Dünyanın en büyük gayrimenkul fuarı MIPIM'de Türkiye'yi bilmeyen yok. Gerek fuarın girişindeki dev İstanbul posteri ve İTO'nun Çadırı gerekse gayrimenkul geliştiricilerimizin enerjisi, fuara damgasını vurmuş durumda.
İstanbul Çadırı, Paris ile Londra arasında... Geçen yıldan farklı olarak dev İstanbul maketi yerine, projelerimizin sergilenmiş, ziyaretçi de var fakat Londra çadırı arı kovanı gibi işlerken bizler biraz tenha kalmışız.
Neden diye soruyorum yerli ve yabancı yatırımcılara... Londra'nın finansal boyutu projelerine eklemişliğinden İngiliz firmalarının işbölümüne dek pek çok cevap alıyorum. Ancak bir cevap, daha belirgin hale geliyor; Müktesep Hak.
Anlamı şu; yatırım ortamının iyileştirilmesi, yabancı yatırımcının ülkeye gelmesi, yerlinin de önünü görebilmesi için, gayrimenkul üzerinden verilmiş hakların güvenceye alınması...
Plana, ruhsata uygun alınmış ve onaylanmış projelere dava açılmasın, işe koyulan yatırımcıya hak güvencesi verilsin. Müktesep kelimesi de zaten kazanılmış, geriye doğru bozulmayan hak demek...
Peki, pratikte ne tür sorunlar yaşanıyor? Misal, araziyi alıyorsun, imar vs. bütün izinleri tamamlayıp işe koyuluyorsun. Daha sonra bir belediye başkanı veya bir bürokrat, dava açıveriyor ve her şey sil baştan...
Misal 3 milyar $'lık projeye yabancı ortakla giriyorsun, onlarca izin, yüzlerce imza ve işe başlıyor, 1 milyar $ harcıyorsun. Sonra vatandaşın biri çıkıyor dava açıyor ve her şeyi durduruyor.
Ne mi oluyor? Yabancı yatırımcı; "tövbeler tövbesi" diyor, yerli yatırımcı, harcı, haracı, izni, davası, derdi, tasası derken sermayeyi kediye yükleyip zamanı ziyan ediyor. Gayrimenkulün altın fırsatlar ülkesi Türkiye kaybediyor.
Sabah gazetesi olarak bu yıl 6'ncı kez MIPIM'in basın sponsoruyuz ve sektörün temsilcileriyle siyasetin ve kamunun liderlerini bir araya getiriyoruz. Nice'deki Le Negresco otelindeki yemeğimizde baş gündem maddesi de müktesep hak oldu.
Sektörün sorunlarını dile getirmek, gündemdeki konuların tartışıldığı platformlar oluşturmak ve bu sayede özel ile kamuyu aynı düzlemde buluşturup çözüm üretmek...
Hurdanı Yoldan Çek, Kentsel Dönüşüm, Mütekabiliyet, KDV yasası ve diğerleri... Şimdi gördüğümüz; müktesep hak konusunun sektörün ana sorunu haline geldiğidir.