Anayasa paketinde yol kazası yaşamak istemeyen AK Parti yönetimi, işi sıkı tutuyor. Strateji, iki ana eksen üzerinde ilerliyor. Bir yandan "fire riski" bertaraf edilmek isteniyor. Diğer yandan da bağımsız milletvekillerinin de desteği ile anayasa teklifi, "AK Parti'nin imalatı" görüntüsünden kurtarılmaya çalışılıyor. 337 milletvekili bulunan AK Parti, TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin oy kullanamayacağı için 336 milletvekilini bir arada tutmayı ve takviye destek almayı hedefliyor.
Nitekim teklifin imzaya açılma süreci aynı zamanda milletvekillerinin nabzını tutmayı da içeriyordu. Anayasa değişikliği henüz taslak halinde iken hassasiyeti veya kırgınlığı bilinen bazı milletvekillerinden boş kâğıda imza atmaları istendi. "Teklifi görelim öyle imzalarım" diyenler bir kenara not edildi. Metin son şeklini aldıktan sonra ikinci kez imza arandığında, "Hele bekleyelim" diyenler de çıktı. Bu nedenle bağımsız milletvekilleri, BDP'liler, hatta oylama gizli olduğu için CHP ve MHP'den gelebilecek sürpriz oylar fazlasıyla önemseniyor.

***
Anayasa değişikliğinin, AK Parti açısından "kazan kazan" modeline göre işleyeceği anlaşılıyor. Başbakan Tayyip Erdoğan, referandumu göze aldıklarını açıkladığı andan itibaren anayasa paketinin kaderi, "mahkemesandık" sarkacında gidip gelmeye başladı. Bu aşamada, anayasa değişikliğine TBMM'den 330 oy çıkmaması için çabalayanlar kadar, Meclis sonrasındaki adımları planlayanlar da fark ediliyor.
Örneğin, Meclis Başkanı Şahin'in, "İç tüzük açısından sakınca görmedim, teklifi komisyona havale ettim" beyanı esasen CHP'nin hamlesini durdurmaya dönük. CHP kulislerinde, "Anayasa paketi, anayasanın değiştirilmesi teklif dahi edilmeyecek hükümlerine aykırı. TBMM Başkanı teklifi işleme koymamalı. Aksi takdirde yeni iç tüzük ihdas etmiş olur" tezi ileri sürülüyor.
Paketin TBMM'deki akıbetine göre, referandum tarihinin ötelenmesi de ihtimal dahilinde. Örneğin, referandum süresini 60 güne indiren yasanın yürürlüğü Anayasa Mahkemesi'nce durdurulursa yepyeni tartışmaların başlayacağı hissediliyor. Paket, TBMM'de 330-367 arasında bir oyla kabul edilirse, referandum öncesinde Anayasa Mahkemesi'ne gidilmesi de bir başka seçenek gibi duruyor. Lakin konu, anayasa değişikliği olduğu için ana muhalefet partisinin vekil sayısı, Yüksek Mahkeme'ye doğrudan başvurmaya imkân tanımıyor. 110 imza toplanması, CHP'nin yekvücut olacağı varsayımıyla diğer muhalefet partileri ve bağımsızların katkısını gerektiriyor. Şimdilik, MHP ve BDP, işi mahkemeye taşımaya yanaşmıyor.
Ve son koz, referandum sonrasına saklanıyor. Paket referanduma sunulur ve kabul edilirse, yürürlüğe girmeden önce bir kez daha Anayasa Mahkemesi kapısının çalınabileceği savunuluyor. Anayasa paketini engelleme, işi yargıya havale etme biçimindeki zorlamaların hepsi, AK Parti'nin hanesine artı puan olarak yazıyor.
***
Yarına dönük tahminde bulunmamız gerekirse...
Muhtemel referandum, anayasa değişikliğinin ayrıntılı incelenmesinden sonra oylanacak bir metinden ziyade, halkın sağduyusu ile karar vereceği ortalama tercihi yansıtacak. Anayasa maddeleri ile ilgili değerlendirmelere, siyasi ve ekonomik konular şu veya bu şekilde dahil edilecek.
Mücadele cephesi, "reformcu-statükocu", "demokrat-darbeci", "sivil rejim-vesayet rejimi" hattında ilerleyecek.
"Yargıyı ele geçirme", "devleti dönüştürme" iddialarına karşı, "Yargıyı kapalı kutu kimliğinden kurtarma, denetlenebilir hale getirme", "kontrollü devletten, demokratik devlete geçiş" savunmaları birbirine karışacak. Araya, "işsizlik" sosu katılacak, karşısında "hızla toparlanan ekonomi" kartı açılacak.
Kuşkusuz, seçim şartları ile referandum şartları farklı. Ama referandum yolunda yalnız yürüyen AK Parti açısından oy tabanı öngörülürken bir yıl öncesine gidilebilir. İktidar partisinin, 29 Mart 2009 yerel seçimlerinde İl Genel Meclisi'nde aldığı yüzde 39'luk oy oranına, bir dizi açılımdan Kürt, Alevi, Roman oyunu da ekleyebilme kapasitesi, yüzde 50 ve üzerinde sonuç alınmasını sağlayacaktır. Yüzde 50-50'yi aratmayan denge tesisi ise benim öngörümdür. Bu durumda referandum sonucu, hem genel seçimin zamanlaması hem de partilerin oy tavanları açısından gösterge olacaktır.