Türkiye, Ekim 2021'den bu yana 40 adet yeni nesil F-16 savaş uçağı alımı ve mevcut uçaklara da 79 adet modernizasyon kiti tedariki için ABD ile sıkı diplomasi yürütüyor. Gelinen aşamada, Beyaz Saray'ın da teşvik edici mektubu sonrası Şubat 2024 itibariyle ABD Kongresi'nden satış onayı çıktı. 4.5 ay önce ABD tarafından hazırlanan "Taslak Teklif ve Kabul Mektupları" Milli Savunma Bakanlığı'na ulaştı. İlk değerlendirmelerin ardından Haziran 2024 itibariyle, F-16 Blok 70 Viper serisi uçak alımı, modernizasyon kiti ile özellikli mühimmat teminine ilişkin sözleşmenin imzalandığı açıklandı.
Peki, ne oldu da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, NATO'nun 75. Kuruluş Yıldönümü nedeniyle bulunduğu Washington'daki beyanatında, ABD Başkanı Biden ile F16 paketine ilişkin görüşme yaptığını vurgulama ihtiyacı duydu. Erdoğan, zirvenin son günü düzenlediği basın toplantısında, bu kritik konuya şöyle değindi:
"Sayın Biden ile tekrar konuştum. '3-4 hafta içinde bu problemi çözeceğim' dedi. Bugün ayrılırken yine hatırlattım. 3-4 hafta içinde çözeceğini söyledi. Aramızda bazı nükteler de oldu. Parçalarla ilgili her zaman görüşüyoruz. En taze haber olarak size Sn. Biden'ın bana verdiği cevabı nakletmiş oldum."
Hatırlatmak gerekirse Blok 70 serisi Viper donanımlı F16'larda gövde ömrü 8 bin saatten 12 bin uçuş saatine çıkarılmış durumda. Uçaklardaki yeni yakıt tankları ise sürtünme katsayısını azaltıyor ve savaş uçağının daha fazla bomba/mühimmatla uçmasına imkân sağlıyor. F16 V'nin en büyük üstünlüğü ise sahip olduğu aviyonik sistemlerde saklı. F-35'lerde kullanılan geliştirilmiş radar donanımına sahip. Bu sayede lazerler ve bilgisayar işlemcileri ile hava sahası kesintisiz taranıyor, elde edilen görüntü pilota yüksek çözünürlükte gösteriliyor. Havadan-yere ve hava-hava modunda kabiliyeti artırılan uçak aynı anda 20 hava hedefini takip edebiliyor.
Şimdi gelelim bam teline...
Türkiye, olağan süreçte ilerlemesi gereken F16 Viper programı için neden Başkan Biden'ın devreye girmesini istiyor? Çünkü tipik Amerikan piyasa oyuncusu karakterinden kaynaklanan şartlar ileri sürülüyor da ondan. Ne gibi meselâ? Örneğin Lockheed Martin firması, artık F 35 üretimine geçtiğini belirtip F16 imalâtı için yeniden üretim bandı kurması gerektiğini söylüyor ve bu yatırım giderini uçağın birim maliyetine eklemenin yollarını arıyor. Veya ar-ge çalışması da yapacağını, eleman istihdam edeceğini ileri sürerek faturayı kabartmayı deniyor.
Unutmayalım, gerek yeni jenerasyon F16 V alımı gerekse mevcut uçakların Viper seviyesine çıkarılması ve akıllı bomba alımı ile birlikte 23 milyar doları bulan bir siparişten söz ediyoruz. Ancak Milli Savunma Bakanlığı baştan beri modernizasyonun Türkiye'de yapılmasını önceliyor ve sipariş sayısının azaltılmasını düşünüyor. Bu kararında, 5. nesil Kaan savaş uçağının geliştirilmesi tercihi ile Almanya'nın vetosunun kalkması halinde Eurofighter savaş uçağı alım düşüncesi de yatıyor.
Özetle...
Amerikalıların F16 V üretimi ve teslimi 2028'den 2030'a doğru sarkacak gibi görünüyor. Türk Hava Kuvvetleri'nin her zaman B planı ile birlikte hareket etmesi gerekiyor.