Yeni koronavirüs salgını sonrası ortaya çıkan tat ve koku kaybı, hastalığı yaşayan pek çok kişide görülen bir durum. Virüsün burun kanallarında çoğalması, iltihaplanmaya ve tıkanıklığa neden olması ile duyuları bastırabiliyor. Hatta bu süreçte koku alamadığını fark edip test yaptırarak Covid-19'a yakalandığını öğrenenler de var. Tat ve koku duyuları birbirleriyle bağlantılı olduğu için çoğunlukla her iki duyu birlikte kaybolur. Yaşamımızı önemli kılan beş duyumuzdan ikisini bir anda kaybetmek ne kadar da can sıkıcı. Bu stresli durumdan bir an evvel kurtulmak isteyenler ilginç yollara başvuruyor. Son günlerde sosyal medyada dolaşan bazı videolarda yanık portakal yiyerek kayıp duyularını geri getirmeye çalışanlar görmeye başladık. Peki, gerçekten işe yarıyor mu?
ESMER ŞEKERLE BİRLİKTE
Journel of Internal Medicine'da Ocak 2021'de yayımlanan bir araştırma ile Covid-19 hastalarında tat ve koku kaybının düzelme hızı incelendi. Çalışmada 22 Mart–3 Haziran 2020 tarihleri arasında Avrupa'daki 18 hastaneden 2.581 hasta gözlemlendi. Sonuç olarak hastaların yaklaşık yüzde 86'sının tat ve koku kaybı yaşadığı bulundu. Tat ve koku kaybı yaşayanların yüzde 24'ünden fazlasının enfeksiyondan 60 gün sonra tat ve koku duyularını geri kazanmadığı, altıncı aydan itibaren ise hastaların yüzde 5'inde tat ve koku kaybının devam ettiği görüldü. Hastalığa yakalanıp tat ve koku duyusunu biran önce geri kazanmak isteyenlerin şu sıralar en çok başvurduğu yöntem; yanmış portakal yemek.
Sosyal medya, açık ateşte bir portakalı yakıp, kabuğunu soyduktan sonra esmer şekerle birlikte yemenin tat alma duyusunu geri getirdiğine dair ifadelerle dolu. Bu tarifi deneyenler arasında işe yaradığını söyleyenler kadar hiç işe yaramadığını ifade edenler de var. Uzmanlarsa bu yöntem karşısında ikna olmuş değil. Tat duyusu kaybının Covid-19'la bağlantılı koku duyusu kaybının ardından gelmesi nedeniyle, koku alma duyusu hâlâ yokken tat alma duyusunun hızlı bir şekilde geri gelmesi pek olası değil.
HURAFELERE İNANMAYIN
Covid-19 dahil neredeyse tüm hastalıklar için internette farklı hurafeler dolaşıyor. Yanmış portakal yemek de bunlardan biri gibi görünüyor. Sağlığınız söz konusu olduğunda kendinizi uzmanlardan başkasına emanet etmeyin. Sağlığınıza dönüşü olmayacak şekilde zarar verebilirsiniz. Tat ve koku duyusunu geri getirmek için uzmanlar ne diyor derseniz ilk öneri; duyuların kendiliğinden geri gelmesini bekleyin. Zira koku duyusunu geri getirmek amacıyla burun yollarındaki şişmeyi ve iltihaplanmayı azaltabilecek steroid tedavileri denendi ancak sonuç alınamadı. Koku duyunuzun geri gelmesini beklerken de desteklemek amacıyla koku eğitimi deneyebilirsiniz. Elbette Covid-19 ve etkileri üzerine sürekli araştırmalar yapılıyor ve bu konu hakkında da yeni bilgiler edinilebilir. Tat ve koku kaybıyla yaşarsanız ilk olarak doktora başvurun. Ayrıca yine de portakal yemek istiyorsanız tabii ki yiyin. C vitamini her zaman gerekli. Sadece hızlı bir düzelme için umutlanmayın.