Tartışmaların odağında yine CHP var.
Ve CHP'nin işi gerçekten zor...
"Cumhuriyeti Kuran" parti olmakla övünmek kolay ama o tarihin derinliklerinde üstü örtülen zalimliklerin yükünü taşımak pek kolay değil.
Daha işin başındayız... Bugün Türkiye'de sorun olarak karşımıza çıkan hangi konuya dokunsanız CHP ile karşılaşacağız.
CHP, bu gerçeği iyi analiz edip yüzleşemediği için de bocalıyor.
Tıpkı CHP-Dersim ilişkisinde olduğu gibi... CHP'nin Dersim'le ilişkisi her açıdan ilginç... Tarihsel boyutu da, bugün var olan siyasal ilişkisi de tartışmalı.
CHP, o bölgede 1937-38 katliamını yapmakla suçlanıyor ama bugün o bölgeden en çok oyu da CHP alıyor. Daha ilginci partinin başında bir Dersimli var.
Peki, bu duruma toplum nasıl bakıyor?
Geçtiğimiz hafta CHP araştırmasıyla dikkatleri çeken MetroPOLL araştırma şirketi bu kez Türkiye toplumunun Dersim'le ilgili nabzını tuttu.
Burada iki nokta dikkat çekiyor. Türkiye halkı bu tür tarihi olaylar hakkında ne kadar bilgili ve Tunceli halkı tartışmaya nasıl bakıyor? Prof. Dr. Özer Sencar başkanlığında yapılan araştırmada her iki sorunun da cevabı var.
Araştırmanın ortaya koyduğu ilk gerçek şu: Bu tür tarihi ve siyasi olaylarda toplumda "devlet eksenli bakış" hâkim...
Dersim olaylarına Türkiye toplumunun yüzde 44'ü "devletin isyanı bastırması" olarak bakıyor. Dünkü Dersim yazımdan sonra gelen çok sayıda okur maili de bu yöndeydi, çoğu insan bunun katliam değil isyanı bastırma olduğunu düşünüyor hâlâ.
Ankete göre, olanlara katliam olarak bakanların oranı ise yüzde 22.
Bilgisi olmayanlar doğal olarak hiç az değil, yüzde 30 civarında...
Türkiye'nin baskıcı geçmişi, sık sık yapılan darbeler ve güçlü vesayet sistemine rağmen toplumun yüzde 22'sinin Dersim'de yaşananlara katliam demesi az değil ve çok önemli...
Bu rakamlar Tunceli'de tam tersi durumda...
Tuncelili katılımcıların yaklaşık yüzde 78'i yaşananları "Devlet katliamı" olarak niteliyor. Yüzde 11.5'i ise "devletin isyanı bastırması" olarak yorumluyor. Türkiye geneliyle hiç kıyaslanmayacak bir durum bu... Türkiye'nin asıl sorunu belki de bu. Herkes kendi acısına sahip çıkabiliyor. Ötekini anlamak konusunda henüz iyi bir noktada değiliz.
Sorumlu kim?
Dersim tartışması ağırlıkla sorumluların kim olduğu üzerinden yürüyor. Herkes siyaseten aldığı pozisyona göre olaya baktığı için vatandaşın da kafası karışık.
Bu cevaplarda da Türkiye geneliyle Tuncelililer arasında çok fark var. "Dersim'de katliam yapılmıştır" diyen Tuncelililerin yüzde 45'ine göre en büyük sorumlu devlettir.
İkinci sorumlu ise, yüzde 18'le CHP...
Türkiye geneli ise "katliam"ın birinci sorumlusu olarak yüzde 26.7 ile o dönemin hükümeti olan CHP'yi gösteriyor.
"Devlet" diyenlerin oranı ise yüzde 22.
Atatürk'ü sorumlu tutanların oranı ise her iki kesimde yüzde 2 civarında...
"Katliam mı isyan mı" tereddüdüne rağmen, toplumun devlet adına Başbakan'ın çıkıp, özür dilemesine büyük destek vermesi de bir hayli ilginç...
Bu özrü, Tuncelililerin yüzde 71'i, Türkiye genelinin ise yüzde 52'si doğru buluyor.
Başbakan'ın özrü böylesine destek alırken CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun tutumuna toplum nasıl bakıyor?
Toplum ağırlıkla Kemal Kılıçdaroğlu'nun Dersim olaylarıyla ilgili "açık ve net" bir tutum sergilemediğine inanıyor.
Bu oran Türkiye genelinde yüzde 58.5, Tunceli'de ise yüzde 56.8.
CHP özür dilemeli mi?
Türkiye toplumunun genetiğinde "özür dileme" alışkanlığı yok ama sanıyorum artık başlatılması isteniyor.
Toplumun, genelde yüzde 55'i, Tunceli'de ise yüzde 69.4'ü, CHP'nin Dersim olaylarından dolayı özür dilemesini istiyor.
Acaba bu tartışma ışığında bir seçim olsa sonuç ne olur? İşte onun cevabı:
İlginç, MetroPOLL araştırmasının verilerine göre kararsızlar, protesto oyları ve cevapsızlar dağıtılmadan Türkiye genelinde tahmini oylar şöyle:
AK Parti yüzde 51, CHP yüzde 15.6, MHP yüzde 7.5.
Tunceli özelinde ise CHP'nin biraz oy kaybettiği görülüyor o kadar.