Uluslararası Para Fonu (IMF) ile imzalanan Stand By Düzenlemeleri'nin özünü bir dizi "Niyet Mektubu" oluşturur. Niyet Mektupları, yakın zamana kadar, sadece temenni belgeleri gibi görülüyordu. Hatta AK Parti'nin ilk yıllarında bile "Biz niyetimizi ortaya koyduk ama hepsine uymayabiliriz" denildiği de olmuştu. Önceleri, "IMF ile anlaşalım, parayı alalım, ötesi Allah kerim" diye bakılırdı. Lakin yarım kalan işler yüzünden güven ilişkisi kaybolmuş, zor şartlarda kapısı çalınan IMF ise ağır reçeteler dayatmıştı. "Önden yüklemeli program" modeli de "eski Türkiye tipi" ülkeler için geliştirilmişti.
Bugün, Türkiye-IMF ilişkileri farklı havada seyrediyor. Örneğin, küresel kriz ortamında IMF ile aceleci anlaşma yapılmamasının doğruluğu yeni yeni ortaya çıkıyor. Aslında Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bir yıl önce Hazine'den sorumlu bakanken IMF ile belli bir mutabakata varmıştı. Ocak 2009'da bugünkünü aratmayacak mali önlemler masada idi. Ama tüm dünyanın piyasaları canlı tutmak için bütçe açığını göze aldığı bir sırada, Türkiye'de erken mali sıkılaştırmaya gidilmesi riskliydi. Ve Başbakan Tayyip Erdoğan bu tehlikeyi sezdi. IMF'ye 'evet" demek yerine, iç dinamiklerle, kısmi vergi indirimleri ve istihdam teşvikleri ile yola devam etmeyi tercih etti. 2009'un ortalarından itibaren alınan önlemler ise Türkiye'nin görünümünü düzeltti. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın ekonomi gemisinin dümene geçmesinden sonra hazırlanan üç yıllık program sayesinde kredi notu iyileşmesinin temeli atıldı.

Halen piyasada sıkıntı hissediliyor. Çek, senet dönüşleri, kredi kartı çıkmazı, işsizlik sürüyor.
Buna karşın orta vadeli adımlar atılması gerekiyor. Nitekim IMF ile imzalanacak olası Stand By'ın, klasik yönü neredeyse tamamlandı. Orta Vadeli Program, 2010 Bütçesi, zamlar vb. Şimdi içi doldurulan bölüm, Türkiye'nin büyümesini ve rekabetçiliğini esas alacak. Peki Niyet Mektubu'nun içeriği nasıl şekillenecek?
Kritik nokta "mali kural" olacak. Kamu açığının milli gelire oranını, sürdürülebilir bir borç yapısı ile uyumlu düzeye çekmek üzere yasal sınırlar konulacak. Ekonominin canlı olduğu yıllarda borç stoku hızla azaltılacak, daralma dönemlerinde bir miktar bütçe açığı verilecek.
KİT'lere neşter vurulacak. Zarar eden işletmeler, bölgesel fonksiyonu dikkate alınarak ya tasfiye edilecek ya da küçültülecek. Kamu, elektrik dağıtımı ve şeker üretiminden çekilecek. Bankacılıktaki payını azaltacak.
Devletteki atıl personel sayısı belirlenecek. Yeni personel alımı yerine ihtiyaç fazlası personelden yararlanılacak.
Sigorta ve vergi tahsilatında sosyal güvenlik sistemi ile vergi idaresi arasında entegrasyon sağlanarak çapraz denetim yapılacak.
Vergi kaybının azaltılmasına dönük performans kriterleri belirlenecek. Yüksek oranda vergilendirilen sigara, akaryakıt, alkollü içecekler gibi ürünlerde kaçak önlenecek.
Gelir Vergisi Yasası 2010 içinde yenilenecek. Harcamalar üzerinden gidilerek vergilendirilebilir kazanca ulaşılacak.
Sağlık harcamalarının frenlenmesi için aile hekimliği yaygınlaştırılacak. Sevk zincirine uyulacak. Teşhise dayalı fiyatlandırmaya geçilecek. İlaç ve tedavi giderleri için katılım payı alınacak.
Sosyal yardımların etkinliği artırılacak. Yoksulluk kültürünün oluşması engellenecek.
Yerel yönetimlerin öz gelirlerini takviye eden yasa çıkarılacak. İmar ve altyapı hizmetleri sonrasında mülkünün değeri artan vatandaşlar ek ödeme yapacak.
İş piyasasına göre eğitim verilmesi için YÖK bu yıl gerekli düzenlemeyi hazırlayacak.
İstihdamın artırılması ve kayıtdışılığın azaltılması için güvenceli esneklik yaklaşımı çerçevesinde part time çalışma modeline geçilecek.
İş ortamının iyileştirilmesi amacıyla piyasa bağlantılı kanunlar güncellenecek.
Yerel kalkınma için Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi hazırlanacak. Bölgesel planlar kalkınma ajanslarının katkısıyla uygulanacak.