Şimdilerde yeni bir soru akıllara takılmaya başladı, aşı olan kişi virüsü yayabilir mi? Dünyada ve ülkemizde Covid-19'a karşı aşılama çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor. Bir yandan yeni normal sürece ayak uydurmaya devam ediyor, bir yandan da eski normal günlere dönmeyi iple çekiyoruz. Bu süreçte aşı olanlar normal yaşama dönmek için artık hazır olduklarını düşünebilirler ancak süreç bu kadar kolay işlemiyor. Alıştığımız normal yaşama ne zaman döneceğimiz konusunda net bir şey söylemek zor. Uzmanlara göre en azından normal hissine geri dönmek için nüfusun en az yüzde 85'inin aşılanması ve sürü bağışıklığının oluşturulması gerekiyor.
ORTADAN KALDIRMIYOR
Herhangi bir bulaşıcı hastalık karşısında yeterli sayıda insan hastalanır ya da aşılanırsa sürü bağışıklığı denilen durum sağlanabilir. Ancak Covid-19 ölümcül olabileceğinden doğal sürü bağışıklığının sağlanmasını beklemek olası bir seçenek değil. Zira dünyada 3 buçuk milyona yakın kişi koronavirüs nedeniyle hayatını kaybetti. Bu yüzden aşı ile toplumsal bağışıklık sağlanması tek seçenek. Ülkemizde 1. aşama aşılamaları tamamlandı, 2. aşamada ise neredeyse yarıya gelindi. 18 yaş üstü tüm yetişkinlerin kısa sürede aşılanabilmesi için süreç hızla devam ediyor. Aşılar Covid-19'a karşı korumaya yardımcı olsa da gündemde bir başka soru var. Aşılanan kişiler Covid- 19'u bir başkasına yayabilir mi? Uzmanlara göre bu soruya kesin bir cevap vermek mümkün değil. Aşı, Covid-19 yayma riskini azaltsa da vaka sayıları üzerinde nasıl bir etkiye sahip henüz belirlenebilmiş değil. Uzmanlar aşılanan kişilerin bulaştırma riskinin azalsa da tamamen yok olmayacağını düşünüyor.
ÖNLEMLERE UYMAYA DEVAM
AŞILARIN klinik denemeleri semptomatik hastalıkların önlenmesine yönelik yapıldı, yani çalışmalar asemptomatik vakaları içermiyordu. İlk veriler, aşıların hiçbir belirtisi olmayan kişilerin Covid-19'u yaymasını önlemeye yardımcı olduğunu gösterse de daha fazla insan aşılandıkça daha farklı verilerin ortaya çıkması uzmanların net söylemlerden uzak durmasına neden oluyor. Dolayısıyla, daha detaylı ve net veriler aksini kanıtlayana kadar, aşılanan kişilerin belirti yaşamadan Covid-19 geçirme ve virüsü yayma olasılığı var. Aşılandıktan sonra virüse maruz kalındığında bağışıklık sistemi yüksek oranda virüsle savaşır, ancak bir miktar çoğalmasına da izin verebilir. Bu durumda belirti görülmese bile kaçınılmaz olarak kişiden kişiye virüs geçer. Aşının bağışıklığı devreye sokması birkaç haftayı bulabileceğinden bu süreçte enfekte olabilir ve virüsü yayabilirsiniz. Yani sırf aşı olduğunuz için maske-mesafe-hijyen önlemlerini bir kenara bırakmayın. Kendinizi olmasa bile başkalarını riske atabilirsiniz.