Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, dün AVM ve evlerde, dükkânlarda dövizle kiralamaya son vereceklerini ve çalışmanın en kısa sürede Meclis'e geleceğini söyledi.
Önceki gün ben de piyasanın nabzını tutmak için perakende sektörünün önde gelenlerini bir bir arayarak ne durumda olduklarını, tam da bütçe yapma döneminde olanların döviz kurunu nasıl belirlediklerini ve de döviz kiralarıyla nasıl mücadele ettiklerini soruyordum.
İlginç olan şu ki İstanbul'da üç alışveriş merkezi hariç, tüm alışveriş merkezlerinin döviz kurunu sabitleme yoluna giderek, kiracılarına yardımcı olduklarını duyuyorum.
İsmini şu anda yazmayacağım bazı alışveriş merkezleri ısrarla bugünkü kurdan kira bedeli istediği için pek çok marka büyük güçlük yaşıyor. Sohbet ettiğim bir markanın yöneticisi, "Aylık istedikleri kira TL'ye vurunca metrekare olarak hiç de büyük olmayan bir mağazada 80 bin lirayı buluyor.
AVM'nin tüm lira cinsinden olan diğer giderlerini de döviz kurundan istiyorlar.
Şimdi söyler misiniz ben hangi ciroyu yapacağım da bu kirayı ödeyip, ayakta kalacağım" diyerek isyan ediyordu.
Perakende sektörünün en büyük isimlerinden biri olan LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük, 200'ün üzerinde AVM'de yer aldıklarını ve bir-iki tane stratejik AVM hariç kendilerine zorluk çıkaran her AVM'den çıkabilecek durumda olduklarını söylüyor ve "Bizler kârdan fedakarlık yapıyoruz.
Artan maliyetlere rağmen zamları düşük tutmaya çalışıyoruz. Ancak bazı AVM'ler bugünkü kurdan kira almanın peşine düşüyor" diyor.
Danimarka'nın ünlü ayakkabı markası ECCO'nun Türkiye Genel Müdürü Deniz Necati Erda, "AVM'lerin büyük bir kısmı yatırımlarının geri dönüşünü çoktan aldığı halde hâlâ döviz kredileri olduğunu söylüyor ve birçok AVM yüksek kurdan kira alıyor.
2019 yılında güncel kurdan kira alacak AVM'lerle ben devam etmeyeceğim" diyor.
AVM'lerin döviz kuruyla kira alması, tabii ki yatırımlarını döviz kurundan kredilerle yapmış olmaları halinde normal ve fakat güncel kurda ısrar etmelerini anlamak mümkün değil. Bir de tabii yatırımı çoktan dönmüş olanlar dövizle kirada ısrar ediyorsa, devletin denetiminin devreye girmesi şart galiba, işte Bakan Albayrak'ın açıklaması sanırım dövizle kira ödeyenleri çok rahatlattı.
Deniz Necati Arda, "AVM'ler arasında öne çıkan markalar var.
İstinyepark bile döviz kurunu sabitliyor ve kiracıların yanında yer alıyorsa, diğerlerinin yapmama şansı yok. Çünkü önümüzdeki yıl zaten kimse ödeyemeyecek bu yüksek kiraları" diyor.
Kimi AVM yatırımcıları ise hakikaten kiracılarına çok anlayışlı yaklaşıyor anlaşılan.
20'ye yakın şehirde 36 mağazası olan Sportive'in Genel Müdürü Zeynep Selgur, buna örnek olarak Mall of İstanbul yatırımını yapan Aziz Torun'u örnek gösteriyor ve "Her ay biz talep etmeden kuru açıklıyor ve kiracılara gönderiyor.
Doları mesela bu ay 4.30'dan, euroyu da 5.05 liradan sabitlediler" diyor.
Umuyorum alışveriş merkezleri ve perakendeciler sonbahara karşılıklı fedakarlık yaparak girer ve orta bir yol bulur ve ne markalar bir bir alışveriş merkezlerini terkeder ne de AVM'ler kira gelirinden mahrum kalır.