Suna ve İnan Kıraç Vakfı tarafından kurulan İstanbul Araştırmaları Enstitüsü'nün 10'uncu yılı vesilesi ile önceki akşam İnan Kıraç ve Pera Müzesi Genel Müdürü Özalp Birol ile bir araya geldik.
Pera Müzesi ve İstanbul Araştırmalar Enstitüsü, 10'uncu yılına özel, İstanbul kent tarihinin sosyokültürel yapısına ışık tutan plaj kavramını "İstanbul'da Deniz Sefası: Deniz Hamamından Plaja Nostalji' adını taşıyan güzel bir sergiye de ev sahipliği yapmaya başladı.
İşte biz de önce küratörlüğünü tarihçi, yazar ve akademisyen Zafer Toprak'ın yaptığı sergiyi İnan Kıraç ile birlikte dolaştık, sonra da sohbet etmek üzere enstitünün ikinci katındaki kütüphanede organize edilen yemeğe geçtik.
Bugüne kadar başta Antalya ve İstanbul olmak üzere Türkiye'nin kültür ve sanat alanına milyonlarca dolarlık destekte bulunan Suna ve İnan Kıraç Vakfı'nın son çalışmalarını anlatmadan önce, İnan Kıraç bir hoş geldin konuşması yapmak için ayağa kalktı ve eşi Suna Kıraç'ı anarak şu ilginç anekdotu anlattı:
"Suna olmasaydı ben Galasataray Kulübü'ne başkan olacaktım. O gün eve gittim. 'Sunacım senden müsaade almaya geldim. Verirsen başkan olacağım' dedim.
Cevabı 'Seni boşarım' oldu. 'Sakın ha yapma' dedi. 'Topaç gibi bir kız getirdin, onu bırakıp gitme. İkincisi de başkan olursan çok meşhur olursun, Vehbi Koç seni kıskanır' dedi espriyle. Suna'ya halen hayranlığım var. Çok uzağı gören bir insandı.
Eğitim konusunda çok hassastı. Koç Üniversitesi onun eseridir. İçinde olduğumuz bu müze onun son eseridir." Ancak hepimiz biliyoruz ki İnan Kıraç kulübe başkan olmasa da Galatasaray için vakıf kanalıyla çalışmaya devam etti. Öyle ki sohbette öğrendik ki İnan Kıraç, bugüne kadar Galatasaray için 306 milyon dolar para toplamış.
Kıraç, "Bu arada binanın üzerinde Galatasaray Erkek Lisesi yazıyor ama şu anda okuyanların yüzde 68'i kız. Kız Lisesi yazsın istiyorum. Kızlar çok başarılı" diyerek okuldaki güncel durum ile ilgili de bilgi vermeyi ihmal etmedi.
İnan Kıraç'ın konuşmasına kulüp başkanlığı ile başlaması, Fenerbahçe Kulübü Başkanlığı için yarışan Ali Koç'a bir tavsiye midir bilemeyiz ancak Suna Kıraç'ın yıllar önce gördüğü, bu tarz görevlerin büyük fedakarlık istediği ve hayatta birçok önemli konunun da bu yüzden geri planda kaldığı oluyor.
İnan Kıraç, çok daha iddialı bir müzeyi hemen Pera Müzesi'nin karşısına hayata geçirecekti.
Dünyaca ünlü mimar Frank Gehry, tasarladığı müzenin karşısında yer alan Ayasofya ve Süleymaniye ile konuşmasını istemişti. Ne yazık ki Kıraç, önüne çıkan engelleri aşamadı ve büyük hayalini gerçekleştiremedi. Ancak sohbet ederken gördük ki hem Suna-İnan Kıraç Kaleiçi Müzesi ile Antalya'da ve hem de Pera Müzesi ve İstanbul Araştırmaları Enstitüsü ile İstanbul'da azımsanmayacak önemde kültür ve sanata dokunmayı başardı.
Özalp Birol liderliğindeki müze ve enstitü yönetimi 10 yılda 150'yi aşkın sempozyum, konferans, söyleşi, 38 yayın ve 23 süreli sergiyi hayata geçirdi. Enstitünün bugün ulaştığı arşiv malzemesi 250 bini bulmuş durumda.
Ne güzel ki şu cümle de İnan Kıraç'a ait:
"Kültür ve sanat yatırımları sanayi yatırımı kadar değerli ve öncelikli, hatta belki de daha öncelikli."