Hiç alışık olmadığımız fotoğraflar geliyor. Avrupa 21. yüzyılın "hasta adamı" olmaya doğru ilerliyor. Almanya'nın merkezinde tarihi binaların elektrikleri kesiliyor, klima derecelerine müdahale ediliyor. Yaşlılara kış için "Güneye gidin" tavsiyesinde bulunuluyor. Yani "Ortada enerji krizini çözecek bir formülümüz yok, elinizden geleni yapın" deniliyor.
Bu arada Rus enerji şirketi Gazprom gazını kestiği ülkelere Letonya'yı da ekledi. Zaten en çok da nispeten küçük ülkeler bu durumu görmüş, Rusya'ya yaptırımlar konusunda çekincelerini zamanında ortaya koymuştu. Bu ülkelerin enerji krizinden kurtulmak için ilk çare arayışları da Türkiye'nin kapısını çalmak oluyor.
Duyduğuma göre bu ara Avrupa'nın en popüler bakanlarından biri Enerji Bakanı Fatih Dönmez... Macaristan, Bulgaristan gibi pek çok Avrupalı mevkidaşı Bakan Dönmez'i arayıp yardım beklentilerini iletiyormuş. "Sizin kıyılara yanaşan doğalgaz gemileri bizim buralara da gelse" diyorlarmış.
Görünen o ki, bu kış Türkiye'nin kapısını çalan lider sayısı giderek artacak. Doğrusu bu ya, bugün tahıl koridorunu işlevsel hale getirip açlık konusuna çözüm bulan Türkiye, barışçıl yaklaşımıyla yarın da Avrupa'nın vanalarını açabilecek tek ülke gibi görünüyor.
***
KİRALAR NE KADAR DÜŞECEK?
Enflasyonist ortamda fiyatlama davranışları en çok bozulan alan, maalesef konut sektörü oldu. Araya gözü dönmüş ev sahipleri ve fırsatçı emlakçılar da girince olan kiracıya, yeni evlenene, öğrenciye oldu. Elbette iyi olanları tenzih ederim ama maalesef oluşturmaya çalıştıkları ortam, herkesi etkiledi.
Şimdi bu algının tersine dönme zamanı... Hükümet önce kira artış oranını sabitleyerek duruma müdahale etti. Şimdi de 81 ilde sosyal konut projesiyle arz sıkıntısını çözmek için adım attı. Atıl arazilere sosyal konut yapılması ve TOKİ'nin kirası düşük sosyal konutlar üretmesi fiyatlar üzerinde ciddi etki edecek ve vatandaşı alternatifsiz bırakmayacak adımlar... Devletin asgari ücretlinin de alabileceği ucuzlukta ev satışı ve herkesin kiralayabileceği oranlarda konut yapımı piyasadaki köpüğü de alacaktır. Arzdaki artış fiyatlarda denge oluşturacağı gibi sadece konut sektöründe değil, yaklaşık 200 sektörde de canlanma anlamına gelecek.
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, 2023 yılında kira bedellerinin en az yüzde 30 düşeceğini iddia etmiş. Çok daha yüksek oranlarda düşüş olacağını düşünüyorum. Algı değişince, vatandaşın alternatifi artınca dalga dalga yükseltilen fiyatlar, yine aynı hızla düşecektir. Bunun pek çok sektör için de kıvılcım etkisi yapmasını beklemek şaşırtıcı olmaz.