Sanayicinin içine şeytan kaçırmamak lâzım... Sanayi arsası, sanayicinin tapulu malı olmamalı. 100 yıl, 200 yıl kullanım hakkı verilsin.
Zira sanayi arsası sanayicinin tapulu malı olunca, ikinci, üçüncü kuşak, emlak, AVM şehvetine kapılıyor...
Bu sözler, bir sanayiciye, İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan'a ait... İSO'nun 65'inci yılı nedeniyle Nebil Özgentürk yönetimindeki ekibe hazırlattığı "Sanayinin Sonsuz Işığında" ve "Üretenlerin Öyküsü" ile Sanayi Belgeseli sohbetinde, sanayici ruhunu geliştirme gündeme geldi.
İstanbul Türk sanayiinin doğduğu yer... Ancak İstanbul sanayiinin bir de taşınma öyküsü var: "Avrupa yakasında Haliç, Topkapı, İkitelli derken Tekirdağ'ın Çerkezköy ilçesine gidildi. Anadolu yakasında Erenköy, Koşuyolu, Çamlıca, Kartal derken Kocaeli'nin Gebze ilçesine uzandı." Yaşanan taşınmaların geldiği noktada bugün yeni nesil sanayicilerin "alışveriş merkezi" ve geniş anlamda emlak şehvetinden söz eder olduk. Üstelik sanayici ruhun en fazla benimsendiği ailelerde dahi bu eğilim ortaya çıkabiliyor.
Şehir gelişip, sanayi arsasının farklı yapılaşmalar için değeri artınca, sanayiciyi yoldan çıkaran çok oluyor.
Çeyrek asırdır benim de gözlemim bu yönde...
Fabrikasını kapatıp yerine AVM dikmek için babasının ölümünü bekleyen çok sayıda üçüncü kuşak sanayici tanıyorum.
Sadece sanayiciler mi? Organize sanayi bölgeleri de bu kirlilikten nasibini alıyor.
OSB'lerde dahi arsa rantı beklentisiyle hareket eden sanayiciler türedi. Başka bir örneğim, teknokentlerden...
Çoğu, emlak ofisine dönüştü bile...
Erdal Bahçıvan'ın hükümete çağrısı şu: "Gelin sanayicinin 'şeytana uymasının' önüne geçin. Doğru planlamayla sanayi bölgeleri belirlensin, arsa sanayiciye uzun vadeli kiralansın. Böylece sanayici arsadan sağlayacağı rantı düşünmek yerine üretime daha fazla odaklanır." Teşvik konusu?
Türkiye'de "teşvik aklı"nın değişmesi gerekiyor. "Pasif akıl"dan "aktif akıl"a geçilmesi gerekiyor. Teşvik aklının, "tüccar gibi" yönetilmesi gerekiyor.
Mükemmeli ararken iyiyi kaybetmeyelim.
Son dönemlerde OSB'lerde fabrika binalarını TOKİ'nin yapması, sanayiciye kiralanması üzerinde duruluyor. Bu süreçte "sanayiciyi şeytana uydurmayın" önerisine kulak verip uzun vadeli kiralık fabrika binası pekâlâ düşünülebilir.