Sağlıklı yaşam tarzını benimsemek hayatın her sürecinde oldukça önemli. Özellikle sağlıklı bir hamilelik dönemi geçirmek istiyorsanız, birtakım alışkanlıklarınızla vedalaşmalı, sağlıklı bir yaşam planı oluşturmalısınız.
Gebelik, kadın vücudunun pek çok farklı hormona ve sistemik değişikliklere adaptasyon gösterdiği fizyolojik bir durumdur. Bu değişikliklere rağmen aslında vücudun temel ihtiyaçları ve çevresel değişikliklere verdiği yanıt pek değişken değildir. Bugünkü yazımda gebelikle ilgili merak edilen sorularınızın yanıtlarını vereceğim...
SAĞLIKLI YAŞAM PLANI OLUŞTURUN
Yapılan araştırmalar, gebeliklerin yaklaşık yüzde 50'sinin plansız gerçekleştiğini gösteriyor. Hiç beklemediği bir anda hamile kaldığını öğrenen biri için bu dönemi sağlıklı geçirmek, planlı gebelik yaşayan birine göre çok daha zor. Uzmanlar, tedbirli davranmaktan yana. Doğurganlık yaşınızdaysanız ve güvenli bir doğum kontrol yöntemi kullanmıyorsanız, her an hamile kalabilirsiniz demektir. Bu gruptaki kadınlar, sağlıklı bir yaşam planı oluşturmalı ve buna uymalıdır. Böylece plansız bir hamilelikle karşılaşıldığında bu dönemi sağlıklı geçirmek hem anne, hem de bebek için mümkün olabilir. Sağlıklı yaşam planı, sandığınız gibi diyet listelerine uymak ya da düzenli egzersiz yapmak demek değildir.
Sağlıklı yaşam planı, çevresel etkilerin zararlarından kurtulmak üzere oluşturulacak bir yaşam planıdır.
GEBELİKTE SİGARA KULLANIMI RİSKLİ Mİ?
Bir gebe asla sigara içmemeli. Hem kendisi, hem de bebeği için...
Yapılan araştırmalar, sigara içicisi olan annelerin daha sık erken doğum yaptığını göstermiştir.
Yani sigara içen bir anne, belki çok daha önce doğum yapacak ve henüz dünyaya adapte olmamış bir bebek doğuracaktır.
Erken doğan bu bebeğin solunum sıkıntısı, beslenme ve daha pek çok problemi olacaktır. Bu yüzden anne adayından sigara içiyorsa bırakması, bırakamıyorsa en azından sigara adedini azaltması ve pasif olarak sigara dumanına maruziyetini dahi önlemesi beklenmektedir. Yani ilk yapmanız gereken, varsa zararlı alışkanlıklarınızı terk etmektir.
Sigara ve alkol kullanımı bunların başında gelirken, kullandığınız ilaçların bir kısmına da veda etmeniz gerekir. Sigara kullanımı, bireysel tüketiminiz dışında da size zarar verebilir. Eminim hepiniz, sigara dumanında yüzlerce zararlı kimyasal bulunduğunu ve bu kimyasalların kansere sebep olduğunu biliyorsunuz. Bu sebeple sadece sigara içmemeniz yetmez; içilen ortamlardan da uzaklaşmanız gerekir.
Özellikle plansız gebe kalan kadınlar, hamilelik döneminde bebeklerini gerçek anlamda hissedemediklerinden korunmak için gerekli gayreti sarf etmekte yetersiz kalıyorlar. Oysa yüzlerce toksik madde barındıran sigara dumanı, solunduğunda kana karışır. Böylece kan yoluyla beslenen bebek, sigara dumanının zararlı etkilerine maruz kalır.
YORULMAK VE STRES TEHLİKELİ Mİ?
Stres, gebelikte ayrı ele alınması gereken bir durumdur. Gebelik fizyolojisi içerisinde artan hormon düzeylerine adaptasyon; anne adayının daha hassas olduğu, modunun daha değişkenlik gösterdiği bir dönemdir. Anne adayı kolay sinirlenebilir çünkü gebeliği ile ilgili gelecek kaygıları vardır. Tetkiklerinde basit bir problemin yaşanması bile hem kendisinin, hem de onun yanındakilerin moralini olumsuz etkileyebilir. Kolay kırılganlaşabilir, ağlayabilir, sebebini bilemediği bir kaygısı olabilir.
Bu, desteğe en fazla ihtiyacının olduğu dönemdir.
Stres; annenin kendi bakımını azaltmasına, tedavisini aksatmasına, olumsuz koşullarda gereksiz yere kendini suçlamasına sebep olabilir. Bütün bu sebepler nedeniyle aslında kendisi ve ailesi için zevk duyacağı bir dönemde tatsızlıklar nedeniyle anne olabilmenin mutluluğunu hissedemeyebilir.
KONSERVEDEN UZAK DURUN
Hazır gıdalar tüketilebilir mi?
Sağlıklı beslenmede doğru bilinen aslında birçok hata var. İnsanlar hazır meyve suyu tüketerek sağlıklı beslendiğini düşünüyor. Fakat meyve suyunun vücuda etkisi hakkında bir fikriniz olsa, bu düşüncenizi gözden geçirmek isteyebilirsiniz.
Hazır meyve suları, içerdikleri farklı kimyasallar ve şeker ile kan şekerini aniden yükseltebiliyor. Özellikle gebelik döneminde hazır meyve suları tüketmemekte fayda var. Yine gebelerin dikkat etmesi gereken bir diğer konu, hazır ve dondurulmuş gıdalardır. Bu maddeler örneğin konserveler, hazır yiyecekler ve diğer kutu konserveler tazeliklerini korumak için bazı koruyucu maddeler içermektedirler.
Bu maddelerin aşırı tüketimi gebelik üzerine olumsuz etki gösterecektir.
HIZLI VEYA UZUN SÜRELİ YÜRÜYÜŞ YAPILABİLİR Mİ?
Yürüyüş yapmak, yüzmek, merdiven çıkmak gibi aktiviteler yapılırken tempolu olmamasına dikkat edilmelidir. Anne adayları yorgunluk hissetmemelidir. Yorgunluk hissettirecek hızda tempolu aktiviteler, rahime giden kan akımının azalmasına sebep olur. Bunun sebebi, annenin yoğun egzersiz sırasında artan oksijen ihtiyacıdır. Kan bu durumda annenin yaşamsal diğer organlarına doğru gidecek ve rahime yani bebeğe giden kan miktarını azaltacaktır. Bu durumda bebeğe giden kan akımı ve oksijen miktarı azalır. Ayrıca gebeliğin ilk üç ayında ve son üç ayında üç kattan daha yüksek binalara merdiven ile çıkmak risk yaratabilir. Eğer düşük riski yoksa, çoğul gebelik değilse, erken doğum ihtimali yoksa; merdiven çıkıp inmenin ciddi bir yan tesiri olmaz.
HAMİLELİK ÖNCESİ HANGİ VİTAMİNLER KULLANILMALI?
Gebelik oluşmadan önce folik asit mutlaka kullanılmalıdır. Bu vitaminin eksikliği nöral tüp defekti dediğimiz bebeğin beyin dokusunun gelişimi ile alakalı oluşan bozukluklara neden olur. Bu nedenle gebe kalmadan önce en az üç ay folik asit alımı önerilmektedir.
İLAÇ KULLANIMINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Gebeliğin herhangi bir döneminde, herhangi bir nedenle ilaç kullanmadan önce mutlaka doktorunuzun görüşü alınmalı ve onun onayı olmadan ilaç kullanılmamalıdır. Gebelikte tıbbi durum ya da yakınmalar için gerektirmedikçe ilaç kullanmamak ve kullanılacak ilaçları mutlaka doktor önerisiyle kullanmak gerekir. Hemen her tıbbi durum için gebelikte kullanıma uygun bir ilaç vardır. Gebelikte fark edilmeden ilaç kullanıldığında ya da ilaç kullanımı gerektiğinde mutlaka hekim ile temasa geçilmeli, ilacın içeriği saptandıktan sonra bu kategorilere göre sınıflanmış kitaplardan uygunluğu tespit edilmelidir.