Covid-19'a karşı aşı çalışmaları başladığında, üretilecek aşıların mutasyonlar karşısında ne kadar etkin olacağı tartışma konusuydu. Uzmanların verdiği ilk bilgiler, koronavirüs aşılarının mutasyonlar karşısında da etkili olacağı yönündeydi. Ancak koronavirüs'ün kötü sürprizlerinin bitmediği yeni varyantlarla ortaya çıktı. Virüsün genel yapısında meydana gelen değişiklikler mutasyona, mutasyon ise yeni bir virüsün gelişmesine neden oldu. Şimdi aşı üreticileri daha bulaşıcı olan koronavirüs varyantlarına karşı aşıların etkinliğini sağlamak için çalışıyor.
GÜÇLENDİRİCİ DOZ
İki doz olarak ayarlanan Pfizer, Moderna ve Johnson&Johnson aşılarının yeni varyantlar karşısında ne kadar etkili olacağı Covid-19 gündeminin en üst sırasında yer alıyor. Bu sebeple hem Pfizer hem de Moderna, iki dozluk aşılarının üzerine üçüncü dozunu test ediyor. Şubat ayı sonunda Pfizer, aşının ilk dozunu altı aydan daha uzun süre önce alan bazı kişilerde üçüncü bir takviye dozu üzerinde çalıştığını duyurdu. Çalışmalarla Covid-19'a neden olan koronavirüsün, ortaya çıkan ve gelecekte ortaya çıkması muhtemel varyantlarına karşı önlem alabilmek. Şirket oldukça bulaşıcı olan Güney Afrika varyantını hedef alacak yeni, "varyanta özgü aşı" olasılığını da araştırıyor. Moderna ise Güney Afrika varyantına özgü aşıyı tamamladığını duyurdu. Şirket, Faz 1 klinik denemelerine de başladı. Yeni aşının daha önce aşılanmış kişilerin bağışıklığını desteklemek için güçlendirici doz olarak kullanılması planlanıyor. Pfizer ve Moderna aşıları, haberci RNA (mRNA) teknolojisini kullanıyor. mRNA aşılarının oluşturduğu antikorların ne kadar kalıcı olduğu hâlâ araştırılıyor. Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'ne göre her iki aşı hakkında da daha fazla veriye ihtiyaç var ancak mevcut çalışmalar antikorların en az 6 ay kalıcı olduğu yönünde. mRNA'dan farklı bir teknoloji kullanan Johnson&Johnson aşısı ise yeni varyantlara yönelik çalışmalardan çok aşı ile bağlantılı olduğu düşünülen kan pıhtısı raporlarıyla gündemde. Öyle ki Amerika'da aşının kullanımı geçici olarak durduruldu ve Johnson&Johnson aşısının geleceğini belirleyecek titiz bir soruşturma yürütülüyor.
TEK SAVUNMAMIZ MEVCUT AŞILAR
Aşı üreticisi şirketlere göre, insanların üçüncü doz aşı olması gerekecek. Uzmanların ilk görüşleri de bu tezi destekler nitelikte. Klinik denemelerde oldukça yüksek oranda başarılı olan aşılar hızlı yayılan varyantlardan önce geliştirildi ve varyantlar karşısında aşıların başarı oranlarının düşmüş olma ihtimali var. Varyantların yeni ortaya çıkmış olması nedeniyle uzmanlar, Covid-19'dan korunmak için ek doza ihtiyaç duyulup duyulmayacağını net olarak söyleyemiyor. Net olarak söyleyebildikleri tek şey, koronavirüs ve varyantları hakkında daha fazla bilgi edininceye kadar mevcut aşıların önemli bir koruma sağlayacağı.