Tenis maçlarını izliyorsanız duymuşsunuzdur. Oyuncuların yaptığı 'basit hatalar' da istatistiklere yansır. Aşırı baskıdan ya da rakibin zorlamasından kaynaklanmayan hatalardır bunlar. Beceri eksikliğidir.
Gazetecilikte de böyle hatalar vardır. En azından gazetecilerin böyle adlandırdığı hatalar vardır. Birkaç örnek verelim.
TOFAŞ şirketinin CEO'su Cengiz Eroldu'nun yaptığı açıklamalar haberleştirilmiş. Şöyle bir başlıkla: 'Tofaş Eroldu: Toplam sektör ihracatının yüzde 20'sini gerçekleştirdik.' Tofaş, beyefendinin adı değil. Eroldu şirketin soyadı değil. Türkçede şirketin adıyla yöneticisinin adını tamlama haline getiren 'Tofaş'ın Eroldusu gibi kullanımlar yok. Öyleyse bu başlık nedir?
5 FETÖ'cü Hain İçin Karar Verildi başlıklı haber... Bu beş kişi 15 Temmuz darbe girişiminde Tümamiral Mesut Özel'i alıkoymaktan yargılanıyor ve müebbet hapis cezasına çarptırılıyor. Bu kişilerden söz ederken 'eski yüzbaşı', 'eski kurmay binbaşı', 'eski üsteğmen' gibi ifadeler kullanılıyor. Buraya kadar tamam da Mesut Özel'den söz ederken neden eski Tümamiral ifadesinin kullanıldığını anlamak mümkün değil. Özel kendi ifadesiyle 'Yüksek Askeri Şûra kararıyla ve kadrosuzluk nedeniyle emekli' olmuş. Yani eski değil, emekli. Bu ikisi arasında anlayabilen için dağlar kadar fark var. Özellikle faille mağdurun bir arada geçtiği cümlelerde...
Geliyoruz Hazal Ateş imzalı Maliye E-Ticaret Timi Kurdu haberine. Aslında okuru bilgilendirici ve uyarıcı güzel bir haber... Fakat içinde geçen "...internetten kredi kartıyla siparişi verilen ve kişilere posta yoluyla gönderilen bu tür eşyalarda 150 euro limitinin aşılıp aşılmadığı kontrol ediliyor" ibaresi güncel değil. Posta yoluyla gönderilen bu tür eşyalarda 150 euro limiti önce 75'e sonra da 2016/ 9616 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişlik Yapılmasına Dair Karar ile 30 euroya düşürülmüş.
Yılın son günü, yani 31 Aralık 2017'de yayımlanan gazetenin ortasında listeler var. En İyi Çıkış Yapanlar kategorisinde Aleyna Solaker ismine yer verilmiş. Fakat kullanılan fotoğraf rol arkadaşı Hazar Motan'a ait. Eğer arşive de bu şekilde kaydedilmişse aynı hatanın tekrar tekrar yapılması mevzubahis olabilir.
Son olarak Saddam'ın Cinneti haberine bakalım. Saddam K. isimli şahıs eski patronu Gani K.'yi öldürmüş. Habere bakarsak Gani K. 60 yaşında.
Haberin yanında kullanılan fotoğrafın altına bakarsak 40 yaşında. Hangisi doğru? (Elbette ilki. Fotoğraf altı yazısı tamamen editörün hatası.)
Basit hata deyip geçmeyin. Diğer müsabakalarda da olduğu gibi pek çok zaman maçın sonucunu bu hatalar tayin eder.
Sizin dikkatsizlik ya da eksik araştırma nedeniyle yaptığınız bu hatalar okurlar, habere konu kişiler ve ilgililer açısından hiç de basit olmayabilir. Yaptığınız bir kelime ya da sayı hatasıyla pek çok insanı yanlış yönlendirebilirsiniz.
Daha dikkatli olun.
***
Sabah matbaasına Bir rica bir ödül daha
Bir de güzel haber verelim. Geçtiğimiz yıldan devreden ama güncelliğini kaybetmemiş bir haber bu.
Sabah gazetesi matbaası Uluslararası Gazeteler ve Haber Yayıncıları Birliği (WAN-IFRA) tarafından dünyanın en iyi matbaaları arasında gösterildi.
WAN-IFRA matbaa standartlarını tespit etmek amacıyla iki yılda bir renk ve baskı ölçümleri yapıyor. Üç ay boyunca devam eden ve zorlu süreçlerden oluşan yarışma iki aşamalı.
İlk aşamada kâğıda basılan renk skalalarının değerlendirmesi yapılıyor. Üst sınırın 180 olduğu bu bölümde Sabah ortalama 178 puan alarak kendisini en üst seviyeye taşıdı.
İkinci aşamada uzman bir jüri tarafından genel baskı kalitesi değerlendiriliyor. Jüri değerlendirmesini yaparken fotoğraf seçiminden editoryal tercihlere pek çok unsuru göz önünde bulunduruyor. Başarılı olmak için 500 puanı aşmak gerekiyor.
Sabah bu sınavdan da alnının akıyla çıktı ve WAN-IFRA Renk Kalite Kulübü'ne girmeye hak kazandı. Alkışlanacak bir başarı bu. Çünkü 26 ülkeden 84 gazetenin kabul edildiği bu kulüpte Türkiye'den sadece Sabah var.
Matbaa müdürü Mehmet Kamiloğlu'nu, Kalite ve Hazırlık Müdürü Kemal Erginsoy'u ve bütün çalışma arkadaşlarını kutluyorum.
***
Bir rica
Geçtiğimiz hafta içinde iki değerli insanımızı kaybettik. Münir Özkul'u ve Aydın Boysan'ı. Başımız sağ olsun.
Konuya bakışım farklı olsa da ve haberde gazetecilik açısından bir sorun görmesem de Sibel Taşpınar Yaman'dan gelen mesajı yorumsuz olarak aktarıyorum:
"Ana sayfada bulunan Cenazesi Böyle Çıkarıldı haberinde bulunan kapağı açık tabut fotoğrafının kaldırılmasını talep ediyorum. Münir Özkul'u çok seven biri olarak beni rahatsız etti. Başkalarının da aynı fikirde olacağını düşünüyorum. Umarım kaldırılır ya da başka bir değerli sanatçımızın vefat haberi bu şekilde sunulmaz."
