Eczacıbaşı Topluluğu Başkan Yardımcısı Faruk Eczacıbaşı'nın kurucuları arasında yer aldığı Türkiye Bilişim Vakfı'nın (TBV) kuruluş çalışmalarının henüz Türkiye'de internetin olmadığı zamanlarda başladığını biliyor muydunuz?
Ben, bilmiyordum.
Aynı zamanda TBV Başkanı olan Faruk Eczacıbaşı vakfın yeni vizyonunu paylaşırken, kuruluş yıllarına gitti. Beyoğlu Galata'da, içindeki sanat eserleriyle adeta bir müzeyi andıran evinde, bir grup gazeteciyle buluştuğumuz Eczacıbaşı, "Dünyada internet diye bir şey var, her şeyi değiştirecek. Türkiye'ye geldiğinde biz de buna hazır olalım dedik ve TBV'yi kurduk. Şimdi aradan geçen yaklaşık 30 yıla bakınca hakikaten vizyoner bir adımmış" sözleriyle o dönem hangi düşünceyle yola çıktıklarını anlattı.
TBV'nin bugüne kadar kat ettiği mesafeyi, verdiği ödülleri ve ilham oldukları teknolojileri aktardıktan sonra, dünyadaki değişimin nasıl da hızlandığına dikkat çekti. Sözü TBV'nin 2021'de yeniden tanımladıkları misyonuna getiren Eczacıbaşı şöyle devam etti: "Bugün, endüstrinin tüm hikayelerinin eskidiğini görüyoruz. Herkes kendi hikayesini çivilemeye çalışıyor. Ve bizim de Türkiye olarak bu hikayeye hakkımız olan imzamızı koymamız lazım. Biz TBV olarak ülkemizin bu yolculuğunda destek amacıyla çalışmalarımızı iyilik için teknoloji (Technology For Good) anlayışıyla yürütüyoruz. Ben buna hayırlı teknolojiler, yani herkesin hayrına olan işler diyorum."
Eczacıbaşı daha sonra 'hayırlı teknoloji' ifadesini TBV'den ödül alan iki gencin hikayesini anlatarak biraz daha genişletti: "Tarım ve Orman Bakanlığı'nda çalışan 2 genç, geliştirdikleri bir teknoloji ile TBV'den teknoloji ödülü aldılar. Ancak ödül törenine kendileri değil, daire başkanı geldi. Bu iki gencin emeklerinden söz ederek teşekkür etti. Ardından bu iki gence daha çok araştırma imkanı sundu ve tabi ki terfi ettiler. Sonunda da bu iki gencin çalışmalarıyla orman yangınları için erken uyarı sistemi geliştirildi. Bu iki gençle hala irtibatımız var ve TBV'den aldıkları ödülün orman yangınları erken uyarı sistemini geliştirmelerinde büyük bir payı olduğunu her zaman söylüyorlar. Biz de hayırlı bir teknolojinin gelişmesinde bir katkımızın olduğunu bilmekten büyük bir mutluluk duyuyoruz."
Zaman zaman gündeme gelen beyin göçü meselesine de değinen Eczacıbaşı, TBV'nin Chicago Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ufuk Akçiğit'in liderliğinde yeni bir araştırma yaptığını duyurdu. Eczacıbaşı'nın anlattığına göre 'Beyin Göçünden Beyin Gücüne: Yurtdışındaki Türk Bilim insanların Analizi' araştırması için yapay zeka kullanıldı. Tüm Türkçe isimlerin yüklendiği bir sistemde, dünya çapındaki tüm bilimsel çalışmalar tarandı. Böylelikle Türkiye ve yurtdışındaki bilinen, bilinmeyen tüm Türk bilim insanları tespit edilerek bir veri seti oluşturuldu. Şimdi bu veri seti üzerinden Türk bilim insanlarının çalışmalarına ilişkin detaylı analizler yapılıyor. Bilimde yayılma etkisine (spillover efect) işaret eden Faruk Eczacıbaşı, "Beyin göçüne ağlamalı mıyız yoksa beyin gücüne dönüştürecek bir fırsat olarak mı bakmalıyız, bu çalışmanın sonuçlarına göre daha net değerlendirebileceğiz" diyerek sözlerini tamamladı.
Zaman ve mekan bağımsızlığının metaverse'e kadar gittiği günümüzde göç eden beyinlerimizi, beyin gücüne neden dönüştürmeyelim!