Her açıdan sıcak bir yaz geçiriyoruz. Özellikle sivil asker ilişkilerinin yeniden yazıldığı ağustos başında inanılmaz bir gerilim yaşandı. O gerilimli günler geride kalırken, şimdi önümüzde meydanlarda kıyasıya süren bir referandum süreci var.
Peki, tüm bu olup bitenlere halk ne diyor? Aslında şu sıralar merak edilen soru sayısı fazla... Acaba Türkiye toplumu, asker sivil ilişkilerine nasıl bakıyor?
İktidarın YAŞ'ta bazı üst düzey komutanların atamasına onay vermemesini nasıl değerlendiriyor?
Ve 23 Mayıs kurultayıyla "Yeni CHP" startı veren Kemal Kılıçdaroğlu'na desteği sürüyor mu?
Tabii bir de YAŞ kararları gölgesinde referandum var. Acaba referandum oylamasında bir değişim var mı?
Bu soruların cevabını Metropoll Stratejik ve Sosyal Araştırmalar şirketinin 5-11 Ağustos 2010'da yapılan anketi veriyor. Prof. Dr. Özer Sencar'ın başkanlığında yürütülen araştırmanın verileri gerçekten farklı derslerle dolu.
Önce YAŞ toplantılarında Başbakan Erdoğan ve CHP lideri Kılıçdaroğlu'nun performansına bakalım. Araştırma bulgularına göre, Başbakan'ın YAŞ'ta takındığı tutumu destekleyenlerin oranı %48.3 iken, yanlış bulanların oranı %32.8'dir.
Kılıçdaroğlu'nun YAŞ sırasında dile getirdiği "Hükümet askerin teamüllerine karışmasın" şeklindeki sözleri, halkın %36.4'ünce desteklenirken, %51.5'i desteklemiyor.
Altı çizilmesi gereken bir sonuç da halkın % 56.5'nin Genelkurmay Başkanlığı'nın Savunma Bakanlığı'na bağlanmasına destek vermesi.
Referandumda kim önde?
Araştırmacılara göre, YAŞ sürecinde iktidarın askerlere tavrı, referandumu pozitif etkiledi. Bu tespitin ışığında ortaya çıkan sonuçlar şöyle:
Referandumda HAYIR diyecekler %33.6 iken, EVET diyenlerin oranı %49.6...
Kararsız olan, sandığa gitmeyeceğini veya geçersiz oy kullanacağını ifade edenlerin oranı ise %15 civarında.
Referandumda siyasal kimliğe göre tavır da çok ilginç... Buna göre en yüksek evet diyecek siyasal kimlikler sıralamasında İslamcılar yüzde 79'la ilk sırada. Onları Kürt Milliyetçileri yüzde 63.9, Muhafazakârlar yüzde 62.5, Liberaller ise yüzde 58.6'yla izliyor.
Evet diyecekler arasında Atatürkçüler, ulusalcılar, sosyal demokratlar da var. Bunlar arasında en yüksek evet oranı ise ulusalcılarda: % 46.5...
En az evet diyen ise sosyal demokratlar yüzde 27... Kuşkusuz "hayır" diyenler arasında en yüksek oran da sosyal demokratlara ait.
Araştırma, referandumda "Etnik kökene göre" hangi kesimin ne oy vereceğini de ortaya koyuyor. Türk % 48.5, Kürt % 61, Laz % 63.2, Arap % 45, Göçmenler ise % 43.5 evet diyor.
Bugün seçim olsa...
Metropoll "Bugün milletvekili seçimi olsa kime oy verirsiniz?" sorusuna da cevap arıyor. 5-11 Ağustos arasında yapılan araştırmaya göre AK Parti % 43.1'le yine açık ara önde. CHP'nin oy oranı ise % 24.5... MHP % 9.4, BDP % 3.5, SP % 1.7, DP ise % 0.5...
Kararsızlar, protesto edenler ve cevap vermeyenlerin oranı ise % 16.3...
Araştırmacılar bu sonucu 29 Mart 2009 yerel seçimlerinde il genel meclis oylarıyla karşılaştırarak şöyle bir tespit yapıyor:
"CHP'nin oy oranında ciddi bir değişim olmadığı ve MHP'nin oylarında ise 6.5 puan civarında bir azalma olduğu görülmektedir. İktidar partisi ise 29 Mart yerel seçimi ile karşılaştırıldığında oy oranını önemli ölçüde (yaklaşık 5 puan) artırmış gözükmektedir."
