Eğer akla yakın ve mümkün bir proje "nasıl oluyor da olmuyor?" diye merak ediyorsanız, bürokrasi evrenine hoş geldiniz.
Bürokrasi, ulus devletin omurgasında var. Değişimin en büyük tehdidi, var olanı korumanın da bilinen en kullanışlı aracı...
Talat Sait Halman'ın "Eski Mısır'dan Şiirler" kitabında da bürokrasiden şikâyet vardı. Hatta 3800 yıl önce kralı olduğu Babil'de, işleri ağırdan alan kendi bürokratından yakınan Hammurabi'yi biliyoruz. Rahmetli Özal'ın "bürokrasiden şikâyeti" hala kulaklarımda...
Her devirde kendini gerekli kılacak tedbirleri, "yasa üzerinden" var eden bürokrasi, hız tümseği gibi işleviyle, "işi ağırdan" almasıyla eleştirilir ama var olanı koruma becerisiyle de hayatımızdadır. Pet şişe gibidir, doğa yok edemez kendisi de yok olmaz. Azaltabilirsiniz ama asla ortadan kaldıramazsınız.
Bürokrasiyi paralel yapıların veya kurumlarda oluşan oligarşi ile harmanladığınızda, ülkenin koşması, hızlanması, söz konusu dahi olamaz. Zira bürokratlarınız, içinde kendilerini barındırmayan hiçbir yarına vize vermez.
Bürokratik oligarşi, koltukları adreslemenin ötesinde; zihniyetin tanımıdır. Üstelik bunları yalnızca devletin bürokratları arasında değil, özel sektörün büyüyen ölçeğinde de görürsünüz. Ülkenin veya şirketin "gerçek sahibi" oldukları iddiasındadırlar. Yasaları buna göre düzenledikleri için "farklı olanı yok etme becerileri" inanılmazdır.
Onların açısından bakınca; "büyük ağabey" söylemine varırsınız. Bunlar; rejim ne olursa olsun, durumdan vazife çıkarıp hüküm verebilirler. Ve bu hükümler ne yazık ki "ülke çıkarı" ile örtüşmez.
2023 hedefiniz mi var? Eğer orada bürokratın "tanımlanmamış" ve "imtiyazları" güvence altına alınmamışsa, ihracatına da büyümene de bütün varlığıyla engel olacaktır.