Nobel Ödüllü ekonomi profesörü Muhammed Yunus'un Bangladeş'te kurduğu Graamen Bank'ın 10 milyona yakın üyesi var. Müşterilerine üye demeyi tercih eden bankanın sloganı da çok ilginç. Para-banka ilişkisine tersten bakan cinsten;
Fakirlerin Bankası...
Muhammed Yunus, dün Turkuvaz Medya'nın INBUSINESS Dergisi öncülüğünde hayata geçirdiği Küresel Umut Festivali'nin 'Sıfır Açlık, Sıfır Yoksulluk' webinarının konuğuydu. Yaklaşan Ramazan Bayramı'nı kutlayarak söze başlayan Muhammed Yunus, sonrasında insanlığın uzun yıllardır çektiği acıların pandemiyle katlanarak büyüdüğüne ve bayramın da maalesef bu acıların gölgesinde yaşanacağını hatırlattı.
Yunus'un kast ettiği sadece ölüm ve hastalığın verdiği acılar değildi. Bencilliği, pandemide daha da artan açlık ve yoksulluktan daha büyük bir sorun olarak tanımladı. Hükümetlerin, şirketlerin aşının paylaşımı, üretimi ve patentlerin serbest bırakılması konusundaki tutumlarına dikkat çekti.
Muhammed Yunus, açlık ve yoksullukla mücadeleye, mikro kredi gibi bir finansal buluşla katılan dünya çapında önemli bir ekonomist. Açlık ve yoksulluk konusunda konuşabilecek belki de en etkili isimlerden biri. Pandemiyi, dünyayı yok olmaya götüren yanlış yoldan dönmemiz için bir fırsat olarak değerlendiren Muhammed Yunus'un önemli mesajları şöyle:
*Pandemide dünya gelir haritası ne yazık ki daha da kötüleşti. Fakirler daha fakir, zenginler daha da zenginleşti.
Ancak bu sürdürülebilir bir durum değil. Dünyayı yok olmaya götürür.
Herkesin başkası için çalışması aslında yanlış bir ekonomik yapılanmadır.
Çünkü insanoğlu girişimcidir. Binlerce yıl boyunca insanlar hep kendi işlerinde çalıştılar, buluşlar yaptılar. Başkası için çalışmanın geçmişi çok eski değil ve bu model sürdürülebilir değil.
Eğitim sistemimizi insanları iş aramaya hazırlamak yerine, girişimci olmaya motive edecek şekilde geliştirmeliyiz.
İnsanoğlunun bencil olduğunu biliyorduk ama boyutlarını kestiremiyorduk.
Bakınız aşıyla ilgili yaşananlara. Bugün sadece bazı hükümetler ve aşı şirketleri patentleri serbest bırakmadığı için tüm dünyada insanlar ölümle pençeleşiyor. Bencillikte bundan daha ileri bir nokta olabilir mi? Hastalıktan korunmanın yolu var; aşı ama formülü paylaşılmıyor.
Eğer insanlık intihar etmek istemiyorsa, bu bencilliği bırakmalı, serveti tabana yaymanın yolunu bulacak yeni bir ekonomik sistem geliştirmeli.
Geldiğimiz nokta bir kez daha gösteriyor ki yanlış bir ekonomi süreci tasarladık ve yanlış sonuçlar elde ettik.
Şimdi bu yoldan daha iyi bir dünya için geri dönmeliyiz. Bazıları endüstri 4.0'dan bahsediyor, robotlardan, öğrenen makinalardan konuşuyor. Pandemi sonrası için kuracağımız yeni dünyada ne tarz bir teknolojiye ihtiyacımız olduğunu iyi belirlemeliyiz. Kuracağımız bu yeni dünyaya ben '3 Sıfır Dünya'sı diyorum. Sıfır karbon, sıfır servet odaklanması ve sıfır işsizlik.