16 Haziran 1961'de Devlet Demiryolları Fabrikaları ve Cer Dairelerinin yönetici ve mühendislerinden 20 kadarı Ankara' da bir toplantıya çağrılır. Toplantıda Ulaştırma Bakanlığından alınan yazı okunur. Yazıda, "Ordunun cadde binek ihtiyacını karşılayacak bir otomobil tipinin geliştirilmesi" görevinin TCDD işletmesine verildiği ve bu amaçla 1 milyon 400 bin TL ödenek ayrıldığı yazılıdır. Tanınan süre 29 Ekim 1961'e kadardır, yani 4,5 aydır. Bu süre içinde mevcut imkânlarla otomobil imali bir mucizedir. Ülkede ise üniversiteden, basınına, bir avuç sanayicisinden politikacısına herkes Türkiye'de ne otomobil ne de motor yapılabileceğine inanır. (Bu kısım size de tanıdık geldi mi?) Fakat bu inanılmaz şey gerçekleşir ve 29 Ekim 1961 sabahı Türkiye'de yapılan ilk otomobil, kaportası pürüzsüz olmasa da, kendi tekerlekleri üzerinde ve yine Türkiye'de yapılan kendi motorunun gücüyle Büyük Millet Meclisi binasının önüne götürülerek Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'e sunulur. Devrim, Cumhurbaşkanı'nı Anıtkabir'e götürür, sonra da Hipodrom'daki geçit resmine katılır.
1961 yılında Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatlarıyla 4,5 ayda üretilen Devrim, 1250 kilgoram ağırlığında ve saatte maksimum 140 kilometre hız göstergesine sahiptir. Egzoz borusu yanda olan, uzun ve kısa farları ayak ile çalışan, kontak anahtarı elle çalıştırılabilen Devrim, bu özellikleriyle ilgi çeker.
Yukarıdaki bilgileri olduğu gibi Eskişehir'deki Devrim Arabaları Müzesi'nin websitesinden aldım. Hikayenin sonunu biliyorsunuz. 'Devrim yolda kaldı' algısıyla proje rafa kaldırılıyor. Türkiye'nin 1890'lara dayanan lokomotif üretimi ve demir yolları deneyimine de şahit olabileceğiniz müzeden biraz gurur, çokça burukluk ve acı hissiyle ayrılıyorsunuz. İşte bugün bu burukluk sona eriyor.
Bugün yani 29 Ekim 2022, Türkiye'nin 60 yıldan fazla bir süredir devam eden yerli otomobil hayalinin gerçekleştiği gün. Bu yazıyı bitirir bitirmez İstanbul'dan, Bursa'ya Gemlik'teki TOGG fabrikasının açılışına gitmek üzere yola çıkacağım.
Zira bugünün Türkiye Cumhuriyetinin 100 yıllık tarihinde en önemli günlerden biri olduğuna inanıyorum. TOGG'un bir fikirden, ete kemiğe ya da motordan kaportaya büründüğü her aşamasına şahitlik etmiş bir gazeteci olarak bugünü kaçıramazdım. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2011 yılının ocak ayında TÜSİAD genel kurulunda Türkiye'nin önde gelen sanayicilerine, 'Yerli otomobil üretecek bir babayiğit arıyoruz' diyerek ilk çağrısını yaptığında o gün o salondaydım. Daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın defalarca bu çağrısını yenilediğini gördük. Bugün buraya gelindiyse bu kesinlikle Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kararlılığı ile oldu. Bunu zaman zaman TOGG projesinde yer alan babayiğitlerden de bizzat duyduğum için rahatlıkla söylüyorum. Türkiye'nin otomobil üretmesi için gereken her türlü sanayi altyapısı vardı ve tek ihtiyaç duyulan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ortaya koyduğu kararlılıktı. İşte bu güzel bayram gününde, 'Yarın Değil Hemen Şimdi' diyerek, Türkiye Yüzyılı vizyonunu ortaya koyan bu kararlılığın bir eserine daha kavuşuyoruz.
Son söz olarak şunu söyleyeyim; sosyal medyada anlı-şanlı (!) gazetecilerin televizyonlarda yaptığı TOGG'a adeta öfke kusan konuşmaların videoları dolaşıyor. Özellikle elinden telefonu bırakmayan gençlerimize bu talihsiz videoların yerine Eskişehir'deki Devrim Arabaları Müzesini gezmelerini tavsiye ediyorum. Bayram nasıl kutlanır görmek için hiç değilse websitesini ziyaret etsinler.
Bize 60 yıllık hayalimizi hediye eden TOGG'da emeği geçenler başta olmak üzere hepimizin Cumhuriyet Bayramınız kutlu olsun.