Yaz mevsiminin son günlerini yaşadığımız bu günlerde, sıcaklıklar da mevsim normallerinde seyretmeye başladı. Özellikle mevsim geçişlerinden oldukça etkilenen bağışıklık sistemi, sıcaklık değişimleri ile birlikte enfeksiyon ve hastalıklara açık hale geldi.
Birçok bulaşıcı hastalığın; hava soğuduğunda evlere, ofislere kapanılmasıyla yayıldığını unutmayın. Kapalı alanların yeteri kadar havalandırılmaması, hastalıkların kuluçkası açısından en elverişli ortamları oluşturur. Bu da yakın zamanda bağışıklık sistemini etkileyecek pek çok hastalığın ortaya çıkmasına neden olur.
Patojenler, kalabalık ortamları severler. Kalabalık, halka açık yerlerdeki ve toplu taşıma araçlarındaki yetersiz ve kötü tasarlanmış havalandırma; hava kaynaklı patojenlere maruz kalmayı artırabilir. Ayrıca daha yüksek nispi nem, kişiden kişiye bulaşan patojenlerin yol açtığı hava yoluyla taşınan damlacıkların stabilitesini de etkileyebilir. Örneğin, grip virüsünün damlacıklarla bulaşması; serin, daha nemli mevsimlerde artış gösteriyor. Birçok ülkede daha serin ve nemli havanın başlangıcı, artan nüfus birikimi ile çakışıyor ve mevsimsel etki daha da şiddetleniyor.
YETERİ KADAR D VİTAMİNİ ALIN
Birçok çalışma, vücudun tamamını kapsayan giyim tarzlarının D vitamini konsantrasyonu üzerinde olumsuz etkilere sahip olduğunu ve deri yüzeyinin güneş ışığına sınırlı maruz kalması nedeniyle D vitamini eksikliğine neden olduğunu gösteriyor. Güneş ışığından dönüştürülmüş D vitamini ihtiyacını karşılamak için kollar, bacaklar ve yüz gibi vücudun en savunmasız bölgelerinin haftada en az iki veya üç kez güneş ışığına maruz kalması, mevsim geçişleri sırasında hastalanma riskinizi azaltma açısından önemlidir. Güneş, vücudun biyolojik ve psikolojik sağlığı üzerinde olumlu etkiler sağlar. Güneş ışığının yaydığı D vitamini, iskelet sistemini güçlendirirken; romatizmal hastalıklar, iltihaplanma, osteoporoz gibi hastalıkların tedavisinde etkin rol oynar. Güneş ışığı ayrıca kalsiyum emilimini sağlar, bağışıklık sistemini güçlendirir, enerji, depresyon ve stresin azaltılmasına yardımcı olur. Güneşten tam fayda sağlamak için günde 20 dakika güneşe çıkmak yeterlidir. Bunun için tüm vücudunuzu güneşlendirmek de şart değil; sadece kol ve bacaklarınızın bir kısmının güneş görmesi, yeterli D vitamini almanızı sağlar.
UYKUYA DİKKAT!
Melatonin, sirkadiyen ve mevsimsel ritimler ile yakından ilişkili güçlü bir doğal hormondur. Sentezi çevresel ışık ve karanlık döngü tarafından düzenlenir. Melatonin, bağışıklık sisteminin düzenlenmesinde ve korunmasında etkilidir. Son yıllarda yapılan araştırmalar, melatoninin çeşitli bakteriyel ve viral enfeksiyonlarla mücadelede etkili olduğunu rapor etmiştir. Melatoninin ayrıca hem hücresel, hem de humoral bağışıklığın düzenlenmesinde rol aldığı belirtilmiştir. Hayvanların ve insanların bağışıklık sistemi üzerindeki araştırmalara göre, melatonin salgısı ve güneş ışınları arasında güçlü bir ilişki bulunmaktadır. Dolayısıyla yılın belirli zamanlarında daha belirgin hale gelen bulaşıcı hastalıkların, melatonin salgısı ile yakından ilişkili olduğu söylenebilir.
Uyku bozuklukları; gece uyuyamama, çok uyuma ve gece uyuyamayıp gündüz uyuma olmak üzere üç grupta toplanır. Elbette bu üç grup sadece birer ana başlıktır ve sebepleri birbirinden çok farklı olabilir. Uyku bozukluklarında en sık baş ağrısından şikayet edilir. Ancak yapılan araştırmalara göre; dokuz saatten daha az uyumak, bağışıklık sistemi hastalıklarını da beraberinde getirmektedir. Vücudunuzun günlük işlevlerini yerine getirebilmesi için ortalama yedi-sekiz saat uyumanız gerekir. Bu saat aralığından daha az uyuduğunuzda, vücudunuz panik moduna geçmeye başlar. Biyolojik saatinizin normal seyrinden daha aza indirilmesi; kalp atış hızının artmasına, yüksek tansiyona ve enfeksiyon kaynaklı hastalıklara sebep olabilir. Bu nedenle özellikle sonbahar aylarında uyku düzeni korunmalı, ortalama dokuz saatten az ya da fazla uyumamaya dikkat edilmelidir.
SAĞLIKLI BESLENMEYE ÖZEN GÖSTERİN
Hastalıklardan korunmak için sağlıklı beslenmek gerekir. Metabolizmayı hızlandıran, sindirim sistemini düzene sokan, vitamin ihtiyacını karşılayan, bağışıklık sistemini koruyan gıdaları tüketmeye ve bol su içmeye özen gösterin.
Limon: C vitamini deposu olan limonun faydaları saymakla bitmez. Limon suyu tüketimi sindirimi kolaylaştırır, karaciğer detoksuna yardım eder, yaşlanmayı geciktirir, metabolizmayı hızlandırır, depresyon ve kaygıya karşı pozitif etkiler sağlar, kanser hücrelerinin oluşumunu engeller ve iltihaplanmaya karşı koruyucudur. Limonda yüksek miktarda bulunan antioksidan; hücresel hasarları önler, yaşlanma kırışıklıkları ve diğer cilt sorunları üzerinde de onarıcı etkiye sahiptir. Aynı zamanda bağışıklığı artırır, tendonları, kemikleri ve kan damarlarını iyileştirir. Gün içinde içtiğiniz her bardak suya yarım çorba kaşığı limon suyu eklemek, günlük C vitamini ihtiyacının yaklaşık yüzde 20'sini sağlar.
Elma: Elma, içerdiği yoğun lif sebebiyle sindirim sistemine dost bir meyvedir. Ayrıca C vitamininden zengin oluşu sebebiyle kış aylarını hastalıklardan uzak geçirmenize de yardımcı olur. Her gün bir elma yemek, sindirim sistemini düzene sokar, böylece kilo vermenize de yardımcı olur. Elma; ayrıca soğan, sarımsak, lahana, karpuz ve karnabaharda bulunan ve vücudun bağışıklık sistemini güçlendiren kuersetin bakımından da zengindir.
Enginar: Enginarın, özellikle karaciğer sağlığı için son derece önemli olduğunu hepiniz duymuşsunuzdur. Enginar, sindirim sisteminin en iyi dostu olan liften de zengindir. Ayrıca vücudu toksinlerden arındırır.
Su: Mevsim geçişlerinde vücudu dirençli tutmanın bir başka yolu da bol su tüketiminden geçiyor. Dartmouth Tıp Fakültesi'nden araştırmacılara göre; düzenli su tüketen bireylerin bağışıklık sistemi daha güçlü. Özellikle iyi su tüketen bireyler, kansere karşı da daha dayanıklı oluyor.
Yeşil soğan: Bu mucize sebzenin özellikle gövdesinde yüksek miktarda C vitamini bulunur. Yeşil soğan ödem söktürür, şişkinlik sorunlarına iyi gelir, soğuk algınlığı, cilt hastalıkları ve yorgunluğa birebirdir.
Mantar: Mantar kolay pişimi ve lezzetli tadıyla, en çok tercih edilen sebzelerin başında gelir. Mantarın düzenli tüketimi; vücudun A, B ve C vitamini eksikliğini giderir. İçerdiği kalsiyum ve proteinler ile kalp dostudur. Ayrıca mantarda bolca bulunan çinko ve demir, kansızlığa iyi gelir. Mantar, bağışıklık sistemini mikrop ve enfeksiyonlara karşı korur.