Başkan Recep Tayyip Erdoğan, yürüttüğü dengeli ve güven veren dış politika anlayışının izdüşümü olarak Rusya ile Ukrayna'daki savaşın sona ermesi için attığı adımlara bir yenisini ekledi. Bu ay başında Soçi'de Rusya lideri Vladimir Putin'le görüşen Erdoğan dün de Lviv'de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile bir araya geldi. Dünyanın gözünü çevirdiği Potoçki Sarayı'ndaki üçlü görüşmenin ardından değerlendirmelerde bulunan Erdoğan, şu mesajları verdi:
Zelenski ile bugünkü (dünkü) ikili görüşmelerimizde ülkelerimiz arasındaki stratejik ortaklık düzeyindeki ilişkileri tüm boyutlarıyla değerlendirdik. İşbirliğimizi, dayanışmamızı mevcut şartlar altında ilerletme imkânlarını ele aldık. Tabii yaklaşık 6 aydır devam eden savaş, görüşmelerimizin ana konusunu teşkil etti. Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizi bu vesileyle bir kez daha vurguladık.
Yaşanan can kayıplarından duyduğumuz derin üzüntüyü bir kez daha ifade ettim. Dün gece Harkiv'de bir yurda yönelik gerçekleştirilen, 9 sivilin öldüğü, 35 kişinin yaralandığı füze saldırısı için de ülkemiz ve milletimiz adına taziyelerimi ilettim. Zaporijya Nükleer Santrali etrafında devam eden çatışmalardan duyduğumuz endişeyi dile getirdik. Yeni bir Çernobil yaşamak istemiyoruz.
Türkiye olarak bir taraftan çatışmaların diplomatik çözümle sona ermesi için çaba harcarken diğer taraftan da Ukraynalı dostlarımızın yanında olduk, olmaya devam ediyoruz. Savaşın başından bu yana Ukrayna halkının acil ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 98 TIR'lık insani yardım malzemesi sevk ettik.
325 bine yakın Ukraynalıya geçici olarak ülkemizde ev sahipliği yaptık. Ukrayna'daki şartlar normale dönünceye kadar misafir etmek üzere 1099 yetim ve 408 refakatçisinden oluşan toplam 1507 kişiyi ülkemizde kabul ettik.
Görüşmemizde, savaşın Ukrayna'da neden olduğu fiziki yıkımın boyutlarını da ele aldık. Bugüne kadar olduğu gibi Ukrayna'nın yeniden imarı için gereken desteği vereceğimizi Sayın Zelenski ile paylaştım.
ARABULUCU ROL OYNAMAYA HAZIRIZ
Şahsen savaşın en nihayetinde müzakere masasında sonuçlanacağına olan inancımı muhafaza ediyorum. Esasen Sayın Zelenski ve Guterres de bu hususta aynı fikirdeler. Tüm mesele, müzakere masasına giden en kısa ve adil yolu tespit etmektir. Mart ayında İstanbul'da şekillenen parametreler üzerinden müzakerelerin canlandırılmasının imkân dahilinde olduğuna inanıyorum. Bu hedefe yönelik olarak her türlü desteği vermeye, tekrar kolaylaştırıcı veya arabulucu rolünü oynamaya hazırız.
Görüşmemizde savaş esirlerinin mübadelesi konusunu ve bu konudaki girişimlerimizi ele aldık, bu konuyu önemsediğimizi de ayrıca ifade etmek istiyorum. İnanıyorum ki şu anda burayı takip edenler, 'Acaba bu esirlerin mübadelesi ne oldu?' sorusunu da cevaplamaya çalışıyor. Bu konuyla ilgili olarak Sayın Putin ile Rusya tarafıyla da bugünkü bütün görüşmelerimizin neticesini değerlendirmeye devam edeceğiz.
625 BİN TON TAHILI DÜNYA PAZARLARINA ULAŞTIRDIK
BM Genel Sekreteri Sayın Guterres'in de katılımıyla gerçekleştirdiğimiz üçlü görüşmenin odak noktasını savaşın ne şekilde nihayete erdirilebileceği oluşturdu. Malumunuz bundan daha bir ay önce BM-Ukrayna- Rusya ve Türkiye olarak tarihi nitelikle bir ortak çalışma sergiledik. Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden güvenli şekilde dünya piyasalarına ihracını mümkün kılan İstanbul Mutabakatı'nın olumlu yansımalarını sadece Ukrayna değil tüm dünya hissetmeye başladı.
Mutabakatın ortaya konulduğu 1 Ağustos'tan bu yana toplam 25 gemi, yaklaşık 625 bin ton Ukrayna tahılını dünya pazarına ulaştırdı, ulaştırıyoruz. Bugünkü temaslarınızda mevcut mekanizmanın faaliyetlerini artırarak sürdürmesi için atılabilecek adımlar üzerinde durduk.
Üçlü görüşmemizde ayrıca İstanbul Mutabakatı'nın oluşturduğu müspet havanın kalıcı barışa tahvil edilmesi imkânlarını değerlendirdik.
GÖREV GÜCÜ OLUŞTURULACAK
Başkan Tayyip Erdoğan ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin huzurunda, Ukrayna'nın savaş nedeniyle tahrip olan altyapısının yeniden inşası amacıyla anlaşma imzalandı. Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile Ticaret Bakanı Mehmet Muş tarafından imza altına alınan anlaşmayla iki ülke arasında Ukrayna'nın yeniden inşası için bir görev gücü oluşturulacak. Görev gücü ile Ukrayna'da yollar, köprüler, su ve elektrik altyapısı, hastane ve okul gibi sosyal ve ekonomik önemi haiz tesislerin yeniden inşası için çalışmalar birlikte koordine edilecek.
GUTERRES: TAHIL KORİDORU DİPLOMASİNİN ZAFERİ
Başkan Erdoğan ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski ile üçlü zirveye katılan BM Genel Sekreteri Guterres de Zaporijya Nükleer Santralin'ndeki askerlerin geri çekilmesi gerektiğini vurguladı. Guterres, "Zaporijya'ya yönelik potansiyel bir hasar, intihardır" ifadesini kullandı. Ukrayna ve Rusya'dan daha büyük miktarlarda yiyecek ve gübreyi çıkarmanın, en savunmasız insanlara ve ülkelere yardım sağlamak için önemli olduğunu da söyleyen Guterres, "(Tahıl koridoru) Gıda cephesindeki olumlu ivme diplomasinin zaferini yansıtıyor" dedi.
ERDOĞAN'IN ZİYARETİ GÜÇLÜ BİR DESTEK
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, ikili görüşme sonrası yaptığı açıklamada, "Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın Ukrayna ziyareti, böylesine güçlü bir ülkeden güçlü bir destek mesajıdır" dedi. Zelenski, görüşmede savunma işbirliği konularının da ele alındığını kaydetti. Zelenski, üçlü zirve sonrasında ise barış görüşmelerinin başlayabilmesi için Rusya'nın işgal ettiği toprakları terk etmesi gerektiğini vurguladı.