Türkiye'nin Afrin'e yönelik Zeytin Dalı Operasyonu, Suriye'de taşları yerinden oynattı.
Sahada dengeyi değiştirirken, küresel güçlerin bölgesel siyasetini de derinden sarstı.
En çarpıcı değişim ise ABD'de de yaşandı, yaşanıyor.
Gerçi ABD'den birbirinden farklı açıklamalar geliyor ama en son konuşan isim önemli; ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson...
Önceki gün Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD'li Bakan Tillerson'la Paris'te bir araya geldi. Çavuşoğlu ikili görüşmesinde Tillerson'un şu sözleri önemliydi: "Biz, Türkiye ile karşı karşıya gelmek istemiyoruz." Ama sadece bu değil, güvenli bölgeden, güven bunalımına Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, görüşmenin ayrıntılarını Paris dönüşü gazetecilere anlattı. İşte öne çıkanlar...
Roketleri gördünüz mü?
Görüşmenin iyi geçtiğini ve düşüncelerimizi kararlı ve sakin şekilde kendisine söylediğini anlatan Çavuşoğlu "Zeytin Dalı operasyonu ile ilgili "Bize gelen roketleri gördün değil mi?' dedim. 'Evet' dedi.
'Çoğu sizin verdiğiniz silahlar' dedim. 'Tam net değil, her yerden silah geliyor' dedi. 'Haklı olabilirsin birbirlerinden de çok silahlar alıyorlar ama elimizde deliller var sizin verdiğiniz silahlar' dedim" dedi..
Tillerson'a "ABD'nin, YPG'lilere ayrı bir siyasi oluşum" gözüyle bakıldığına dair söylentileri ileten Çavuşoğlu, Tillerson'un şu net cevabı verdiğini söyledi:
"Böyle bir şey kesinlikle doğru değil, YPG'ye ayrı bir siyasi oluşum sözü vermedik. Kesinlikle böyle bir şey gündeme de gelmedi, buna karşıyız." Birkaç gün önce Türkiye ile ABD'nin çarpışmaya doğru gitme ihtimalini yazmıştık. Çavuşoğlu- Tillerson görüşmesinde bu konu da gündeme geldi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'la Başkan Trump'ın görüşmesiyle ilgili adımları da atıldığı o görüşmede Çavuşoğlu, Tillerson'un bu konuya nasıl baktığını şu sözlerle anlattı:
"Tillerson birkaç kez ısrarla, 'Biz, Türkiye ile karşı karşıya ile gelmek istemeyiz" dedi. Bunu iki defa söyledi. Ben de 'Biz de ABD ile karşı karşıya gelmeyiz ama YPG'den bize karşı tehdit nereden olursa olsun, Fırat'ın doğusu batısı fark etmez gerekli müdahaleleri yapmak zorundayız. Bu bizim için hayati mesele" dedim, net."
Sorun güven bunalımı
Çavuşoğlu Tillerson'a ABD ile Türkiye arasında en büyük bunalımın "güven" sorunu olduğunu iletiyor ve şöyle devam ediyordu: "Sizden önceki yönetim tarafından bize bir sürü söz verildi. Ama aynı askerler duruyor, CENTCOM aynı, Dunford aynı...
Rakka'da da söz verildi... Bugüne kadar bize verilen hiçbir söz tutulmadı. 'PKK'ya karşı somut şey görmek istiyoruz artık' dedim. Halkımızın da güveni yok ve ABD karşıtlığı had safhada. Bizim öncelikle bu güvenirliği test etmemiz lazım. Bunun için de bizim rahatsız olduğumuz durumların ortadan kalkması lazım. Aksi takdirde bu ilişkileri biz kaybederiz. Senin ve benim görevim bu ilişkileri düzeltmek" dedim.
"Katılıyorum, doğru söylüyorsun" dedi. Telefon görüşmesi yetmez oturup başkanların bir araya gelmesi lazım, bizlerin daha sık bir araya gelmemiz lazım' dedim."
30 kilometrelik güvenli hat
Çavuşoğlu, Tillerson'un güvenli bölge meselesine bakışını da şöyle anlattı: "Önce Türkiye ile çalışmadan ve güvenli bölgeden neyi kast ettiklerini, Afrin'i sordum. Tillerson; 'Sizin endişeleriniz var. Size roketler geliyor. Biz önceden 10 km hat düşünüyorduk kafamızda.
Esasen 30 kilometre öngörüyoruz ki ancak bu sizin durumunuzu karşılıyor. Baştan sona bir güvenli hat olsun ki size terör saldırısı gelmesin' cevabını verdi.
Türkiye ile Suriye sınırı arasında 30 km içinde kullanılmayan alan gibi bir şey, güvenli bölge. Ben dedim ki 'Siz daha önce bunu söylemiştiniz. Ekipler bir araya gelip çalışacaktı' ama yapmadınız."
Operasyonu herkes kabullendi
İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson ile görüştük onlar sordu; 'Afrin operasyonu ne kadar sürer?' diye. Biz dedik ki şu an daha içerdeyiz, şehirlerin merkezlerine varmadık. Tillerson, Afrin hakkında çok soru sormadı. Onlar olayı kabullenmiş. Pentagon da açıklamış 'YPG, Afrin'e geçerse desteği çekeriz' diye. Herkes operasyonu satın aldı.
Şimdi insani boyutuyla ilgileniyorlar. "Ne kadar süreceğini bilmiyoruz hava durumları da var.
Bir hafta on beş gün içinde tablo ortaya çıkar" dedik. Herkes biliyor durumu o yüzden sormuyorlar 'Lütfen bir an önce bitirin, sivil insanlar etkilenmesin' denildi. Biz de aldığımız tedbirleri sıraladık. 'Sizin endişeleriniz bizim de endişelerimiz sayılır. Yerel halk dahil şimdiye kadar gördüklerimiz de operasyondan memnun' dedik. YPG'lierin sivilleri de canlı kalkan olarak kullanmaya çalıştıklarını da söyledik.