Alelâde bir şeyi alın... Onu 1.4 milyarla çarpın... Artık alelâde değil, fevkalâde bir şeydir. Buna Çin Çarpması diyoruz ve ölçeğin gücünü ifade eden örnekler arasında zikrediyoruz. Çin, bu ölçeğiyle dünya ekonomisinden giderek daha fazla pay alıyor, diğer ülkeleri etkiliyor.
Türkiye'de ölçek ekonomisiyle başımız pek hoş değildir. Azıcık aşım, kaygusuz başım deriz ancak her biri kendi ölçeğindeki 1.3 milyon şirketten binde düzeyindeki büyüktür. Yüzde düzeyindeki orta ölçekli ama kahir ekseriyeti küçüktür.
Güç birliği, değişen rekabet şartlarında hayatta kalmanın yoludur ancak bu konudaki gayretimiz, bir diğerine güvensizlik sebebiyle yetersizdir.
Oysaki Anadolu Kaplanları'nı bölgesel güce dönüştürmek için buna ihtiyacımız çok yüksek.
Ölçek ekonomisi önündeki kültürel bariyere bakınca bu alanda atılacak adımlar da şekilleniyor. İnsanı eğitemiyorsak yasayı eğitelim dedik ve yeni Türk Ticaret Kanunu'na "ortağını dolandırma" maddesi koyduk, 2012 yılı 30 Haziran'ında yürürlüğe girmesine saatler kala çıkarıverdik.
Biliyoruz ki yörede nitelikli KOBİ, bölgesel güç ve küresel marka olmak için ortaklık şart. Ancak ortağını dolandırmamak da şart... Temel soru şudur: Kendinizle ortaklık nasıl olurdu? İnanç iklimimiz uygun aslında... Hadis gayet net: "Allah buyuruyor ki; biri diğerine ihanet etmediği müddetçe, iki ortağın üçüncüsü ben olurum. Biri arkadaşına ihanet etti mi ben aralarından çekilirim."
Ayniyle vaki... 40 yıldır bildiğim, gördüğüm, tanık olduğum öyküler, güçbirliği sürecinde parlak başarıları adreslemiyor. Yüzde 80'i senei devriyesine yetişmiyor bile. %15'i 5 yıl sürüyor. Daha uzun ortaklıkların oranı %5 civarında... Akıllıların ortaklığı sürüyor da kurnazların ortaklığı, hâsılatı paylaşana dek...
Satınalmada tek başına şirketin 100 liraya aldığını 10 şirket ortalama 95, 100 şirket 80, 1000 şirket 60 liraya alabiliyorken güç birliğine gitmemek bireysel enayilik değil de nedir...