Çarşambadan belli olan perşembe geldi ve maalesef bu köşede defalarca belirttiğim 'kehanetim' doğrulandı. Britanya AB'den çıktı. Hemen belirteyim. Bu hafta bu konuda yazacağım. Evvela, bugün, karşımızda duran bu 'felaket' ne demektir biraz onun üstünde duracağım. Daha sonra da bu gelişmenin Avrupa ve Türkiye için ifade ettiği anlama değineceğim.
***
Britanya'nın
AB'yi terk etmesi üç temel sonuç doğurdu.
Birincisi,
genç, iyi eğitimli, küreselleşmeyi ve olumlu değerlerini benimsemiş, savunan kesim % 85 oranında 'çıkmayalım' oyu verdi.
Buna karşılık yaşlı,
eğitimsiz ve geleneksel emek sektöründe çalışan kesimler de % 85 oranında 'çıkalım' dedi. İşin, üstünde düşünülmesi gereken ilk
perdesi budur.
İkincisi ve bu olumsuz sonucun en fena boyutu,
sağ/ aşırı- sağ kesimlerin yükselişidir.
İngiltere'de iktidarda bulunan
Muhafazakâr Parti içinde aşırı olmasa bile daha sağ kesim kitleleri harekete geçirdi,
David Cameron, iş bilmezliğinin, daha çok da,
Boris Johnson'dan ebediyen kurtulma tutkusunun hazırladığı kumarı oynadı, kaybetti. Şimdi dünyanın her köşesinde aşırı sağ partiler yükseliş gösterecek. Bol bol yazıldığı gibi
Amerika'nın Trump'u engellemesi şimdi bir parça daha zor. Ama
otoriter rejimler, popülist politikalar milliyetçi refleksler her yerde daha fazla öne çıkacak.
Üçüncüsü, her zaman söylediğimiz gibi,
AB bitmiştir. Ama bir detayı unutmayalım.
İngiltere çıktığı için AB bitmedi. Bu hamle '
coup de grace'dır, '
öldürücü darbe'dir. AB'nin bundan sonra ayakta kalması zordan da zordur. Ama işler bu noktaya AB bittiği için gelmiştir. Yani,
İngiltere çıktığı için AB bitmedi, AB bittiği için İngiltere çıktı. Neden mi? Çünkü
AB küreselleşmenin getirdiği değişime cevap vermedi. Dolayısıyla şöyle söyleyeyim, hâlâ ve hâlâ
Avrupa'ya evet ama AB'ye hayır dedi insanlar; fakat o aşamada bile evet denen
Avrupa'yı sorgulamaya devam etti. Gene de
Avrupa ve AB'yi birbirinden ayırmak gerek. (Bundan sonraki yazıda bu konuyu ele alacağım.)
***
Şimdi bu şartlar altında ne olacağını aşağı yukarı belirttim.
AB çökmüştür. Ortak para biriminin sonu ne olacak, bilinmiyor.
Hangi ülkeler AB'den çıkmak isteyecek, bilinmiyor.
AB bürokrasisi gelişmelere ne cevap verecek, bilinmiyor.
Ekonomisi batakta AB üyesi ülkeler ne yapacak, bilinmiyor.
Bilinen bir tek şey var.
Birleşik Krallık da bu suretle sonuna eriyor. İngiltere
tarihinde belki de ilk defa
geleneksel devletçi karar mekanizmalarının dışında
bir karara zorlandı. Bunun uzantısı olarak
Krallığın İngiltere dışındaki diğer ülkeleri AB'de kalmak için Birleşik Krallık'tan çıkacak. İngiltere ufacık bir
krallık olarak kalacak.
Şunu kabul edelim ki, BK, AB içinde hiçbir zaman tam teslim olmamıştı.
Parasını değiştirmemişti, mesela. Ama AB'nin
'vahşi' uygulamaları karşısında kendi
hoşgörüsü içinde hareket etmişti. Şimdi o damar da kurudu. O kadar ki, AB devam etse ne olur, bu
İslam düşmanlığı, bu
insanlık karşıtı tutumla?
Evet, bir daha yazalım: çok üzgünüm ama ,
'ölüdür Avrupa artık!'