Hep şunu duyarız;
'Böyle olacağını bilseydim kesin yaptırmazdım'...
Günümüzde hastaların en büyük ihtiyacı bilgilendirilmek.
Hastalar, kendilerine yapılacak olan tedavi hakkında tüm fayda ve olumsuzlukları bilme hakkına sahipler.
Ağız ve diş sağlığını ilgilendiren tedaviler; gerek hasta, gerek hekim, gerekse de bulunulan ortamdan dolayı birtakım sıkıntılar ve komplikasyonlar içerir. İdeal bir tedavi planlaması sonrası tedaviye başlamadan önce bu bilgilerin okunarak imza altına alınması gerekir. Fakat günümüzde hastaların bu gibi formları okuduklarında imzalamak istememeleri ve de hekimlerin yoğunluktan dolayı sadece sözlü olarak anlatmaları, onam formlarını sadece hasta ile hekim arasında bir problem çıktığında adli birimler tarafından istenen bir form haline getirmiştir. Şimdi sizlerle diş hekimliğinde tercih edilen bazı tedavi yöntemlerindeki onam formlarını paylaşmak istiyorum. Belki bu tedavileri daha önceden yaptırmış olabilirsiniz ama eminim ki bir çoğunuz tedavi öncesi bu formları doldurmamışsınızdır.
ONAM FORMU NEDİR?
Onam formunun amacı, hastaya konulan teşhis, uygulanacak tedavi ve oluşabilecek riskler açısından hastayı bilgilendirmek ve tıbbi işlem için hastanın rızasını almaktır. Her tıp branşı için farklı niteliklere sahip olan aydınlatılmış onam formunun belirli, kalıplaştırılmış birer matbu evrak gibi görülmesi yanlıştır.
Her branş için ayrı nitelikte olup, bir branştaki her somut olay birbirinden farklı sonuçlar doğurabileceği için her tıbbi müdahale için ayrı ayrı hazırlanmalıdır.
Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, hastaların sadece kendilerine yapılacak olan tıbbi müdahalelere rıza göstermiş olduğudur. Aydınlatılmış onam formu, bir nevi hastanın kişisel varlığına yapılacak müdahaleyi hukuka uygun hale getirme işlevini görmekte ve hastanın kendisine yapılacak olan müdahaleler konusunda tatmin edici bilgiye ulaşmasını sağlamaktadır.
Hastalar yapılacak müdahale sonucunda istediklerini elde edebilmek amacıyla hekimlere birtakım taleplerde bulunurlar. Hekimlerin ise bu konuda hastaya yüzde 100'lük bir başarı garantisi vermemeleri gerekir. İnsan sağlığının pamuk ipliğine bağlı olduğu unutulmamalı, ameliyat esnasında meydana gelebilecek her türlü komplikasyon hakkında hastaların bilgilendirilmeleri gerekir.
ÖRNEK ONAM FORMU
Onam formu aşağıdaki gibi olmaktadır:
"Sizi bilgilendirmek ve tedavinize başlamak için onayınızı almak üzere hazırlanmış olan bu formu okuyarak sonundaki bölümleri doldurmanız ve imzalamanız gerekmektedir.
İmplant uygulaması hekimin uygulama alanını ve komşulukta olduğu doku ve oluşumları inceleyerek, birtakım tetkiklere başvurarak, hastanın sistemik, ekonomik ve sosyo-kültürel durumunu ve hastanın hijyen alışkanlıklarını değerlendirerek endikasyon koyabileceği bir tedavidir. Hekim bu faktörleri bir arada değerlendirerek hastanında onayı ile tedaviye başlayabilir.
İmplant uygulaması bazen birden fazla operasyonel girişimi gerektirebilir.Bu operasyonlar mevcut kemiğin uygun hale getirilmesi veya komşulukta olan anatomik oluşumların şekillendirilmesi şeklinde olabilir. Bu operasyonlarda ağız içi veya dışı bir bölgeden doku alınması gerekebilir. İmplantın yerleştirilmesi sonrasında bir süre beklendikten sonra üst yapının yapılmasına başlanır.
İmplant uygulaması sırasında bölgeye anestezi yapılır. Yapılan anestezi sonucu oluşan geçici uyuşukluk sırasında tedaviniz yapılacaktır. Yapılan enjeksiyon uygulamalarında ağrı, şişlik, sinir zedelenmesi, enfeksiyon, alerjik reaksiyonlar ve cok nadiren de olsa solunum sıkıntısı, kalp krizi, felç, beyin hasarı ve ölüm meydana gelebilir.
İmplant uygulaması sırasında veya sonrasında implantta kırılmalar, çevre dokularda enfeksiyon, implantın kaybı gibi komplikasyonlar görülebilir. Operasyonlardan sonra ağrı, şişlik gibi sıkıntılar olabilir. Bu durumlarda kullanabilmeniz için hekiminiz tarafından verilecek ilaçları uygun şekilde kullanmalısınız.
Ayrıca implantın üzerine sabit veya hareketli bir protez yapılacağı için bu protezle ilgili de komplikasyonlar yaşanabilir.
Bu nedenle sabit veya hareketli protez uygulamaları için de onam alınmalıdır.
İmplant uygulanacak bölge:
Yukarıda yazılanları dikkatlice okudum ve anladım, işleme onay veriyorum."
EKSİK DİŞLERİN ZARARLARI
Sağlıklı çiğneme fonksiyonu vücut için bu kadar önemliyken, kaybedilen bir diş bile dengelerin bozulmasına neden olabilir. İşte eksik dişlerin zararları:
Eksik diş görüntüsü öncelikle kişinin gülüşünü bozar. Kişinin özgüveni azalır, sosyal ilişkilerinde zorluklar yaşar. Eksik dişlerin oluşturduğu boşluklar, dudak ve yanakların çökmesine ve kırışmasına neden olarak yüzde daha yaşlı ve sağlıksız bir görüntü oluşturur.
Eksilen dişler nedeniyle çiğneme düzeni de değişir. Kişi eksik dişin olduğu bölgeyi kullanmak istemez ve tek taraflı çiğneme yapar. Çift taraflı çiğnemeyi terk eden kişide tek taraflı çiğneme nedeni ile çene eklemlerinde ağrı oluşabilir.
Eksik diş nedeniyle yeterince çiğnenmeyen ve öğütülmeyen besinler bütün olarak yutulduğu için hazımsızlık, şişkinlik, gastrit ve ülser gibi mide problemlerine yol açabilir.
Eksik diş bölgesinde komşu dişler boşluğa doğru devrilir, karşıt dişler eksik diş bölgesine doğru uzar ve dolayısıyla çiğneme fonksiyonu azalır.
Devrilen ya da uzayan dişlerde temizlik ve bakım zorlaşır. Dişlerde çürük, hassasiyet, diş eti iltihabı ve ağrı oluşabilir. Bu durum diğer dişlerin kaybedilme riskini de artırır.
İMPLANTIN FAYDALARI
Çeşitli nedenlerden dolayı oluşan diş eksiliklerinin giderilmesinde çeşitli teknikler bulunsa da, teknolojinin bize getirdiği en büyük nimetlerin başında implant gelmektedir. Çene kemiği içerisine yerleştirilen dokularla uyumlu titanyum vidalar yani implantlar zamanla çene kemiğiyle kaynaşmakta ve sağlamlaşmaktadır. Bu kaynaşmanın ardından kesilmiş diş benzeri üst yapılar implantların içerisindeki boşluğa vidalanmakta ve üzerine protezi yapılmaktadır. Doğru planlanmış bir implant üstü protezi doğal dişlerden ayırt etmek çok zordur. Doğal dişler gibi tek tek kaplanabilir ve kolaylıkla temizlenebilir. Köprüde olduğu gibi eksik dişin yanındaki dişlere zarar vermez.
Bu özelliklerinin yanı sıra:
Doğal dişleriniz gibi görünür ve işlev gösterir.
Diş kaybı nedeniyle oluşan çiğneme ve konuşma fonksiyonu eksikliğini giderir.
Çekilen dişin etrafındaki kemiği koruyarak kemik erimesini önler; bu da yapılan protezin sınırlarının doğal diş gibi görünmesini sağlar.
Yüzünüzün doğal yapısını ve gülümsemenizi korur.
Dudak estetiğinizi geri getirir.
Diş eksikliğini gidermek için yapılan köprülerde olduğu gibi sağlam dişleriniz kesilmez.