Enflasyonla Topyekûn Mücadelede en büyük sorunu teşkil eden gıda fiyatlarına "ayar" kararı, son derece yerindedir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan; belediye başkanlığı döneminde ekmek fiyatlarındaki tırmanışa, devasa ekmek fabrikalarıyla engel olduğunu hatırlattı bize.
Tarladan sofraya uzanan süreçte yığınca iyileştirmeye açık alan var. Ancak en önemlisi, üretimi arttırmak, üreticiyi örgütlemek, ürünü planlamak ve gıda tedarik zincirini sadeleştirmekten geçiyor. Ucuzluk ayarının parametreleri;
PLANLAMA; Toprağın sahibi olabilirsiniz. Ancak miras ile bölünmesi gereken, üründür, kârdır.
Toplulaştırma zorunlu hale gelmeli, üreticinin o yıl ne ekeceği bilimsel veriler ve piyasa şartlarıyla belirlenmeli. Buna planlama diyoruz.
ÖDEMELER; 24 saatte nakde çevirdiği domatesin parasını 4-6 ay sonra üreticiye ödeyen marketlere ayar gelmeli. Peşin satıyorsan, peşin ödemelisin. Ödemelisin ki üretici daha fazla üretmek için finansal imkâna erişebilsin.
BELEDİYELER; Cumhurbaşkanı da örnek verdi. Belediyelerin tanzim satış uygulamaları, yeniden ve daha çağdaş yöntemlerle geri getirilebilir. Tarladan sofraya uzanan süreçte yerel yönetimler, sadece gıdada değil üretimin her alanından yerel kalkınmanın tarafı olabilirler.
YEM, GÜBRE, MERA, TARLA; Arazi toplulaştırma ile girdi maliyeti azalıyor, ölçek ekonomisi sayesinde üretim ve kârlılık katlanabiliyor.
Yem havzaları, gübrede yerlilik artışı, meraları tanzim, üretici veya çiftçinin yanı sıra kamunun düzenlemesine tabi olmalı, üretim zinciri teknolojiyle takip edilmeli.
TÜKETİCİ BİLİNCİ; Marketlerin fahiş kâr düşkünlüğü, tüketicinin bilinciyle frenlenebilir.
Ateş pahası ürünleri almayarak, pahalı satan marketleri boykot ederek ve değer üretmediği halde aracılıktan kazananları ayıklayarak gıda zinciri terbiye edilebilir.