Gözyaşı dökülmeden büyük işler başarılamaz diyor bir Arap atasözü... Risk kavramını "yönetmek"ten ziyade "göz ardı" etmeye meyilli kültürümüz yüzünden, gözyaşlarıyla öğrenmeyi iyi beceriyoruz.
Rekabeti 1994, kaliteyi 1998 ve nakit yönetimini de 2001 kriziyle öğrenirken, aynı tutumu sergiledik.
Göz ardı ettiğimiz "risk", gerçekleşti; biz de "bedelini" ödedik.
Şimdi, son 2 yıldır yeni bir risk alanında yol alıyoruz; kredi kartları.
New York Times gazetesi, "borç tuzağı" başlığıyla, bizim 2 yıldır dilimizde tüy bitiren tehlikeye işaret etmiş;
"Türkiye ve Çin gibi ülkelerde, 2003'te G.Kore'de yaşanan ulusal krize benzer bir tehlike var."
Bankalar için karlı ama "hamili kart" için "zaman bombası" haline getirilen kredi kartı yüzünden şimdiye dek 41 kişi öldü.
Asıl tehlike, kart borçlarının çığ gibi yuvarlanması halinde gelebilecek.
5 yılda 6 kat artan bir borç yükü; sizce üzerimize gelen bir çığ değil mi?
18 milyar dolarlık kredi kartı borcunun nasıl ödeneceği bir yana, bu riskin getireceği yıkıma karşı tedbir geliştirmemiş olmamız tuhaf değil mi?
Kore'de kriz, kart borcu taksitlerinin ödenmemesi, veba salgını gibi ülkeyi kapladı, sadece kart sahipleri değil, bankalar da yıkım yaşadı. Olaya salt ekonomi penceresinden bakınca şunu diyebiliyorsunuz: "Kredi kullanmak bir risktir ve riski göze alan, bedelini de öder."
Ancak burada sorun, bedelin bir şekilde gelip, kredi kartını kullanmayan veya hakkıyla kullananın da boynuna yüklenmesidir.
Döviz salgınında kredi furyası yaşanmış, daha sonra "dövizzede"leri çatılara çıkmış atlamak için medyayı beklerken bulmuştuk. Benzerini konutta ve borsada yaşadık.
Şimdi eğer tedbir geliştirmez isek kredi kartı tuzağına düşünce aynı sıkıntılara gireceğiz. Peki tedbiri kim geliştirecek?
Hükümet, kredi kartı konusunu; "Türkiye Bankalar Birliği" halletsin istedi. Ama "yoğurduma bile 12 taksit yaparım, kime ne" kafasından bir çözüm çıkmadı.
Aksine, banka duvarlarına açtıkları "kredi kartı büfeleri" ile yoldan geçenin eline kart tutuşturanlar, bu kartları taşıyoruz diye yasadışı ücret talep eder oldular.
Kredi kartı; krize varmadan önce tedbir almaz isek risk gerçekleştikten sonra maliyetin katlanacağı kesin.
Akıl açığı yanında cari açık ne ki!..
