Mesafeyi korumak, koronavirüsün yayılmasını önlemek için dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri. Maske kullanmaya, mümkün olduğunca kapalı ortamlardan ve kalabalıklardan kaçınmaya özen gösteriyoruz ancak bazen 1.5 metrelik mesafeyi korumak çok da kolay olmayabiliyor. Peki, başka biriyle kapalı bir ortama girmeniz gerektiğinde (mesela taksi kullanacaksınız) Covid-19 riskini en aza indirmek için ne yapmanız gerektiğini biliyor musunuz? Özel ulaşım aracı kullanmak toplu taşıma araçlarına göre daha az riskli görünebilir. Ancak hem yolcunun, hem de sürücünün risk oranını düşürdüğü pek de söylenemez. Nihayetinde yolcu ve sürücü arasındaki mesafe az ve kapalı ortamda bulunuyorlar.
ARKADAN ÖNE İLERLİYOR
İşte böyle bir durumda havadaki parçacıkların nasıl hareket ettiği Science Advances dergisinde yayımlanan bir araştırmayla ortaya kondu. Araştırma için saatte 80 km. hızla hareket eden klimalı bir arabanın içindeki hava akışını modelleyen bilgisayar simülasyonları kullanıldı. Simülasyonda, bir sürücü ve sağ arka koltukta bir yolcu yer aldı. Araştırmacılar, hareket halindeyken havanın normalde arabanın dışından dolaşmasının arabanın içinde bir basınç oluşturduğunu keşfettiler. Öndeki hava basıncının, arkadaki hava basıncından biraz daha düşük olduğu, bu nedenle, arabanın içinde dolaşan havanın genellikle arkadan öne doğru aktığı görüldü. Araştırmacılar ayrıca, farklı camlar açık ve kapalıyken partiküllerin hareketiyle birlikte arabanın içindeki hava akışını da simüle ettiler. Sonuçta kaçınılmaz olarak en riskli ortam tüm camlar kapalıyken ortaya çıktı. Araç içinde bir kişi tarafından dışarı verilen virüs yüklü olduğu varsayılan partiküllerin yaklaşık yüzde 10'unun diğer kişiye ulaşabildiği belirlendi. Bu da demek oluyor ki araçtaki ikinci kişi partikülleri soluyup hastalığa yakalanabilir. Tüm camların tamamen açık olduğu bir diğer simülasyonda ise partiküllerin yaklaşık yüzde 2'sinin diğer kişiye ulaşabildiği görüldü. Yani araç içinde tüm camların açık olması farklı hava akış yolları oluşturuyor ve riski oldukça düşürüyor.
OTOMOBİLİNİZİN İÇ YÜZEYLERİNİ SIK TEMİZLEYİN
Havaların soğuk olduğu zamanlarda araçtaki tüm camları açmak pek de mümkün olmaz. Araştırmacılar bu durumu da göz önüne aldıklarında ilginç bir keşif yaptılar. Araç içindekilerin oturdukları yerin karşısındaki camları açması (bu senaryoda sağ ön ve sol arka cam) sürücü ve yolcu arasında koruyucu bir hava akımı oluşturuyor. Camların kısmen açık olması durumunda ise sonucun ne olacağı konusunda henüz net bir veri elde edilemedi. Ancak kişisel görüşüm, kısmen de olsa ortamın havalanıyor olması, olası virüs yüklü damlacıklara maruz kalmanızı azaltacaktır. Yapılan bu ve buna benzer çalışmaların sonuçları elbette önemli ancak unutmamanız gereken bir nokta var: Risk olasılığının düşük olması sizi korumaz. Bu sebeple kişisel ya da ticari araç fark etmeksizin sık dokunulan yüzeyleri temizleyin ve dezenfekte edin. Araçtaki kişi sayısını yalnızca gerekli olanlarla sınırlandırın. Araç havalandırmasını devridaim dışı ayarda tutun ve mutlaka maske kullanın.