Dünya nüfusunun yarısının önümüzdeki en az 4-5 yıllık kaderini belirleyeceği enteresan bir yıla girdik. Evet, bu yıl 4 milyardan fazla insanın yaşadığı 70 ülkede birden seçim olacak...
Son gününü idrak ettiğimiz 2024'ün ilk yazısına işte bu cümlelerle başlamıştım. Bugün son yazısını yazarken, bu seçimlerin savaşları bitirdiğini, artık çocukların ölmediği barış ve huzur dolu bir dünya getirdiğini yazabilmeyi çok isterdim. Ama ne yazık ki ülkemizi de kuzeyden ve güneyden saran savaşlar bitmek yerine daha geniş bir alana yayıldı. Avrupa başta olmak üzere birçok ülkede korumacılık ve yer yer aşırı milliyetçiliğin yükseldiği seçimler arasında yıla damga vuranı, Donald Trump'ı bir dönem arayla yeniden ABD Başkanlığına getiren 5 Kasım seçimleri oldu.
Yılın genelini değerlendireceğim elbet ama Trump'ın yeniden seçilmesinin ardından sanki dünyadaki değişim hızlandı gibi. Örneğin yıllardır istikrarsızlığın devam ettiği Suriye'de rejimin nihayet yıkılması bir hafta bile sürmedi. Spontane çıkışları ile tanıdığımız Trump'ın ikinci dönemi ve 2025; Rusya-Ukrayna Savaşı ya da Çin ile olan ticari savaşlarda bu tür hızlı gelişmelere gebe gibi görünüyor. BM Genel Kurulu, liderleri daha barışçıl adımlar atmaya ikna edemezken, Bakü'deki iklim konferansı da (COP29) gelişmiş ülkeleri çevreye verdikleri zarar için daha fazla sorumluluk almaya ve kaynak ayırmaya ikna edemedi maalesef. 2024 tarihi ile anılacak olaylardan biri de bizim için tam bir hayal kırıklığı olan Paris Olimpiyatları'ydı.
Türkiye ise ilk yarıda ard arda gelen kredi notu artışlarıyla başladığı yıl boyunca enflasyonla mücadelesini kararlılıkla sürdürdü. 2024'ün, Türkiye'nin gri listeden çıktığı yıl olduğunu, bunun da uluslararası doğrudan yatırım kararlarını pozitif etkilediğini belirtelim. Ve bu gelişmenin hemen ardından Çinli otomotiv devi BYD'nin Türkiye'de bir milyar dolarlık fabrika yatırımı gerçekleştireceğini duyurduğunu hatırlatalım. Bu arada yeri gelmişken istikrarsızlıkların uluslararası doğrudan yatırım akışını yavaşlattığını ancak buna rağmen Türkiye'nin 2024'ü 8.5-9 milyar dolar doğrudan yatırım ile kapatmasının beklendiğini buraya not edelim. 2024 yılının ayrıca 2023'teki 6 şubat depremlerinin yaralarının daha fazla sarıldığı ve deprem konutlarının teslim edilmeye başlandığı yıl olduğunu da belirtmekte yarar var. Bu yıl akıl da olaylardan biri de sosyal medya platformu Instagram'a erişiminin engellenmesiydi. Ağustos ayına denk gelen bu engelin, kimilerinin paylaşım yapamayacağı için tatillini ertelemesine (!) neden olması hayli düşündürücüydü.
Yıllık enflasyonun ekim ayında yüzde 50'nin altına düşmesiyle birlikte faiz indirimi beklentileri de dillendirilmeye başlandı ve MB nihayet yılın son PPK'sında faizde 250 baz puan indirime gitti. Böylece 2025'in faiz iklimine ilişkin girizgâhı da yapmış oldu. Ulusal hafızamıza kazınacak pek çok acının yanında umutlarımızı artıran gelişmeler de oldu bu yıl. Örneğin Türkiye'nin ilk yerli ve milli haberleşme uydusu Türksat 6A başarıyla uzaya gönderildi ve yörüngesine oturdu. Ama yılın en heyecan verici uzay misyonu bu değildi. Türkiye'nin insanlı ilk uzay bilim misyonunu Astronot Alper Gezeravcı gerçekleştirdi. Olayı en güzel çocukların gözünden bu cümle özetledi; "Anne beni astronotumuz uzaya çıkarken uyandır."
Ve yeni yıl... Enflasyonun yüzde 20'nin altında hedeflendiği 2025, tutkulu matematikçileri heyecanlandıran farklı bir özelliğe sahip. 45 sayısının karesi olan 2025, mükemmel kare yılı olarak şimdiden büyük umutlarla karşılanıyor. Bu mükemmel kare yılının başta ülkemize ve tüm dünyaya barış, mutluluk ve huzur getirmesini diliyorum.