Batı dünyası sanayi tipi üretim modelini 50 yıl önce terk etti! Her türlü riskini elimine etmeye odaklanan risk toplumuna geçti. Enerji kaynağına sahip doğuda ise üretim heyecanı dalga dalga yayılıyor. Türkiye bu denklemin göbeğinde. Batısı yıllar önce gümrük birliğine girdi, nihai tüketicisi bol. Doğusunda da müşteri bekleyen ucuz enerji var. İran, Irak, Körfez ülkeleri, Kafkasya, Kuzey Afrika gibi kaynak ülkeler arızalı demokrasilerine rağmen katma değer istiyor. Gazı, gaz olarak değil, elektrik olarak satmayı planlıyor.
Geçiş yolunda da Türkiye oturuyor.
Konumu, şebeke altyapısı, hızlı büyüyen iç pazarıyla enerji ticaretinde merkez (hub) olmak istiyor. Bölgesel enerji ticaret merkezi olmak boş bir hayal mi? Enerji marketi nasıl yönetilir? Bunu kimin kanalıyla yapabiliriz?
Yanıtı RWE Türkiye CEO'su Andreas Radmacher veriyor. Ağzından bir kere, "3 milyar euro yatırım yapacağız" sözü çıktı ya, biz gazeteciler de, her görüşmede, "500 milyon tamam, 2.5 milyar euro niye gelmiyor?" diye soruyoruz.
O da bıkmıyor, usanmıyor "Enerji borsası kurulmalı. Pazar şeffaf ve likit olmalı" diyor.

***
Elektrik ve gazda Avrupa'nın ilk beşi arasında RWE. Nükleerde de güçlü! Şubat 2011'de nükleer karşıtı 3 bin gösterici Essen'deki binasının önüne yığıldı. Almanya'daki en büyük nükleer karşıtı gösteriydi bu. Şirket protestoculara direndi ama devlet, "Kapatın" deyince santraller bir bir kapanıyor. RWE, Siemens'in yaptığı gibi Kuzey Afrika'ya güneş paneli tarlaları kurmadı.
Doğrusu nükleer açığını nasıl kapatacağını çok merak ediyorum!
Türkmenistan ve Irak'ta gaz arıyor.
Nabucco'nun önemli aktörlerinden.
Doğu Akdeniz'le ilgileniyor. Yan şirketi doğalgaz aranacak Mersin Körfezi için teklif verdi.
Elektrikte liberalleşme konusunda Ankara'ya deneyimlerini aktarıyor.
***
Yüksek elektrik tüketimi yüksek refahın göstergesi! Tüketim imalat sanayisinde yoğunlaşırsa bu büyüme demek. Geçen yıl 229 milyar kw/saat elektrik tükettik. Şirketlerimiz serbest piyasa dediğimiz ve kendi aralarında alım satım yaptıkları spot piyasada elektriğe ortalama 12.5 kuruş ödediler. Elektrikte toplam pazar 30 milyar lira. Çok küçük ve pazarın yarısı kamunun elinde. Fiyat belirleme, hammadde gücü hâlâ kamuda. Elektriğin yarısını doğalgazdan üretiyoruz. Doğalgazda fiyat belirleme ve kontrat formülü BOTAŞ'a ait.
BOTAŞ tekeliyle pazar büyür mü?
Enerji Bakanlığı, 35 elektrik taciri üyesi olan Enerji Ticareti Derneği (ETD) ve Avrupa Elektrik Tacirleri Federasyonu (EFED, sağlıklı işleyen liberal bir piyasa kurulması için uzun süredir birlikte çalışıyor.
İlk adım atıldı. İki yıldır üzerinde çalışılan yeni elektrik tasarısı tamamlandı. Mayısta Meclis'e gelecek.
Yeni kurulan Enerji Gazetecileri ve Medya Derneği eminim konuyu gündeme taşır.