Stratejik yatırımlar konsepti, cari açığı nakavt edebilir mi? Dün sabah itibarıyla hayatımıza giren yeni teşvik sisteminin "vaadi" bu. Eğer uygulama sürecinde gerekenler yapılır ve kurnazlığa sapmaz isek, üretimin katma değerinde bir üst lige çıkabileceğiz.
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan yatırım yapana, bölgelere göre cazip teşvikler sunduklarını söylüyor ve ilave ediyor: "Eğer stratejik yatırım ise bölgesine bakılmaz." Peki nedir bu stratejik yatırım? Hangi yatırımlar bu sıfata erişebiliyor ve neden bu kadar önemli?
İhracat yapabilmek için ithalata bağımlı bir ekonomideyiz. Ürettiklerimiz de "orta halli" ülkelerin ürettiklerinden daha değerli değil. Zaten ölçü de basit. Kilosu 1.46 $'lık ihraç ürünümüz var ve yarıdan fazlası, ithalata bağlı.
Öncelikle ihracat için ithal etmek zorunda kaldığımız yarı mamuller stratejik! Eğer bunları üretmeye soyunacak iseniz, ülkede yer beğenin. Gerisini teşvik paketi halledecek.
İkincisi, katma değer üzerinden geliyor. Sanayi Strateji Belgesi'nde orta ve yüksek teknolojilere geçişten söz ediliyordu. Teşvik paketi, bunun hayata geçirilmesi için kendine düşen ödevi üstleniyor. Ancak bu iş yalnızca para ile değil, akıl da lazım. Şimdi bize patent üretecek üniversiteler, Ar-Ge laboratuvarları, sorgulayan insanlar, yenilikçiliği teşvik edecek patronlar gerekiyor.
Üçüncü gereken, zaman!.. Temel sorunu sabra dair olan ülkemizde, böylesi devrimci adımların başarısı, yılların gerisinde saklıdır. Bu sürede sabretmeniz, bıkmadan usanmadan teşvik ettiğiniz değerlerin ardında durmanız şart. Hükümetler değişse bile yola çıktığınız küresel yarıştan bıkmamanız gerekir.
Başbakan Meksika G-20 Zirvesi'nde "istikrar adası" Türkiye'den söz ederken, teşvik paketinin hayata geçmesi, daha da önem kazanıyor. Bundan sonraki adımlarda ben iki temel konuda Zafer Çağlayan'a görev düştüğünü düşünüyorum. 1- Teşvik paketini dünya yatırımcılarına anlatmak için küresel tanıtım. 2- Kurnazlarımızın teşvik paketini iğdiş etmemesi için teşvik izleme disiplini sağlamak.
Eğer bunları yaparsak, küresel üretim üssü olmamız pekala mümkün!