Sabah gazetesi editörleri başka gazeteleri okumuyorlar sanırım. Okusalardı 9 Ocak 2018 Salı günü Gül Kireklo imzasıyla yayımlanan 'Onlar Aslında Üçüz' haberinin 26 Aralık'ta Kadıköy gazetesinde, 5 Ocak'ta Ada gazetesi, Hürriyet Aile, Yaşam gazetesi, Alemi haber ve haberler.com gibi mecralarda çıktığını görürlerdi.
Aslında okumaya da gerek yok. Bu haber önlerine geldiğinde internette bir tarama yapmaları da yeterliydi. Haberin özgün olmadığını kolaylıkla anlayabilirlerdi.
Bunu yapsalardı haberde kullanılan cümle ve fotoğrafların bir basın bülteninden alındığını anlayacaklardı.
Sadece başlık biraz farklıydı. İlgili kuruluştan gelen bültende başlık olarak 'Aslında Onlar Üçüz' ifadesi önerilmiş, muhabirimiz ya da yöneticisi haberi Yazı İşleri'ne sunarken 'aslında' ve 'onlar' kelimelerinin yerini değiştirmişti.
Konu, 8 Ocak 2018'de yapılan gündem toplantısına Haber Merkezi'nin 2 numaralı haber önerisi olarak girmiş ve ertesi gün de yayımlanmıştı.
Basın bülteninin geçilmesinden üç gün sonra.
Neresinden tutsak elimizde kalacak bir mesele bu.
PR ajanslarından ya da kurumsal iletişimcilerden gelen metinlere haber muamelesi yapmak yanlış.
Basın bültenlerini, bu bültenlerden çıkarılan özetleri, muhabir imzası atarak yayımlamak yanlış.
Başka mecralarda günler önce çıkmış haberleri aynı cümle ve kelimelerle sanki özgün ve yeniymiş gibi gazete sayfalarına taşımak yanlış.
Kendi gazetenizde daha kapsamlısı çıkmış haberlerin kırpılmış hallerini tekrar tekrar vermek yanlış.
Bütün bu yanlışlıkların sebepleri ve sonuçları konusunda sayfalarca analiz yapmak mümkün fakat bu yazıda sadece sorunu tespit etmekle yetinelim.
***
Emekliye müjde haberleri
Emeklilerle alakalı haberler nedeniyle birçok şikâyet alıyorum. İkisini paylaşayım:
Erol Öner: Haberinizde 2017'deki en düşük SGK emekli maaşını 1485 lira olarak vermişsiniz. Ben emekliyim ve 1114 lira maaş alıyorum. Haber yaparken biraz araştırın.
Nihat Türedi: Aylardır web sitenizde 2000 yılı sonrası emekli olanlar ile ilgili intibak yasasının mecliste torba yasa ile çıkacağı haberini veriyorsunuz ama hiçbir gelişme olmadığı gibi, tanıdığım bir milletvekili vasıtası ile mecliste böyle bir konunun görüşülmediği bilgisini de aldım. Yazdığınız haberin aslı astarı nedir?
Okurlarımız genel olarak haklı. Bu habercilik anlayışı nedeniyle 'emeklilere müjde' haberlerinin sayısı ile emeklilerin durumlarındaki iyileştirmeler arasında ciddi bir orantısızlık ortaya çıkıyor. Bu da okurları hayal kırıklığına uğratıyor.
***
Sihirli formüller
Bir okurumuzdan şu minvalde bir mesaj geldi:
"Bir haftada üç kilo verdiren bir çay tarifiniz var. Bu çayı yapıp ertesi gün içmemizde bir sakınca var mı? Yoksa çay sıcak mı içilmeli?
Yardımcı olursanız sevinirim." İnternet sitesine baktım, gerçekten de böyle bir haber yapılmış.
Şöyle başlıyor:
"Yeni kararların ilk basamağı sağlıklı bir yaşam ve kilo verme isteği ile atılıyor. Peki, size bir haftada üç kilo verebileceğinizi söylesek?
Hayatınızda minik değişiklikler yaparak kilo vermeniz aslında düşündüğünüz kadar zor değil. İşte 1 haftada 3 kilo verdiren çay ile kilolarınızdan kolayca kurtulabilirsiniz." Sonra da bu çayın nasıl hazırlanacağı tarif edilmiş.
Zayıflamanın birçok faktöre bağlı olduğunu, herkes için geçerli sayılabilecek böyle sihirli formüllerin bulunmadığını bildiğim halde üç arkadaşımdan bu formülü denemelerini rica ettim.
Sonuç haberde yazıldığı gibi olmadı.
Sağlık haberleri ciddiyet gerektirir ve gazeteciler bu neviden 'mucizevi reçete' haberlerine, üstelik kaynak da göstermeden yer vermemelidir.