Geçen hafta cuma günü Bingöl'de Sütaş Bingöl Entegre tesislerindeydim. Burası, Bingöl'ün en büyük fabrikası... Bir grup gazeteciye Sütaş Yönetim Kurulu Üyesi Duygu Yılmaz tesisi gezdirdi. Sütaş tesislerinin özelliklerinden önce Bingöl ekonomisine ve sosyal yaşamına ilişkin etki analizi sonuçlarını paylaşmak istiyorum. Sütaş, Doğu ve Güney Doğu Anadolu Sütçülük Projesi kapsamında 2019'a yapımına başladığı Sütaş Bingöl Entegre Tesisleri 2021'de üretime geçti. Tesislerin Bingöl ve çevresine olan etkilerini geniş bir şekilde inceleyen bölgesel etki analizi raporunun sonuçlarını anlatan Yılmaz, önce istihdam rakamlarını paylaştı. Tesisin toplam istihdam kapasitesinin 1012 olduğu ve şu anda 867 kişinin çalıştığını söyledi. Yatırımın Bingöl'ün üretim kapasitesine, kurumsallığına, Ar-Ge, yenilikçilik kapasitesine ve insan kaynağı niteliğine doğrudan katkı sağlayacağına vurgu yaptı ve ardından şöyle devam etti: "Sütaş, bünyesinde çalıştırdığı her bir kişiye karşılık 8 kişiye daha istihdam imkânı oluşturacak. 2019'da Bingöl ekonomisinde tarımın payı yüzde 14 düzeyinde iken, 2033 yılı itibariyle bu oran 2.5 kattan daha fazla bir artış göstererek yüzde 36.8'e yükselecek. Böylece Bingöl'ün, Türkiye'de fert başı GSYH bakımından 73'üncü sıradaki konumundan, 35 sıra birden yükselerek 38'inci sıraya gelmesi bekleniyor." Yılmaz'ın anlattıkları arasında altı çizilmesi gereken bir diğer bilgi de yem üretimiyle ilgiliydi. Yılmaz'ın, "Bölgede 6 yıldır üreticilerimizle sözleşmeli yem bitkileri üretimi yapıyoruz. 2023'te bölgede 104 bin 420 ton yem bitkisi üretimi gerçekleştirildi. Bunun karşılığında Sütaş olarak üreticilerimize yem bitkisi için 247.4 milyon TL ödeme yaptık" şeklindeki sözleri ilin gelir sıralamasındaki sıçramasının nasıl olacağını da açıklar nitelikte. Bütün bunlar 200 milyon dolarlık yatırımın bölgeye etkisini ortaya koyuyor. İşin bir de sosyal etkisi var. Yılmaz, kurumsal bir işletmenin bölgede tedarik zincirinde yer alacak olmasının diğer işletmelerin kayıt dışı oranını düşüreceğini ve kurumsallığı güçlendireceğini söyledi. Sözü bölgenin göç sorununa getirerek, fabrika yatırımıyla 2033'e kalmadan Bingöl'ün artık net göç veren iller listesinden çıkmasını beklediklerini belirtti. Kendi enerjisini de üreten sıfır atık sertifikalı tesisi gezerken bize de 'bir fabrika kurulur ve ne çok şey değişir' demek kaldı.

***

YEŞİL YAŞAYANA DAHA DÜŞÜK AİDAT
Sürdürülebilir bir dünya şimdilik daha çok kamunun ve özel sektör temsilcisi şirketlerin sorumluluğunda görünse de zaman bireylerin de elini daha fazla taşın altına koyması gereken bir zaman. O kadar ki, şirketlerin de çeşitli girişimlerle bireyleri bu konuda teşvik ettikleri örneklere artık daha sık rastlıyorum. Son olarak Artaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya'nın verdiği örnek oldukça ilgi çekici ve umut vericiydi. Çetinsaya, holding bünyesinde Artaş Girişim diye bir şirket kurduklarını ve özellikle sürdürülebilir yaşam tarzını benimseyen site sakinlerini ödüllendiren bir sistem kurduklarını anlattı. Yeni yazılımla site sakinleri hem düzenli ödemelerini tek ekranda görebilecekler hem de karbon ayak izini azaltıcı faaliyetlerini belirtip daha düşük aidat ödeme şansı yakalayacak. Hesap çok basit sürdürülebilir bir yaşam sürün, daha da az aidat ödeyin. Bu tarz uygulamaların artmasını diliyorum.