllardır var, ateşkes geçiciydi.
Türkiye başta olmak üzere bölgenin büyük güçleri şunun farkında: Savaşı kazanmanın yolu, savaşı kendi bölgenden uzak tutmaktan geçiyor. Savaş neredeyse kaybedeni odur. Bunu hepimiz biliyoruz, kavgayı mahalleden uzak tutmalıyız, içimize aldık mı, yandık.
MOSSAD NASIL HABER ATLADI?
Öte yandan 7 Ekim'den beri herkesin kafasını kurcalayan soru halen geçerliliğini koruyor: Mossad, kapsamlı Hamas saldırısının haberini nasıl atladı? Hâlbuki Yahudiler istihbaratçı bir kavimdir. İsrail gazeteleri ise -başta Benjamin Netenyahu muhalifi Haaretz olmak üzere- "Mossad, nasıl haber atladı?" diye soruyor doğal olarak. Haaretz, Netenyahu'yu yerden yere vuruyor ama İsrail devletine yakın bir gazetedir.
İnsanın aklına istihbarat meselesiyle ilgili sadece şu iki seçenek geliyor, başka ihtimal yok çünkü: Ya İsrail'in hali hazırdaki istihbari sisteminde bir sorun var ya da 7 Ekim'den bu tarafa yaşanan her şey Tel Aviv tarafından öngörülmüştü. Ben ikinci ihtimale daha yakınım. 7 Ekim Aksa Tufanı Operasyonu'nu, Gazze'ye çökmek için çok iyi kullandılar. Bununla birlikte İsrail, istihbari anlamda ister bir adım önde olsun ister geri; iki devletli çözüm için masaya oturmak zorunda kalacak.
ABD başta olmak üzere Batı desteği İsrail'in bölgedeki bekasını garanti etmiyor. Pentagon, bölgeye ikinci uçak gemisini göndereceğini açıkladı. İsrail, Gazze Şeridi'ne zırhlı araçlarla yığınak yapıyor. İşte burayı İnce Kırmızı Hat kabul edelim. İnce Kırmızı Hattın ötesinde yani Gazze'ye kara harekâtından sonra savaşın bölgesel bir hal alma riski var. Dünya da buna bir yere kadar sessiz kalır. ABD şimdilik İsrail'in kara harekâtını Filistin'deki ve İsrail'deki kendi vatandaşlarının güvenliğini gerekçe göstererek erteletti. Kara harekâtı başka komplikasyonları beraberinde getirecek çünkü.
Filistin'de Birinci ve İkinci İntifada'dan sonra en önemli tarihsel süreçler yaşanıyor. İlk intifada 1987-1993, ikincisi 2000-2005 arasındaydı. Ama ilk iki intifada bir savunma pozisyonuydu, Aksa Tufanı ofansif nitelikliydi.
Sonuç olarak Hamas saldırısı sonrasında dokuz aydır koltuğu sallanmakta olan Benjamin Netenyahu'nun güçlendiğini müşahede ettik. Ki bu da geçicidir.
KATLİAMLARLA ÇİZİLEN HARİTA!
İsrail'in, bir devlet terbiyesine, aklına sahip olmadığı Gazze saldırıları ile bir kez daha tescillenmiştir. 1947'den beri katliamlarla çizilen o meşhur yeşilli beyazlı haritanın meşruiyeti yoktur. İsrail, son katliamlarıyla savaşın da raconuna halel getirmiştir. Çözüm; Türkiye, Rusya ve yerine İran'ın öncülüğünü yapacağı ülkelerden birinin ya da ikisinin garantörlüğünde iki devletli yapıyı 'Kenan ülkesi'nde kurmaktır. Filistin devletinin kurulmasından sonra Kudüs'ün Doğu ve Batı diye bölünmesiyle bölgede barış tesis edilebilir. Ama her halükârda bu çözümde de İsrail'in; dünyanın daha iri kıyım güçleri tarafından sürekli denetlenmesi şarttır. İsrail, Batı'nın şımartılmış çocuğudur ve Batı'nın da İsrail-Filistin meselesinde hakkaniyetli davranmasını beklemek safdilliktir.
Bütün savaş ilkelerinin yerle yeksan edildiği Orta Doğu'daki bu güncel savaşın, bir bölgesel Armageddon, bir son savaş olması bölgenin de, dünyanın da hayrınadır. Aksi seçenekte, mecazi manada Gazze'deki İnce Kırmızı Hattın aşılması durumunda dünya savaşı riski artar.