Süleyman Demirel döneminde başlatılan GAP aslında tarım yatırımı değil, stratejik bir karardı. Yıllar sonra bu daha iyi anlaşıldı. Eğer GAP'a bugün başlamak isteseydik uluslararası dengeler yapımına izin vermeyebilirdi.
Suriye'nin uçağımızı düşürmesinin ardından Bakanlar Kurulu'nda ele alınan Suriye'ye fazladan verilen suyun kesilmesi, 1967'de gündeme gelen suyun stratejik ürün olarak kullanılmasının belki de ilk örneği olacak!
Bu da suyun petrol kadar önemli olduğunun ispatı değil mi? Suriye halkı hak etmese de, Türkiye'nin su ve elektrik kısıtlaması, azami bir yıl ömür biçilen Esad rejiminin sona ermesini hızlandırır.
***
Su, Irak ve Suriye için kritik. Fırat'tan yıllık ortalama
35 milyar metreküp su akıyor. Bu miktar bölgeye yeter de artar bile. Su yönetimi konusunda gereken planlamayı yapamayan Irak ve Suriye, suya hep hasret!..
Rahmetli Özal, Başbakanlığı döneminde inisiyatif kullanmış,
iyiniyet kararıyla saniyede 500 metreküp suyu
sınır aşımı bırakmayı taahhüt etmişti. Bu uluslararası yükümlülüklerin üzerinde bir miktardı. Hatta 1997'de yapılan protokolle saniyede 500 metreküp olan suyu iki yıldır kendi isteğimizle zaman zaman
750- 800 metreküp/ saniye aylık ortalamaya bile çıkardık.
Suriye'ye sadece su değil elektrik de veriyoruz. İki yıl önce TETAŞ kanalıyla elektrik ticaretine başladık.
Şanlıurfa Birecik'ten
Halep hattına yaklaşık
2.5 milyar/ kilowatt saat elektrik veriyoruz. Geçen yıl TEİAŞ ihale açtı, özel sektör devreye girdi. AKSA Enerji, Suriye'nin ihtiyacının sadece
yüzde 7'sini karşılıyor. Yıllık
250 milyon dolarlık bir iş bu. Krize rağmen kesintisiz elektrik veriyoruz.
***
Birleşmiş Milletler'in yaptırım listesi ortada. Suriye halkını zor durumda bırakmamak için Irak'ta yaptığımız gibi
ilaç, elektrik, su ve
temel gıda maddelerini insani hizmet kapsamında tuttuk.
Suyu ve elektriği barışın sembolü olarak kullandık.
Ülke olarak bir özelliğimiz var. Elimizdeki kaynakları
silah gibi değil,
işbirliği aracı olarak kullanmakta ısrar ediyoruz. Bir türlü yeterli karşılığı alamıyoruz. Bölgedeki kayan kumlar buna engel oluyor.
Görünen o ki, Suriye sorunu daha çok su kaldıracak!
Mesele
Doğu Akdeniz'de (!) düğümlenecek.