Son yılların trend konularından biri olan inflamasyonu (iltihap), bağışıklık sisteminin yaralanma, kesik, tahriş veya virüs gibi dışarıdan gelen saldırılara karşı sergilediği bir saldırı mekanizması olarak düşünün. Başka bir tabirle, vücut dışarıdan bir tehdit algıladığı zaman şişkinlik, sıvı birikimi ve kızarma olarak tepki vermeye başlıyor. İnflamasyon oluştuğunda, kimyasallar vücudun beyaz kan hücrelerinden kana karışarak ya da dokuları etkileyerek yabancı maddeleri atmaya çalışırlar. Bu kimyasalların salınımı o bölgeye doğru kan akışını çoğaltarak bölgede kızarıklık ve ısı oluşumuna sebebiyet verir.
Bazı anlarda da şişmeler meydana gelir. Meydana gelen süreçte sinirler de etkilendiğinden ağrı da oluşur.
Peki inflamasyon etkileri nelerdir, çeşitleri var mıdır? Etkilerini azaltmanın yolları nedir? Bu haftaki yazımda konuyla ilgili tüm detayları bulabilirsiniz…
İNFLAMASYONUN BAŞLICA BELİRTİLERİ
Fazla kan akışı sonucu o bölgede normale göre daha fazla kan bulunduğundan kızarıklık ve sıcaklık artması yaşanır
İltihaplanan bölgede yer alan sinir uçlarının hassaslaşması sonucunda dokunma ile acının oluştuğu görülür
Ağrıdan kaynaklanan hareket kısıtlanması ve bölgede şişlik meydana gelir
Bölgede şişlik ve acıdan dolayı hareket kısıtlanması yaşanır.
İNFLAMASYONUN TÜRLERİ
Muhtemelen parmağınızı kestiğinizde ya da dizinizi yaraladığınızda ortaya çıkan akut türe daha çok aşinasınızdır.
Akut inflamasyon genellikle kısa sürede birden başlar ve yine kısa sürede iyileşir. Akut iltihabın başlıca belirtileri iltihaplı olan organın çalışmaması, sıcaklık, şişlik, ağrı ve kırmızılıktır.
Bununla birlikte, akut iltihapta herhangi bir hücre ve doku ölümü yoksa iyileşme süreci daha kısa ve kolaydır.
İnflamasyonun kronik hale gelmesi alerjik rahatsızlıklarda ve vücut direncinin az olduğu hastalarda daha sık görülür.
Normalde az miktarda inflamasyon vücudumuzu çeşitli darbe ve hastalıklara karşı korurken, kronik iltihaplanma fazlalaştığında, bu durum çeşitli hastalıkların sebebi olarak karşımıza çıkabiliyor. Yani inflamasyonun azı karar, çoğu zarar diyebiliriz.
KRONİK İNFLAMASYONUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bağırsaklarda oluşan gaz, ishal ve hazımsızlığı beraberinde getiren sindirim sistemi problemleri,
Bağışıklık sisteminin daha hassas ve duyarlı hale gelmesi sonucu farklı maddelere karşı oluşan alerji problemleri,
Kaşıntı, kızarıklık, şişkinlik sonucu oluşan deri bulguları
Çok çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilecek kronik yorgunluk da inflamasyon belirtisidir.
Bununla birlikte inflamasyon; beyin kanaması, kalp hastalığı, kanser ve hatta bilim insanlarının son zamanlarda inflamasyonun beyin üzerindeki bağlantılarını incelerken, üzerinde yoğunlaştığı Alzheimer'a bile neden olabiliyor.
2017 yılında yayımlanan bir çalışmada, orta yaşlarda belirli inflamasyon belirtilerine sahip kişilerde daha ilerleyen yaşlarda hafızada zayıflık, beyin büzülmesi görülmüştür. Araştırmacılar orta yaşlarda inflamasyon belirtileri gördüğü yaklaşık bin 600 kişide 25 yıl sonra beyin taraması ve bir çeşit hafıza testi yaptılar. Yüksek inflamasyon belirtileri olmayan kişilerle karşılaştırıldığında, üç veya daha fazla belirtiye sahip olan kişilerde yapılan bellek testinde daha düşük puan aldıkları ve Alzheimer hastalığı ile ilişkili beynin diğer kısımlarında yaklaşık yüzde 5 oranında büzülme görülmüştür.
Ancak yapılan bu çalışma sadece gözlemsel olduğundan; inflamasyonun direkt beyin büzülmesine veya zayıf belleğe neden olduğunu kanıtlamaz.
ŞİŞİKİNLİK VE İNFLAMASYON
Şişkinlik ve inflamasyon arasındaki farkı yakalamak bizi biraz olsun zorlar. Çünkü benzer belirtiler yaşanır ve genel olarak biz de bu belirtilerin hazımsızlıktan dolayı oluştuğunu düşünürüz. Ancak inflamasyonların temelinde yatan nedenler daha önemlidir. Vücudumuzda şişkinliğin oluşumu ise daha çok hazımsızlıktan dolayıdır. Yanlış beslenme, obezite, hareketsizlik ve yaşamın birçok yönünde ortaya çıkan stres kronik iltihaplanmaya destek verir. Bunlardan birinden bile kurtulmak daha sağlıklı bir yaşam için iyi bir başlangıç olarak kabul edilir.
SİGARADAN VE STRESTEN UZAK DURUN!
Uzmanlar, inflamasyonun sağlığımızı nasıl etkilediği üzerinde halen çalışmalarını devam ettirirken, inflamasyon etkilerini azaltmak için çeşitli adımlar atmanın hem kalbinizi, hem de vücudunuzun geri kalan kısmını korumak adına mükemmel bir sonuç oluşturacağını bilmeliyiz. Sigara içmek, inflamasyon sürecini kötü etkiler. Oluşan kronik iltihap kaynağını artırabilir ve büyüyen bu iltihap plağının patlame ihtimali oluşur. Bu da kalp krizine neden olan tıkanıklığa sebebiyet verebilir.
AKTİF BİR YAŞAM SÜRÜN
YAPILAN araştırmalar gösteriyor ki haftanın beş günü yapılan 30'ar dakikalık orta dereceli egzersiz, inflamasyon seviyesini yüzde 12 oranında azaltabilir. Özellikle kardiyo türü sporların vücuttaki inflamasyon üretimini azalttığı bilinmektedir.
TON BALIĞI VE CEVİZ TÜKETİN
İnflamasyonu ve inflamasyonun etkisiyle oluşan pek çok hastalık riskini azaltmak için omega 6–omega 3 dengesini koruyun. İnflamasyon etkilerini artırdığı bilinen margarin, ayçiçek yağı ve fast food ürünlerinde bulunan omega 6 yağlarını minimum seviyeye indirin ya da bu yağdan uzak durun. Onun yerine inflamasyon etkilerini azaltan ve ton balığı, ceviz, zeytinyağı, somon gibi omega 3 zengini besinler tüketin. Omega 3 gibi E ve C vitaminlerinin de kronik inflamasyon riskini azalttığını gösteren çalışmalar yer almaktadır. Sebze ve meyvelerde bulunan polifenoller ise iltihap sorununa yardımcı oluyor. Burada özellikle yeşil yapraklı sebzelerin öneminin altını çizmekte fayda var. Kalp hastalıkları ile bağlantılı inflamasyonu azaltan doğal bileşik fitokimyasalları içerir.
UYKUYA DİKKAT!
Beslenmenizde antioksidanlara yer verin. Bitter çikolata, çilek ve üzüm gibi antioksidan açısından zengin besinlerin de yararlı olabileceği belirtilmektedir ve bunları beslenme listenize eklemeniz önerilir. Her gece en az altı saat uyumuyorsanız vücudunuzun inflamasyona ne kadar yatkın olabileceğini bilmeniz gerekir.
YEŞİL ÇAY TÜKETİN
Yeşil çayın sağlığınıza pek çok yarar sağladığını hepiniz çok iyi biliyorsunuz ki içerdiği antioksidanların inflamasyon üzerinde azaltıcı etkisinin olduğu bilinmelidir. Araştırmalar gösteriyor ki günde dört-beş fincan yeşil çay tüketmek vücudunuz için oldukça faydalı. Her şeyden önce stresten uzak durun. Çünkü her hastalığın temelinde yatan stresin inflamasyonda da rol oynadığını bilmeniz gerekir. Bu nedenle sizi stresten uzaklaştıracak, mutlu eden, hatta sizi güldüren arkadaşlarınızla daha fazla vakit geçirmelisiniz.