Geçtiğimiz haftalarda yazılı ve görsel basında bir vatandaşımızın 4 sene içinde 27 tane sağlam dişinin çekildiği ve bunların sonrasında hastanın sosyal ve ruhsal yaşamında yarattığı travmalardan bahsedildi. Ben de bu hafta sizleri diş çekimi hakkında bilgilendirmek istedim. Geri dönüşü olmayan bu tedavi yöntemi gerçekten kesin çözüm mü, sonrasında ne gibi komplikasyonlar içerebilir; biraz bilgi sahibi olalım istedim. Diş çekimi, dişin kemikteki soket denilen yuvasından uzaklaştırılması işlemidir. Basit diş çekimi lokal anastezi altında ağız içinde görünen dişlerin çekiminde kullanılan tekniktir. Diş çekiminin geniş tanımına bakıldığında; tedavisi mümkün olmayan dişlerin çekimi, diş kökü ya da kemik patolojilerinin olduğu durumlar (tümör, kist.. vs.), implant cerrahisi gerektiren durumlar, kemik oluşturmaya yönelik işlemler, protez öncesi doku hazırlığı gerektiren durumlarda anestezi altında gerçekleştirilecek cerrahi işlemlere ihtiyaç duyulabilir.
BÖLÜMLERE AYRILIP ÇIKARILABİLİR
Cerrahi çekim, ağız içinde rahatça görülemeyen, diş eti sınırında kırık olan ya da gömük dişlerin çekiminde kullanılan tekniktir. Bazı durumlarda dişin üzerinde kaldırılması gereken kemik bulunabilir. Çekilecek diş bölümlere ayrıldıktan sonra çıkarılması gerekebilir. Bu durumlarda da cerrahi çekim uygulanır. Normal çekimde olduğu gibi lokal anestezi ile işlem yapılabilir. Dişe ulaşabilmek için kemik kaldırılması işlemi ve dişin bölümlere ayrılması işlemleri Er:YAG lazer ile yapılabilir.
Ne zaman diş çekimi yapılır?
Çürük ya da kırık nedeni ile zarar görmüş dişler; dolgu, kanal tedavisi, kuron ya da başka bir tedavi yöntemi ile tedavi edilemeyecekse çekilebilir.
Dişeti hastalığı nedeniyle dişi destekleyen kemik dokusunda kayıp oluşmuşsa, dişte sallanma başladıysa ve dişeti tedavisi ile diş kurtarılamayacaksa; bu şekilde bahsettiğimiz dişlerde üzerinde küçücük leke dahi olmayan sağlam dişler de çekilebilir.
Zamanı geldiği halde düşmeyen süt dişleri varsa çekilir.
Ortodontik tedavi görecek kişilerde dişlerin yerlerine uygun yerleştirilebilmesi için gerekli olan yeri kazanabilmek için çekilen dişler genellikle küçük azı dişleridir.
Gömük dişler varsa, özellikle üçüncü büyük azılar, çenelerde yer sıkışıklığı, çürük ya da ağrıya neden oluyorsa çekilmesi gerekebilir. Bunların yanı sıra üst köpek dişlerininde gömük olduğu vakalara da rastlanılır.
SİNİRLER ZARAR GÖREBİLİR
Diş çekimi ile ilgili komplikasyonları, diş çekimi sırasında ve sonrasında karşılaşılanlar olmak üzere ikiye ayırabiliriz.
Diş çekimi sırasında karşılaşılanlar:
Komşu dişte harabiyet
Yanlış diş çekilmesi
Dişin kırılması
Dişin veya kırık parçanın başka bir bölgeye kaçması
Dişeti ve mukoza komplikasyonları
Yanık ve abrazyonlar
Çenenin kırılması
Çene kemiğinin kırılması
Tuber maksilların kırılması
Üst solunum yoluna diş veya yabancı cisim kaçması
Sinirlerin zarar görmesi
Diş kökünün anatomik boşluklara kaçması
Maksiller sinüs membranının yırtılması
Maksiller sinüse kök/diş kaçması
Çene eklemine ait komplikasyonlar
Travma, dislokasyon dediğimiz çene konumunda kaymalar
Kanama
Diş çekiminden sonra karşılaşılanlar:
Kanama
Morarma
Şişlik
Ağrı, his kaybı
Dişin çekildiği boşluğun iltihaplanması
Yara iyileşmesindeki diğer gecikmeler
Enfeksiyon
Trismus, yani çenenin kilitlenmesi ya da çok açılamaması
SICAK İÇECEK TÜKETMEYİN
Diş çekimi sonrasında nelere dikkat etmeliyim?
Çekimden sonra hekiminizin vereceği ilaçları düzenli ve doğru kullanmanız önemlidir.
Çekimden sonra, en az 30 dakika boyunca gazlı bez ile bölgeye basınç uygulanarak kanın pıhtılaşması sağlanır. Sonraki ilk 24 saat içerisinde, çekim bölgesinde sızıntı şeklinde kanama olabilir.
Operasyon sonrası şişliğin önlenmesi için yüz üzerinden operasyon bölgesine buz kompresi uygulanmalıdır. Cerrahiden sonraki ilk birkaç gün içinde şişlik iner.
Uyuşukluk geçene kadar yemek yemeyin; fark etmeden uyuşuk olan bölgedeki yanak-dudağı ısırabilirsiniz.
İlk 24 saat sıcak banyo yapmayın ve sıcak yiyecek-içecekler tüketmeyin.
DİŞ ÇEKİMİ NASIL GERÇEKLEŞİR?
Diş çekimi, çocukluktan itibaren korkulu rüyamızdır. Çekimin güçlüğü bu işlemi yapacak diş hekimi içindir. Diş hekiminin dikkatli çalışması ve ağrı duyulmaması için önlemleri alması gerekir ki o zaman çekimin korkulacak bir yanı kalmaz. Bazı sistemik hastalıklarda diş hekimi, çekim öncesi önlemler alır.
Kalp hastaları için: Diş hekiminin bilgilendirilmesi gerekir. Anestezik madde seçimi ona göre yapılır. Eğer hasta kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçlar alıyorsa, hekime danıştıktan sonra çekim yaptırılır. Böyle durumlarda, genel olarak antikoagülan (pıhtılaşmayı önleyici) tedavi bir gün önceden kesilmektedir ki, diş çekimi sırasında ve sonrasında kanama uzun sürmesin.
Kan hastalıklarında: Çekimden önce mutlaka gerekli kan tahlillerinin yaptırılması ve diş hekiminin uyarılması gerekir. Değerler normal değilse hekim çekim öncesi ve sonrası uygun ilaçlar verecek, diş hekiminin müdahalesinin de bir tehlikesi olmayacaktır.
Şeker hastaları için: Diş hekimi, örneğin insülin enjeksiyonundan üç saat sonra çekim yapabilir. Ayrıca çekim sonrası da kan dindirmeyi çabuklaştırıcı önlemler alabilir.