İran ile Birleşmiş Milletler 5 daimi ülkesi ve Almanya, ülkenin nükleer programına dair anlaştı. Bunun siyaset ve güvenlik boyutuyla anlamı, gazetemizin baş sayfasında var zaten. Ben, bu 6 aylık geçici anlaşmanın ekonomimize sağladığı yeni fırsat ve tehditler üzerinde duracağım.
Öncelikle uluslararası toplumun İran'a uyguladığı ambargonun hafiflemesiyle birlikte 4.2 milyar $'lık fon imkânına erişiyor.
Üstelik bunun 1.5 milyar $'lık ihracat gelirine "özgürlük koridoru" açılıyor.
İran bizim kadim komşumuz... 10 milyar $'lık ihracatımız içinde her ne kadar 6.5 milyar $'ı altın olsa da demir çelikten tekstil elyafından kara ulaşım araçları, elektrik makine ve cihazlara dek pek çok ürün ihraç ettiğimiz ülke... İthalatımıza bakıyoruz: 5 milyar $ civarında ham petrol ve katran ilk sırada.
Plastik, demir dışı mamuller, organik kimyasallar, elektrik enerjisi, gübre, sebze- meyve, ithal ettiklerimiz arasında. 55 bin ihracatçının başkanı Mehmet Büyükekşi, 6 aylık deneme süresinin "fırsat" sunduğu görüşünde.
Katılıyorum. Komşumuzla sınır ticaretinden, ambargo sayesinde keşfettiğimiz "3 bin firmanın üye olduğu takas borsasına" dek farklı işbirliği alanlarını yeniden düşünmek zorundayız. Önceki tecrübelerimiz gösterdi ki İran'a ambargo uygulandığında bu ülke ile en büyük ticareti, bizzat ambargo koyanlar yapmış.
Geçici anlaşmanın ekonomik tehdidi "gevşettik, biz mal satalım ama siz fazla iştahlı olmayın" dayatmasından gelecektir. Küreyi, yöreyi bilen işadamlarımızın, bastırılmış iştahlarını serbest bırakması gerektiğini düşünüyorum.
Anlaşmanın barındırdığı altın fırsatlar kadar ikinci tehdidin ben nitelikten geldiğini yineleyeceğim. Nasıl ki Rusya'nın gaz ve petrolüne domates, biber, patlıcanla karşılık vermememiz gerektiği gibi İran ile bu yeni dönemde daha nitelikli mal ve hizmet ihracatını şimdiden düşünmek, tasarlamak, gerçekleştirmek zorundayız.
Türk işadamı, ihracatçı ve sanayicileri...
Dün Rusya, bugün İran... Siyaset size yol açtı. Şimdi sıra, enerji aldığımız bu ülkelere satmak için akıl yoğun üretim yapmanıza geldi.