Teknik adı biraz karışık; "dayanak teşkil eden bir varlık sepetinde yer alan varlıklar üzerindeki ortak mülkiyeti temsil eden eşit değerdeki sertifikalar." Biz kısaca "sukuk" diyelim. İslami Finansal Kuruluşlar Muhasebe ve Denetim Kurumu (AAOIFI) da "kira sertifikası" diyor.
Şükür ki Batılı finans kurumları bu enstrümanı fark etti ve biz de "gönül rahatlığıyla" kullanabilir olduk. Gönül rahatlığı dediğim, abartı değil, geçmişi var. Rahmetli Özal'ın dışa açık büyüme sürecinde hayatımıza soktuğu İslami finans kavramlarını o dönemde "kuşku" ile karşılıyor, laikliğin elden gideceği korkusuyla öteliyorduk.
Yalnızca İslami finans enstrümanlarını değil, ihracatın eksen kaymasına da aynı "paranoya" ile yaklaşmıştık. Çok değil 5 yıl önce küresel krizin pençesine düşen Avrupa Birliği durgunluğa girmiş ve ihracatçımız bu en büyük müşterisinin sipariş iptallerine karşı çareyi, ihracatın eksenini Doğu ve Güney'e kaydırmıştı.
YASED'in toplantısında tartışma konusu, "Ortadoğu'ya kayan ihracatın" tetikleyeceği(!) rejim tehlikeleri idi. Bugün "şaka olmalı" diyebileceğimiz sözler, hâlâ kulaklarımda "Ticaretini Avrupa'dan Ortadoğu'ya çevirmiş Türkiye acaba nereye gidiyor?"
Türkiye bir yere gitmedi... Eksenini kaydırarak küresel krizde "pozitif ayrışma" başarısı gösterdi. Bugün eksen kayıyor paranoyasını geride bıraktık. Ama o kadar çoklar ki... Helal gıda fuarında gösterilen ilgi, sukuk ihracına 6 kat talep gelmesi, aslında elimizdeki potansiyelleri fark etmemiz için altın fırsat sunuyor bize...
İstanbul'u finans merkezi yapacak isek Wall Street'in adımlarını izlemek zorunda değiliz. Kaldı ki Londra, Frankfurt, Paris üçgeni ile Hong Kong, Şanghay, Singapur üçgeni arasında parayı park edip sağacak doğru konuma sahibiz. İstanbul'un finans evreninde üstleneceği temel rollerin yanı sıra kendine has karakteri, sukuk benzeri İslami finans enstrümanlarından gelebilir.
Gönül isterdi ki bir İslam ülkesi olan Türkiye'de böylesi enstrümanların kullanımında öncü olsaydık. Fakat Batı fark edene dek bekledik ve hayatımıza sokma cesareti gösterebildik. Hiç değilse bundan sonraki adımları daha cesur atalım ve İstanbul'u finans merkezi yaparken İslami finansal enstrümanların üssü olma vizyonunu ıskalamayalım.