Pazar günü, Büşra filmini seyretmeye gittim. Büşra, yetiştirilme tarzı ile, yaşadığı çağın ve içinde bulunduğu çevrenin arasında -iki arada bir deredekalan bir genç kız. Film, daha ziyade, muhafazakâr çevrelerin sinemalarında oynuyor. "Beyaz Türkler" için, ya İstinye Park, ya da Nişantaşı City's'de gösterim mevcut. Seyrettikten sonra, tutucu çevrelerde tepki doğabileceğini düşündüm. Çünkü film, aşkın, dini değerleri ezip geçebileceği görüşünü yansıtıyordu. Meselâ, koyu bir dindar olan Ferit, rakıyı fondip yapıyor; Büşra, başını açıp, başörtüsünü, akan kanı durdurmak için sevdiğinin bacağına bağlıyor.
Bence çok gerçekçi bir anlatım tarzı var. Bazı basmakalıp sözler de sıkıştırılmış araya fakat, gerçek hayatta da, farklı çevrelerin birbirine bakışında derinlikten uzak tahliller yok mu? Meselâ, başı açık bir kız olan arkadaşı, Büşra'ya, gülerek diyor ki: "Sen yobaz! Ben yollu!" Bize benzemeyenin kategorize edilmesine hiç mi şahit olmadık?
Kıyafet balosundaki Hitler'in, Büşra'nın başındaki örtünün sahici olduğunu anlayınca kapıldığı feveran: "...Siz buralara da mı gelecektiniz? İçki içmeyelim mi! Dans etmeyelim mi! Bunu mu istiyorsunuz?"
Bu dışlayıcı cümleleri hiç mi duymadık hayatımızda?

***
Yeni Şafak'tan Salih Tuna, tam da beklediğim tepkiyi vermiş; filmi beğenmemiş. Meselâ "Üst tarafı türbanlı, alt tarafı kotlu, üst tarafı dinci, alt tarafı laik" diye tanımladığı Büşra'yı eleştiriyor. "Başı türbanda, poposu meydanda Büşramızın yolu gerçekten hiç belli değil" diyor. Otoparkta tanıştırılma sahnesinde, kızlardan birinin, "Bizimkilerin Hazine arazisine yaptırdığı yeni evimize taşınacağız" sözüne, "Yeni sınıfın, yeni dallamaları böyle mi eleştirilir?" diye çatıyor.
Bu da bir başka türlü statükoculuk. Farklı hayat tarzlarının kesişmesini, insanların birbirini etkileyip değiştirmesini arzu etmeyen bir tutuculuk. Oysa filmde, hoşgörü ve birlikte yaşama mesajı veriliyor. "Bize uyar mı?" diye bakmadan önce, Türkiye'de benzer olaylar yaşanıyor mu, "Böyle bir değişim var mı?" diye irdelemek daha doğru.