Geçtiğimiz hafta dört gün boyunca Şanghay'daydım. Hem, Uluslararası Tekstil Üreticileri Federasyonu (ITMF) tarafından düzenlenen "Dünya Tekstil Sanayisinde Yapısal Ayarlamalar" temalı konferansı izledim... Hem de 2010'da EXPO'ya ev sahipliği yapmaya hazırlanan şehri gezdim. Çin'in küresel krizi aşma yolunda attığı adımları, aldığı önlemleri öğrenme şansını yakaladım.
Önce konferanstan söz edeyim.
ITMF'nin başkanlığını Türkiye Tekstil Sanayisi ve İşverenleri Sendikası (TÜ- TİS) Başkanı Halit Narin yapıyor. Kendisi geçen yıl başkan seçildi, 2010'da görevi Pakistan'a bırakacak. ITMC, 104 yıllık bir organizasyon. Siyaset yapmıyor. 500 milyar dolarlık tekstil ve konfeksiyon pazarında üretim ve teknolojiyi planlıyor. Kriz, sektörü etkilemiş. Sektörün 2008'i yakalayabilmesi için iki yıla ihtiyacı var. Bizim 25-26 Ekim'de izlediğimiz konferansın ev sahipliğini ise daha geçen yıl ITMF'ye üye olan Çin Milli Tekstil ve Hazır Giyim Konseyi (CNTAC) yaptı. Para sihirbazı George Soros boşuna, "Dünyanın en büyük devlet kapitalizmi burada" demiyor. Çin'de tekstil ve konfeksiyondan 100 milyon kişi ekmek yiyor. Çin tekstili geçen yıl 20 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşmış, bu yıl "15 milyar dolar yakalanır" diyorlar. Ancak Çin hâlâ insani üretimi öğrenemedi. Kitlesel üretim yapıyor. Son 10 yılda üretim maliyetleriyle dünya tekstil sektörünü altüst etti. Bu kez krizden etkilenmiş. Biz, 88 katlı, yüksekliği 380 metreyi bulan Grand Hyatt Şanghay Otel'de tekstilin geleceğini konuşurken, Şanghay'da ilk kez "İnovasyon" tartışıldı. Artık taklit ürünler yerine tasarım ve katma değerli üretim Çin'in gündemine girmeye başlamış ve diğer üreticilerle birlikte tekstilde çıkış yolu arıyor.

***
Narin, ana konuşmacı olarak "Dostum" dediği Almanya'nın eski başbakanı Gerhard Schröder'i çağırmış. O da Gazprom'un danışmanı ya, Putin'in jetiyle Şanghay'a geldi. Çinliler, kendisiyle özel toplantı yapmak isteyince, abartmıyorum, evsahibi ile Türkler köşe kapmaca oynadılar. TÜTİS'in yönetim kurulu toplantıyı tek fireye rağmen tam kadro izledi. 80 yaşındaki başkanları Narin'e destek verdiler. Sadece onlar mı? Toplantılara İTHİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi, TOBB Tekstil ve Hazır Giyim Sanayicileri Konseyi Başkanı Umut Oran, TGSD Başkanı Ahmet Nakkaş katıldı ve üç başkan Narin'e 50 yıldır sektöre verdiği destekten dolayı plaket sundular. Şu soru akla gelmiyor mu: Plaket vermek için niye bunca yıl beklediniz, niye Şanghay'da verdiniz?
Görüşümüz şu: Türk tekstilcileri bir türlü birlikte hareket etmeyi öğrenemedi. Kayserili Narin ise bükemediği bileği öpüyor. Daha 5 ay öncesine kadar "Tekstilde ithalat yasaklansın" diye bağırıyordu. Şimdi, "Çin'i arkamıza, ABD ve AB'yi yanımıza almalıyız" diye kestirip atıyor. Çinlileri, "Anadolu Aslanları'na benziyor" diye göklere çıkarıyor. Ancak soru şu: Bu konferanstan çıkan sonuç ne? Türkiye'nin kavga etmekten bıkmayan sektör temsilcileri, artık iktidar olma sevdasını bir yana bırakın. Birlikte orta ve uzun vadeli yeni bir yol haritası hazırlayın. Sektöre yeni vizyon kazandırın. Çünkü Çin'in ucuz ekonomi virüsünden kaçış yok! Çin, girdiği her ülkenin ekonomisini afyon gibi uyuşturuyor, her yıl 245 milyar doları tekstil teknolojisine yatırıyor. Dünyadaki tekstil yatırımlarının yüzde 40'ını tek başına gerçekleştiriyor. Her yıl 10 milyon insana istihdam yaratıyor. Krizde 582 milyar dolarlık paket açtı. 10 sektöre can, sanayicisine teşvik verdi, vergileri indirdi. Tüketiciyi hediye çeklerine boğdu. Çin krizi atlatıyor.