Salgının neden olduğu sorunlara sosyal ve yenilikçi çözümler üreten, insanlığı kurtaracak girişimleri motive etmek oldukça önemli. Sosyal girişimcilik; bana göre, yenilikçi sürdürülebilir yaklaşımlarla desteklendiğinde başarılarıyla bu döneme en fazla damgasını vuracak girişimcilik türü. Çünkü geleneksel girişimciyi güdüleyen şey kâr elde etmek iken, sosyal girişimciyi sosyal sorunlara fayda sağlamak motive ediyor. 2001 krizi Google, e-Bay, LinkedIn, 2008 krizi ise Uber, Instagram, WhatsApp gibi en başarılı yenilikçi girişimler için büyük fırsatlardı.
Kaleme aldığı, Kovid-19 Döneminde Yönetim ve Girişimcilik adlı kitabın yazarı Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Duygu Hıdıroğlu ile girişimcilik faaliyetlerinin salgın döneminde nasıl başarılı biçimde yürütülebileceği hakkında çevrimiçi söyleşide bulunduk. Ayrıca görüşmemizde Türkiye'de ilk kez Mersin Üniversitesi'nde açılmasına öncülük ettiği, Harvard, Oxford, Yale gibi sadece 28 üniversitede emsali bulunan Sosyal Girişimcilik ve İnovasyon Lisansüstü Programı hakkında da konuştuk.
Faydalı olabileceğiniz gerçek sorunu bulmak, girişimciliğin başlangıç noktası. Çünkü girişimciler sizin sorun olarak gördüğünüz şeyleri birer olumsuzluk olarak görmez. Aksine sorunlar girişimciler için üzerinde fikir geliştirebilecekleri eşsiz birer fırsattır. İşte birçok beklenmedik sorunun birden peyda olduğu salgın dönemi, gerçek girişimciler için tam da böyle bir fırsat dönemi.
Girişimcilik stratejileri
Girişimciler, ürün ve hizmetleri çevrimiçi pazarlama kanalları üzerinden pazarlayabilmeli. Endüstri 4.0 gibi üretim süreçlerini destekleyen ileri teknolojili donanım ve yazılım geliştiricileriyle teknolojik altyapı daha dijitalleştirilmeli. Hizmetler ise olabildiğince insan eli değmeden en teknolojik yollarla kullanıcılara sunulmalı.
Salgınla beraber satışları yüzde 90 oranında düşen kozmetik şirketleri, mağazalarının yüzde 50'sini kapatmak zorunda kaldı. Kozmetik şirketleri dijitalleşme stratejisi sayesinde, web araçları üzerinden müşterilerine çevrimiçi güzellik danışmanlık hizmetleri sağlayabilirler.
Salgın birçok ürün ve hizmetlere olan talebi azalttığından işletmelerde atıl kapasitelerin artmasına sebep oldu. Atıl kapasiteye sahip işletmeler bulundukları sektörden başka sektörlere özel yeni ürünler üreterek kapasite kullanımlarını artırmalılar. Örneğin, salgınla birlikte otomobil satışlarında yüzde 70'lere varan ani düşüşler yaşandı. Satışlardaki bu düşüşleri telafi etmek için otomobil üreticileri, sağlık sektöründe havalandırma fanlarına artan talebi fırsat bilmeli. Çünkü bu üreticilerin, fan üretimi için üretim hatlarında küçük yenilikler yapmaları yeterli.
Girişimciler dış paydaşlarla stratejik işbirlikleri geliştirmeli. Sosyal girişimciliğin yaygınlaştırılmasında ve öneminin anlaşılmasında eğitim kurumlarının rolü oldukça büyük. Salgın döneminde, girişimlerin oldukça rekabetçi ve değişken çevrede ayakta kalabilmeleri için yenilikçi olmaları kaçınılmaz. Bence, Mersin Üniversitesi'nde olduğu gibi diğer üniversitelerde de sosyal girişimcilik ve inovasyon gibi yenilikçi eğitim programlarının artması gerekiyor.
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz