Birçoğumuzun günlük yaşamını olumsuz etkileyen ortak bir sıkıntısı var: Bel ağrısı. Hayatınızın bir döneminde yaşamış veya şu sıralar yaşıyor olabilirsiniz. Bugüne kadar hiç yaşamadıysanız çok yüksek bir olasılıkla gelecekte yaşayacaksınız. Uzmanlara göre her yüz kişinin sekseninden fazlası hayatlarının bir döneminde mutlaka bel ağrısı yaşıyor. Bel ağrınızın arkasında çok farklı nedenler olabilir. Bel ağrısına neden olabilecek bu sebepleri gelin birlikte inceleyelim.
AĞRI HANGİ DURUMLARDA TETİKLENİYOR?
Bel ağrısının bu kadar yaygın olmasının en büyük nedeni vücut ağırlığının çoğunun bel bölgesinde taşınıyor olması. Yani bu bölge çok fazla baskıya maruz kalıyor. Bununla birlikte hareket etme şeklimiz de bel sağlığını etkiler.
Omurgayı hareket ettirmeye ve korumaya yardımcı olmak için birçok kas, bağ ve tendon birlikte çalışır. Aralarında disk adı verilen jel benzeri yastıklar bulunan 24 küçük kemikten oluşan omurganın kendisi de birçok parçadan oluşur. Dolayısıyla, bu parçalardan biri kontrolden çıktığında; ağrı, sertlik, uyuşukluk ve günlük aktiviteleri yapamama durumu yaşayabilirsiniz. Acı içinde eğilmemize veya adım atmaya korkmanıza neden olabilecek bel ağrınızın hangi durumlarda nasıl tetiklenebileceğini belirlemeniz, ağrınız üzerinde kontrol sahibi olmanıza yardımcı olabilir.
EN ÖNEMLİ NEDEN HAREKETSİZ YAŞAM TARZI
Bel ağrısının en yaygın nedenlerinden biri hareketsiz yaşam tarzı. Özellikle bütün gün bilgisayar başında oturmanızı gerektiren bir işiniz varsa gününüzün büyük bir bölümünü aynı pozisyonda oturarak geçirdiğiniz anlamına geliyor. Maalesef bu tür hareketsiz bir yaşam tarzının, nedeni tam olarak açıklanamasa da kronik bel ağrısı, sakatlık ve ölüm riskinizi artırabileceği düşünülüyor. Hareketsizliğin kronik bel ağrısı üzerindeki etkisini açıklayan bir teoriye göre; kalçalar, koltuğa çok uzun süre yapışık kaldığında, beli destekleyen ve omurganın basıncını azaltan çekirdek kasları kamburlaştırma ve yetersiz kullanma eğilimindeyiz.
Benzer şekilde, yanlış duruş da bel ağrısına neden olabilir veya daha da kötüleştirebilir. Bu sadece oturmak veya eğilmek anlamına gelmez. Kötü duruş, ayakta dururken tek bacağınıza yaslanmayı veya poponuz daha dışarıdayken yürümeyi ve belinizin alt kısmında bir kavis oluşmasını da içerebilir. Bu duruşlar anlık olarak kötü olmasa da bu pozisyonları uzun süre boyunca korumak, bel omurgası çevresindeki kaslar ve bağlar üzerindeki gerilimi artırabilir.
AĞIR EŞYALARI KALDIRMAYIN
Evdeki o ağır eşyayı yerinden oynatmaya çalışırken beline ağrı saplanan kişi siz misiniz? Siz değilseniz de mutlaka etrafınızda bu durumu yaşayan olmuştur. İnsanların yanlış biçimde eşya kaldırırken veya beline çok fazla gerilim uygulayan bir yükü taşırken kasları ve bağları zorlaması çok yaygındır. Bazı durumlarda sırt ağrısının nedeni hareketsizlik değil, düzenli olarak yaptığımız aktiviteler de olabilir. Bu, özellikle ağır nesneleri kaldırmalarını gerektiren bir işi olanlar arasında yaygındır. Yeterince dinlenmeden ağır nesneleri tekrar tekrar kaldırmaya devam ettiğinizde, hareketi gerçekleştirmek için gereken kaslar yeterince verimli çalışmayabilir, bu da hatalı mekaniklere ve potansiyel olarak yaralanmalara neden olabilir.
BAZI HASTALIKLAR BEL AĞRISINA NEDEN OLABİLİR
Her ne kadar beli ağrıyan herkesin aklına ilk gelen fıtık olsa da aslında bu bel ağrısının nadir nedenlerinden biridir. Omurlarımız arasındaki diskler yaralanmaya, aşınmaya ve yıpranmaya tabidir. Yaşlandıkça, bu diskler kurur, sertleşir ve bazen şişerek komşu sinir köklerini tahriş eder. Travmatik kazalar ve ani hareketler de diske çok fazla baskı uygulayabilir ve diskin yırtılmasına, dışarı çıkmasına ve ağrı oluşturmasına neden olabilir. Fıtıklaşmış disk semptomları değişkenlik gösterse de, insanlar bacaklarından aşağı vuran ağrı yaşayabilirler.
Skolyoz, omurganın anormal şekilde eğrilmesine neden olan bir hastalıktır. Skolyozun bilinen bir nedeni yoktur ve özellikle bel ağrısı için yaygın bir kaynak değildir, ancak etkisi olabileceği düşünülüyor.
Osteoporoz ve osteoartrit gibi bazı hastalıklar da bel ağrısına neden olabilir. Osteoporoz, kemiklerin zamanla zayıflamasına ve kırılgan hale gelmesine sebep olduğundan potansiyel olarak omurgada kırılmalara yol açabilir. Osteoartrit ise koruyucu kıkırdakları parçalayan ilerleyici bir eklem hastalığıdır. Bazı durumlarda bel bölgesindeki kanserli bir tümör de bel ağrısına neden olabilir.
6 HAFTADA GEÇMİYORSA DOKTORA BAŞVURUN
Bel ağrısı çekiyorsanız hemen endişeye kapılmayın. Ağrının kendi kendine geçme ihtimali oldukça yüksektir. Çoğu durumda istirahat, ısı, buz veya ağrı kesici ilaçlar yardımcı olur. Ağrıyı şiddetlendirebilecek hareketlerden kaçınmanız, aynı zamanda aktif kalmaya çalışmanız da önemli. Uzun süre yatmamaya da özen gösterin. Bu durum, omurga çevresindeki kaslar zayıflamaya ve tonunu kaybetmeye başladığından, sırt ve bel ağrılarını daha da kötüleştirebilir. Ayrıca çalışma alanınızı vücudunuzun ihtiyaçları için daha iyi hale getirmeyi deneyin ve bunun yardımcı olup olmadığını değerlendirin. Sırt ve bel ağrınız 6-12 hafta içinde düzelmezse ilk yapmanız gereken doktora görünmek olmalı.
ACİL DURUMLAR
Bazen hiç beklemeden, acilen doktora başvurmanızı gerektiren durumlar da var. Bunlar;
Araba kazası veya düşme sonrası başlayan ağrılar
Kansere veya kanser geçmişine sahip olmak
Tuvalete çıkmakta güçlük çekmek veya idrarı veya dışkıyı tutamamak
Bacak zayıflığı veya uyuşma gibi nörolojik işlev bozukluğu yaşamak
Kasık bölgesi çevresinde duyu kaybı
Sırt ağrısıyla ilişkili ateş görülmesi