2018 yılının ağustos ve 2019'un mart ayı sonuna doğru, döviz kurlarında, küresel bacağı etkili iki manipülasyon gördük. 'Öldürmeyen her darbe güç verir' misali, Bakan Albayrak'ın koordinasyonunda, ekonomi yönetimi bu zorlu süreçlerden çeliklenerek, Türkiye Ekonomisi ise bağışıklık sistemini güçlendirecek tedbirlerden ve sonuçlardan önemli öğretiler alarak çıktı. Son bir yıllık bu süreçte, ekonomistler olarak, piyasalarda, ekonomi çevrelerinde üç tip insanın varlığını keşfettik. Halen de, aslında uğraştığımız üç tip.
Birinci tipi oluşturan grup, uzunca bir süredir pazarladıkları karanlık senaryoların tutmamasıyla ofsayda düşmüş olanlar.
Ofsayda düşmekten kurtulmak için ise, her fırsatta aynı karanlık senaryoları yeniden temcit pilavı gibi, pişirip pişirip önümüze koymaktan hiç utanmıyorlar.
İkinci tip arkadaşlar, Türkiye'nin ABD ve Rusya gibi süper güçlerle yürüttüğü, cesur hamleleri gerektiren, bölgesel ve küresel satranç oyununun sebep olduğu strese dayanamayıp, ayılıp bayılanlar grubu. Bu grup istiyor ki, Türkiye'nin bölgesinde, Orta Doğu'da, Doğu Akdeniz'de, Kafkasya'da ve Avrasya'da hiçbir iddiası olmasın; yeter ki kendileri huzur içinde olsun. Kusura bakmayın; sizin keyfiniz kaçmayacak diye, öyle bir dünya yok arkadaşım.
Üçüncü grup ise, dövizde ve sabit getirili yatırım araçlarında yani faiz getirisine dayalı yatırım araçlarında aldıkları pozisyondan zarar etmek istemeyen grup. Bunlar da ekonomi-politik her gelişmeden sadece kendi pozisyonlarının para kazanmasını isteyen, aldıkları risk nedeniyle hiç zarar etmek istemeyenler.
Bu arkadaşlara da hatırlatalım, sizin istediğiniz piyasanın doğasına aykırı.
Şimdi, ne ilginçtir, birbirinden farklı 'derdi' olan bu üç grup, ne hikmetse, TCMB Para Politikası Kurulu'nun yarın ki toplantısı için aynı noktada buluştular.
Birisi ellerini ovuşturarak diyor ki; 'aman, TCMB faizi sınırlı indirsin; hatta hiç indirmesin.
Ekonomi canlanmasın. Piyasalar açılmasın. Ben de kötümser senaryoları pompalamayı sürdüreyim.' Diğeri diyor ki, 'aman, ABD ile ilişkilerimiz inişli, çıkışlı. Suriye malum. Üretim, ihracat, büyüme, istihdam umurum bile değil. TCMB'nin ekonomiyi gözeten adım atmasını değil; siyasi gerginlikleri dengeleyecek para politikası istiyorum.' Son grubun tek derdi ise kendi kazancı. Ben de diyorum ki, üretim, büyüme ve istihdam için, ihracatın rekabeti için, TCMB'nin kararını doğru fiyatlandıracağımız yerde buluşalım.