Türkiye'nin, Suriye politikası için... "Mutlak hata yapıldı" demekle "Maliyet üretti" demek arasında önemli bir fark var. Sadece "Hata" dediğinizde tek başına Türkiye'yi suçlamış olurken, "Maliyete de katlandık" dediğinizde, Türkiye'nin dışındaki faktörleri ve aktörleri de dikkate alıyorsunuz demektir.
Kaldı ki...
Suriye sahasında olup bitenleri kronolojik olarak ele aldığımızda farklı safhaları hatırlamak gerekiyor...
Arap Baharı ile ülkede hareketlenme başladığında Ankara'nın takındığı tavır. "Anayasa reformuna ve kapsayıcılığa" odaklandı.
Rejim, halkın üzerine tankları sürdüğünde, Türkiye-ABD-S. Arabistan-Katar bir blok olarak meşru Suriye muhalefetinden yana pozisyon aldı.
Ne zaman ki ABD, rejimin kimyasal silah kullanımına kayıtsız kalıp Suriye'nin kuzeyini Ruslara açtı, ardından gelen "kitlesel göçle" birlikte Türkiye'deki risk algısı da değişti.
Amerikalıların DEAŞ'la mücadele adı altında YPG terör örgütünü silahlandırması, Ankara'yı "askeri önlemler" almaya, terör koridorunu parçalamaya yöneltti. Ama Suriye'nin siyasi ve toprak bütünlüğüne dönük taahhüt hiç eksilmedi!
Rusya'nın aşırı agresif askeri doktrini bilhassa Halep ve çevresinde masum sivilleri hedef aldığında ise Türkiye gerek göç dalgasını durdurmak gerekse Suriye sorununa kalıcı çözüm bulmak amacı ile Rusya ve İran'la mutabakat tesis etti (Astana). Bu sayede İdlib de bir tür güvenli bölgeye dönüştü.
Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı harekâtları yakın güvenlik tehdidini bertaraf ederken, ABD ve Rusya ile YPG/SDG terör unsurlarının Türkiye sınırından 30 km derinliğe çekilmesi hususunda protokoller yapıldı. Her iki ülke de sözlerini yerine getirmedi.
Peki, şimdi ne olacak?
Rusya'nın baştan beri teşvik ettiği gibi Suriye rejimi ile istihbarat ve sınırdaki komutan seviyesini aşan içerikli görüşmelere kapı aralanacak.
Terörün çıbanbaşı noktaları için (Arap Pınarı, Münbiç, Tel Rıfat) "30 km'de çevir, teröristleri imha et, bölgeyi güvenli hale getir, Suriye ile kontrol et" mekanizması işletilecek.
Suriyeli sığınmacıların gönüllü ve güvenli biçimde ülkelerine dönüşü için uygun zaman ve zemin aranacak.
Böylece...
Rejimin üst perdeden dile getirdiği tezler yerine, bölgenin ve küresel konjonktürün gerçekliğine göre gelişecek müzakerelerin altyapısı kurulacak.
***
BİR ŞAHESER VE VİZYONERLİK
"Siyasi, ekonomik ve toplumsal" istikrarla bütünleşen güçlü demokrasi ve güçlü liderlik oldukça Türkiyemizin başaramayacağı hiçbir şey yok. Bu girişi yapmamın sebebi Artvin Yusufeli Barajı ve HES. Çoruh Nehri üzerinde, olağanüstü zor doğa koşullarında inşa edilen bir şaheser. Öyle ki baraj inşaatının yapılacağı yere ulaşmak için dağların içinde açılan yollar, adeta bir karınca yuvası misali ve kilometrelerce uzuyor. İş makinelerinin, dağın iki yamacı arasına çekilen çelik halatlara bağlı vinçlerle barajın temel kotuna indirildiğini söylemek bile yapının büyüklüğünü izaha kısmen yeter. Yusufeli Barajı deyince... 275 metre yüksekliği ile dünyada 5, Türkiye'de 1'inci. Baraj gölü 2.1 milyar metreküp depolama hacmi ile yıllık 1.9 milyar kilovatsaat enerji üretecek ve böylece. 2.5 milyon hanenin bir yıllık ihtiyacı karşılanacak. Yani, ekonomiye yıllık 5 milyar lira katkı sağlayacak. Ayrıca merak eden... Erzurum-Artvin karayolunda 58 km uzunluğundaki 39 tünel ile 3,6 km'yi bulan 19 köprüden mutlaka geçmeli. Ben bu kadar bağlantılı seri karayolu tünelini ilk kez görüyorum. Hakikaten etkileyici. Neden? Devletin büyüklüğünü ve ülkenin en uç noktasına hizmet götürme kapasitesini göstermesi açısından. İşte bu nedenlerle... Teşekkürler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan. Ve büyük iş başarmışsınız Nihat-Ebru Özdemir, Sezai Bacaksız ve Limak Ailesi...
Not: Tüm öğretmenlerimizin bu özel gününü kutluyor, şehit öğretmenlerimize Allah'tan rahmet diliyorum.
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz